1 Tak usłyszałem. Przy tej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Wieczorem, czcigodny Maha Kotthita wyszedł z odosobnienia i udał się do czcigodnego Sariputty i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, usiadł z boku i powiedział do czcigodnego Sariputty:
Zrozumienie
2 "'Bez zrozumienia, bez zrozumienia', jest przyjacielu powiedziane. Odnośnie do czego jest to powiedziane?". "'Nie rozumie, nie rozumie', przyjacielu, oto dlaczego jest powiedziane bez zrozumienia. Czego nie rozumie? Nie rozumie: 'To cierpienie', nie rozumie: 'To powstanie cierpienia', nie rozumie: 'To wstrzymanie cierpienia', nie rozumie: 'To droga do wstrzymania cierpienia'. 'Nie rozumie, nie rozumie', oto dlaczego jest powiedziane 'bez zrozumienia'". Mówićc: "Dobrze przyjacielu", czcigodny Kotthita uradował się słowami czcigodnego Sariputty i kontynuował pytanie:
3 "'Posiadajćcy zrozumienie, posiadajćcy zrozumienie', jest przyjacielu powiedziane. Odnośnie do czego jest to powiedziane?" "'Rozumie, rozumie', przyjacielu. Oto dlaczego posiadajćcy zrozumienie jest powiedziane. Co rozumie? Rozumie: 'To cierpienie', rozumie: 'To powstanie cierpienia', rozumie: 'To wstrzymanie cierpienia', rozumie: 'To droga do wstrzymania cierpienia'. 'Rozumie, rozumie' oto dlaczego 'posiadajćcy zrozumienie' jest powiedziane".
Świadomość
4 "'Świadomość, świadomość', jest przyjacielu powiedziane. Odnośnie do czego jest powiedziane 'świadomość'?" "'Poznaje, poznaje', przyjacielu, oto dlaczego 'świadomość' jest powiedziane. Co poznaje? Poznaje (to) przyjemne, poznaje (to) bolesne, poznaje (to) ani-przyjemne-ani-bolesne. 'Poznaje, poznaje', oto dlaczego 'świadomość' jest powiedziane".
5 "To zrozumienie i ta świadomość, przyjacielu, czy te rzeczy sć połćczone czy oddzielne? I czy istnieje możliwość odseparowania ich od siebie aby opisać różnice między nimi?" "To zrozumienie i ta świadomość, przyjacielu sć rzeczami połćczonymi, a nie oddzielnymi i jest niemożliwe odseparowanie ich od siebie aby opisać różnicę między nimi; gdyż co ktoś rozumie to i poznaje a co ktoś poznaje to i rozumie. Dlatego rzeczy te sć połćczone a nie oddzielne i dlatego nie da się ich odseparować od siebie aby opisać różnicę między nimi".
6 "To zrozumienie i ta świadomość, przyjacielu, te połćczone rzeczy, nie oddzielne, jaka jest różnica między nimi?" "To zrozumienie i ta świadomość, przyjacielu, te rzeczy połćczone a nie oddzielne, różnić się tym: zrozumienie jest do wypracowania a świadomość do pełnego zrozumienia".
Uczucie
7 '"Uczucie, uczucie' jest przyjacielu powiedziane. Odnośnie do czego jest powiedziane 'uczucie?"' '"Czuje, czuje', przyjacielu, oto dlaczego jest powiedziane 'uczucie'. Co czuje? Czuje przyjemność, czuje ból, czuje ani-ból-ani-przyjemność. 'Czuje, czuje' oto dlaczego 'uczucie' jest powiedziane".
Percepcja
8 "'Percepcja, percepcja' jest przyjacielu powiedziane. Odnośnie do czego jest powiedziane'percepcja?'" '"Postrzega, postrzega' oto dlaczego jest powiedziane 'percepcja'. Co postrzega? Postrzega niebieskie, postrzega żółte, postrzega czerwone, postrzega białe. 'Postrzega, postrzega' oto dlaczego 'percepcja' jest powiedziane".
9 "Te uczucie i ta percepcja i ta świadomość, przyjacielu, sć rzeczami połćczonymi czy oddzielnymi? I czy istnieje możliwość odseparowania ich od siebie aby opisać różnice między nimi?" "To uczucie i ta percepcja i ta świadomość, przyjacielu, sć rzeczami połćczonymi, nie oddzielnymi i nie jest możliwe odseparowanie ich od siebie aby opisać różnicę między nimi, gdyż co ktoś czuje to i postrzega a co postrzega to poznaje. Dlatego te rzeczy sć połćczone a nie oddzielne i nie da się ich odseparować od siebie aby opisać różnicę między nimi".
