Majjhima Nikāya II
1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki.
2. Wtedy o poranku Zrealizowany ubrał się i zabrał swą miskę i zewnętrzną szatę i udał się na żebraczy obchód do Savatthi. Czcigodny Rahula również ubrał się, zabrał swą miskę i zewnętrzną szatę i podążył blisko za Zrealizowanym.
3. Wtedy Zrealizowany spojrzał w tył i odezwał się do czcigodnego Rahuli w ten sposób: „Rahulo, jakakolwiek materialna forma czy to przeszła czy przyszła czy teraźniejsza, wewnętrzna czy zewnętrzna, toporna czy subtelna, podrzędna czy nadrzędna, daleka czy bliska, wszelka materialna forma powinna być widziana taką jaką w rzeczywistości jest z odpowiednią wiedzą tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'”. „Tylko materialna forma, o Zrealizowany, tylko materialna forma o Wzniosły?” „Materialna forma, Rahulo, uczucie, percepcja, determinacje i świadomość”.
4. Wtedy czcigodny Rahula rozważył tak: „Kto dziś poszedłby żebrać o jedzenie do miasta, gdy osobiście napomniany przez Zrealizowanego?” I tak zawrócił i usiadł u korzenia drzewa, ze skrzyżowanymi nogami, z wyprostowanym ciałem i ustanowioną uważnością przed sobą.
5. Czcigodny Sariputta zobaczył go tam siedzącego i odezwał się do niego: „Rahulo, utrzymaj przy istnieniu uważność oddychania. Kiedy uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana jest to o wielkim owocu, wielkiej korzyści”.
6. Wtedy gdy był wieczór, czcigodny Rahula wstał z medytacji i udał się do Zrealizowanego. Po złożeniu mu hołdu spytał Zrealizowanego:
7. „Czcigodny panie, jak utrzymać przy istnieniu i kultywować uważność oddychania, że będzie to o wielkim owocu i wielkiej korzyści?”
8. „Rahulo cokolwiek wewnętrznego, należącego do niego, co solidne, to jest włosy głowy, paznokcie, zęby, skóra, mięso, ścięgna, kości, szpik kostny, nerki, serce, wątroba, śledziona, płuca, zawartość żołądka lub cokolwiek innego co wewnętrzne, co solidne, to jest nazywane wewnętrznym elementem ziemi. Teraz zarówno wewnętrzny element ziemi jak i zewnętrzny element ziemi to po prostu element ziemi. A powinien on być widziany tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest, z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu ziemi i czyni umysł beznamiętnym co do elementu ziemi.
9. Czym Rahulo jest element wody? Element wody może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element wody? Cokolwiek wewnętrznego należącego do niego co z wodą, wodniste, to jest flegma, ropa, krew, pot, tłuszcz łzy, ślina, mocz, lub cokolwiek co z wodą, wodniste, to jest nazywane wewnętrznym elementem wody. Teraz zarówno wewnętrzny element wody jak i zewnętrzny element wody, to po prostu element wody. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest, z właściwą mądrością, staje się on obojętny w stosunku do elementu wody i czyni umysł beznamiętnym co do elementu wody.
10. Czym Rahulo jest element ognia? Element ognia może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element ognia? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co ogniem, co ogniste, przez co jest ogrzewany, spalany i przez co to co jest jedzone, pite, konsumowane i smakowane staje się całkiem strawione, lub cokolwiek innego wewnętrznego należącego do niego co ogniem, co ogniste, to nazywane jest wewnętrznym elementem ognia. Teraz zarówno wewnętrzny element ognia jak i zewnętrzny element ognia, to po prostu element ognia. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą wiedzą tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu ognia i czyni umysł beznamiętnym co do elementu ognia.
11. Czym Rahula jest element powietrza? Element powietrza może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element powietrza? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co powietrzem, co wietrzne, to jest wiatry idące do góry, wiatry idące do dołu, wiatry w żołądku, wiatry w jelitach, wdech i wydech, lub cokolwiek innego co wewnętrzne, należące do niego co powietrzem, co wietrzne, to nazywane jest wewnętrznym elementem powietrza. Teraz zarówno wewnętrzny element powietrza jak i zewnętrzny element powietrza, to po prostu element powietrza. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest, z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu powietrza i czyni umysł beznamiętnym co do elementu powietrza.
12. Czym Rahulo jest element przestrzeni? Element przestrzeni może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element przestrzeni? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co przestrzenią, przestrzenne, to jest dziury w uszach, nozdrza, wrota ust, ta aparatura przez którą to co jest jedzone, pite, konsumowane i smakowane, staje się pochłaniane i trzymane i przez którą jest wydalane tyłem, lub cokolwiek innego wewnętrznego, należącego do niego co przestrzenią, co przestrzenne, to nazywane jest wewnętrznym elementem przestrzeni. Teraz, zarówno wewnętrzny element przestrzeni jak i zewnętrzny element przestrzeni, to po prostu element przestrzeni. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu przestrzeni i czyni umysł beznamiętnym co do elementu przestrzeni.
13. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak ziemia; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak ziemia, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną. Tak jak ludzie rzucają czyste rzeczy i brudne rzeczy, kał, mocz, ślinę, ropę i krew na ziemię i ziemia nie jest przerażona, upokorzona i zdegustowana z tego powodu, tak też Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację co jest jak ziemia, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak ziemia, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną.
14. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak woda; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak woda, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną. Tak jak ludzie rzucają czyste rzeczy i brudne rzeczy, kał, mocz, ślinę, ropę i krew do wody i woda nie jest przerażona, upokorzona i zdegustowana z tego powodu, tak też Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację co jest jak woda, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak woda, powstałe mile i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną.
15. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak ogień; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak ogień, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną. Tak jak ludzie rzucają czyste rzeczy i brudne rzeczy, kał, mocz, ślinę, ropę i krew do ognia i ogień nie jest przerażony, upokorzony i zdegustowany z tego powodu, tak też Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację co jest jak ogień, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak ogień, powstałe mile i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną.
16. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak powietrze; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak powietrze, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną. Tak jak powietrze wieje na czyste rzeczy i brudne rzeczy, kał, mocz, ślinę, ropę i krew na ziemię i powietrze nie jest przerażone, upokorzone i zdegustowane z tego powodu, tak też Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację co jest jak powietrze gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak powietrze, powstałe mile i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną.
17. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak przestrzeń; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak przestrzeń, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną. Tak jak przestrzeń nie jest nigdzie ustanowiona, tak też Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację jak przestrzeń; gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację co jest jak przestrzeń, powstałe miłe i niemiłe kontakty nie nawiedzą twego umysłu i nie pozostaną.
18. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację przyjazności, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację przyjazności, wszelka zła wola będzie porzucona.
19. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację współczucia, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację współczucia, wszelkie okrucieństwo będzie porzucone.
20. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację altruistycznej radości, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację altruistycznej radości, wszelkie niezadowolenie będzie porzucone.
21. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację równowagi, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację równowagi, wszelka awersja będzie porzucona.
22.Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację brzydoty, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytacją brzydoty, wszelkie pożądanie