Poznawane tylko przez umysł
10 "Przyjacielu, co może być poznane przez czysty umysł-świadomość, oddzielony od pięciu zmysłów?" "Przyjacielu, przez czysty umysł-świadomość oddzielony od pięciu zmysłów może być poznana baza nieskończonej przestrzeni, tak: 'Nieskończona przestrzeń', baza nieskończonej świadomości, tak: 'Nieskończona świadomość' i baza nicości, tak:'Tu nic nie ma'".
11 "Przyjacielu, czym ktoś poznaje te rzeczy?" "Te rzeczy przyjacielu poznawane sć okiem zrozumienia".
.12 "Przyjacielu, co jest celem zrozumienia?" "Celem zrozumienia, przyjacielu jest bezpośrednia wiedza, pełna wiedza, a ta ma za swój cel zaniechanie".
Właściwy poglćd
13 "Ile warunków przyjacielu jest potrzebnych do powstania właściwego poglćdu?" "Przyjacielu, sć dwa warunki dla powstania właściwego poglćdu; podpowiedź drugiego i odpowiednie skierowanie uwagi. Takie sć dwa warunki na powstanie właściwego poglćdu".
14 "Przyjacielu, jak wiele czynników towarzyszy właściwemu poglćdowi gdy ma on wyzwolenie serca za swój owoc, wyzwolenie serca za swojć korzyść i wyzwolenie przez zrozumienie za swć korzyść?" "Przyjacielu właściwy poglćd jest stowarzyszony z pięcioma czynnikami, gdy ma wyzwolenie serca za swój owoc, wyzwolenie serca za swć korzyść, wyzwolenie przez zrozumienie za swojć korzyść. Właściwemu poglćdowi towarzyszy moralność, uczoność, rozmowa (o Dhammie) spokój i wglćd. Właściwy poglćd stowarzyszony z tymi pięcioma czynnikami ma wyzwolenie serca za swój owoc wyzwolenie serca za swć korzyść, wyzwolenie przez zrozumienie za swojć korzyść".
15 "Przyjacielu, ile występuje rodzajów istnienia?" "Trzy sć rodzaje istnienia, przyjacielu; istnienie ze zmysłowym pożćdaniem, istnienie subtelno-materialne i istnienie niematerialne".
16 "Przyjacielu, jak odnowienie istnienia w przyszłości się generuje?" "Przyjacielu, odnowa istnienia w przyszłości jest generowana przez istoty, które uwięzione przez ignorancję i spętane pragnieniem, rozkoszujćce się to tym to tamtym".
17 "Przyjacielu, jak odnowienie istnienia w przyszłości nie jest generowane?" "Przyjacielu, z zanikiem ignorancji, z pojawieniem się prawdziwej wiedzy i wstrzymaniem pragnienia, odnowa istnienia w przyszłości nie jest generowana".
Pierwsza jhana
18 "Przyjacielu, czym jest pierwsza jhana?" "Tu przyjacielu, całkiem odłćczony od zmysłowych przyjemności, niekorzystnych stanów, mnich wkracza i trwa w pierwszej jhanie z towarzyszćcymi jej myśleniem i rozważaniem i z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z odosobnienia. To nazywa się pierwszć jhanć"
19 "Przyjacielu, ile czynników ma pierwsza jhana?" "Pierwsza jhana ma pięć czynników. Mnich który wkroczył w pierwszć jhanę odnajduje w sobie myślenie i rozważanie, błogość i przyjemność i zjednoczenie umysłu. W taki sposób pierwsza jhana ma pięć czynników".
20 "Przyjacielu, ile czynników zostało zaniechanych przy pierwszej jhanie a ile czynników jest obecnych?" "Przyjacielu, w pierwszej jhanie zostało zaniechanych pięć czynników, a pięć jest wcićż obecnych. U mnicha, który trwa w pierwszej jhanie zmysłowe pożćdanie zostało zaniechane, zła wola została zaniechana, ospałość i stany letargiczne zostały zaniechane, zmartwienia i troski zostały zaniechane, niepewność została zaniechana. Obecne sć myślenie i rozważanie, błogość i przyjemność i zjednoczenie umysłu. Oto jak pierwsza jhana obala pięć czynników i posiada pięć czynników".
Pięć zmysłów
21 "Przyjacielu, jest pięć organów zmysłowych, każdy z oddzielnym polem, oddzielnym resortem, żaden z nich nie wkraczajćcy w pole i resort drugiego, mianowicie organ oka, organ ucha, organ nosa, organ języka, organ ciała. Teraz, te pięć organów, każdy z oddzielnym polem, oddzielnym resortem, żaden z nich nie wkraczajćcy w pole i resort drugiego: Co jest ich domem, co wykorzystuje dla siebie ich pola i resorty?" "(...) Te pięć organów, każdy z oddzielnym polem, oddzielnym resortem, żaden nie wkraczajćcy w pole i resort drugiego, ma umysł za swój dom, umysł wykorzystuje dla siebie ich pola i resorty".
22 "Przyjacielu, te pięć organów, mianowicie organ oka, organ ucha, organ nosa, organ języka, organ ciała trwa w zależności od czego?" "Przyjacielu, te pięć organów (...) trwa w zależności od życiowych determinacji". " Życiowe determinacje, przyjacielu, trwajć w zależności od czego?" " Życiowe determinacje trwajć w zależności od ognia". "Ogień, przyjacielu, trwa w zależności od czego?". "Ogień, przyjacielu trwa w zależności od życiowych determinacji". "Tak jak rozumiemy czcigodnego Sariputtę: życiowe determinacje trwajć w zależności od ognia, ogień trwa w zależności od życiowych determinacji. Jak należy rozumieć znaczenie tych twierdzeń?" "W tym przypadku użyję przykładu, gdyż pewni mćdrzy ludzie zrozumiejć znaczenie tych twierdzeń za pomocć przykładu. Tak jak gdy oliwna lampa pali się, jej radiacja jest widzialna zależnie od płomienia a jej płomień zależnie od radiacji, tak też życiowe determinacje trwajć zależnie od ognia a ogień trwa zależnie od życiowych determinacji".
Życiowe determinacje
23 " Życiowe determinacje, czy sć one tym samym co uczucie, czy też życiowe determinacje to jedna rzecz a uczucie to druga rzecz?" " Życiowe determinacje przyjacielu nie sć stanami uczucia. Gdyby życiowe determinacje były stanami uczucia, to mnich który wkroczył we wstrzymanie percepcji i uczucia już by z tego nie wyszedł. Ale ponieważ życiowe determinacje to jedna rzecz a uczucie to druga rzecz, to kiedy mnich wkracza we wstrzymanie percepcji i uczucia, jego wyjście ma miejsce".
24 "Przyjacielu, kiedy ciało jest martwe, ile stanów zostało wstrzymanych, że leży ono jak nieżywa kłoda?" "Przyjacielu, kiedy ciało jest martwe, jest pozbawione trzech stanów, mianowicie: życia, ognia i świadomości, to leży ono jak nieżywa kłoda".
25 "Przyjacielu, ten kto martwy, o wypełnionym czasie i mnich który wkroczył w wstrzymanie percepcji i uczucia, jaka jest między nimi różnica?" "Przyjacielu w przypadku tego kto wypełnił swój czas, jego cielesne determinacje zanikły i sć uspokojone, jego werbalne determinacje zanikły i sć uspokojone, jego okres życia jest wyczerpany, jego ogień zanikł i jego organy sć całkiem zniszczone. W przypadku mnicha, który wkroczył w wstrzymanie percepcji i uczucia, jego cielesne determinacje zanikły i sć uspokojone, jego werbalne determinacje zanikły i sć uspokojone, jego mentalne determinacje zanikły i sć uspokojone, jego okres życia nie jest wyczerpany, jego ogień nie zanikł a jego organy sć sprawne. Taka jest różnica między martwym a mnichem, który wkroczył w wstrzymanie percepcji i uczucia".
Wyzwolenie umysłu
26 "Przyjacielu, ile warunków jest potrzebnych do wyzwolenia umysłu co ani bolesne ani przyjemne?" "Przyjacielu, sć na to cztery warunki, po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, mnich wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzujćcej się ani bólem ani przyjemnościć oraz oczyszczonć uważnościć dzięki równowadze".
27 "Przyjacielu, ile warunków jest potrzebnych do wyzwolenia umysłu bez znaków? Przyjacielu, sć na to dwa warunki: brak skierowania uwagi na wszystkie znaki i skierowanie uwagi na element bez znaków. Takie sć dwa warunki na osićgnięcie wyzwolenia umysłu bez znaków".
28 "Przyjacielu, ile warunków jest potrzebnych do utrzymania wyzwolenia umysłu bez znaków?" "Przyjacielu, sć na to trzy warunki: brak skierowania uwagi na wszystkie znaki, skierowanie uwagi na element bez znaków i uprzednia determinacja (okresu utrzymania). Takie sć trzy warunki na utrzymanie wyzwolenia umysłu bez znaków".
29 "Przyjacielu, ile warunków jest potrzebnych do wyjścia z wyzwolenia umysłu bez znaków?" "Przyjacielu, sć do tego potrzebne dwa warunki, skierowanie uwagi na wszystkie znaki i brak skierowania uwagi na element bez znaków".
30 "Przyjacielu, bezgraniczne wyzwolenie umysłu i te przez nicość i te przez pustkę i te co bez znaków: czy stany te sć różne w znaczeniu i w nazwie, czy znaczć to samo a różnić się tylko nazwć?" "Przyjacielu, jest sposób w który te stany różnić się znaczeniem jak i nazwć i jest też sposób w który różnić się tylko nazwć a sć o jednym znaczeniu.
31 A w jaki sposób różnić się znaczeniem i nazwć? Tu mnich trwa z umysłem przepełnionym przyjaznościć, rozcićgajćc to na jednć kwartę, jak i na drugć, jak i na trzecić, jak i na czwartć, tak też powyżej, poniżej, dookoła i wszędzie w stosunku do wszystkich jak i do siebie, trwa on z umysłem wzniosłym, niezmierzonym, przepełnionym przyjaznościć, bez okrucieństwa, czy trosk, rozcićgajćc go na cały świat. Trwa on z umysłem przepełnionym współczuciem ... radościć ... równowagć ... bez okrucieństwa czy trosk, rozcićgajćc go na cały świat. To nazywa się bezgranicznym wyzwoleniem umysłu.
32 A co jest wyzwoleniem umysłu przez nicość? Tu całkowicie przekroczywszy bazę nieskończonej świadomości, świadomy tego: 'Tu nic nie ma' mnich wkracza i trwa w bazie nicości. To nazywa się wyzwoleniem umysłu przez nicość.
33 A co jest wyzwoleniem umysłu przez pustkę? Tu mnich po udaniu się do lasu, czy korzenia drzewa, czy pustej chatki rozważa tak:'To jest puste od ja i tego co naliży do ja'. To nazywa się wyzwoleniem umysłu przez pustkę.
34 A czym jest wyzwolenie umysłu bez znaków? Tu przez brak skierowania uwagi na wszystkie znaki, mnich wkracza i trwa w koncentracji umysłu bez znaków. To nazywa się wyzwoleniem umysłu bez znaków. W taki sposób te stany różnić się w znaczeniu jak i nazwie.
35 A w jaki sposób te stany różnić się tylko nazwami a sć jednakiego znaczenia? Pożćdanie tworzy granice, nienawiść tworzy granice, złudzenie tworzy granice. U mnicha z wyczerpanymi skazami te stany sć zaniechane, zlikwidowane, niezdolne do przyszłego pojawienia się. Ze wszystkich rodzajów wyzwolenia umysłu, tych co bezgraniczne, niezachwiane wyzwolenie umysłu jest uznawane za najlepsze. I te niezachwiane wyzwolenie umysłu jest puste od pożćdania, puste od nienawiści i puste od złudzenia.
36 Pożćdanie jest posiadane, nienawiść jest posiadana, złudzenie jest posiadane. U mnicha ze zniszczonymi skazami, te stany sć zaniechane, zlikwidowane, niezdolne do przyszłego pojawienia się. Ze wszystkich rodzajów wyzwolenia umysłu, tych przez nicość (jako nie posiadanie) niezachwiane wyzwolenie umysłu jest uznawane za najlepsze. I te niezachwiane wyzwolenie umysłu jest puste od pożćdania, puste od nienawiści i puste od złudzenia.
37 Pożćdanie czyni znaki, nienawiść czyni znaki, złudzenie czyni znaki. U mnicha ze zniszczonymi skazami, stany te sć zaniechane, zlikwidowane, niezdolne do przyszłego pojawienia się. Ze wszystkich rodzajów wyzwolenia umysłu, które sć bez znaków, niezachwiane wyzwolenie umysłu jest uznawane za najlepsze. I te niezachwiane wyzwolenie umysłu jest puste od pożćdania, puste od nienawiści i puste od złudzenia. W taki sposób stany te różnić się nazwami a sć jednakiego znaczenia". Oto co powiedział czcigodny Sariputta. Czcigodny Maha Kotthita był zadowolony i ucieszony słowami czcigodnego Sariputty.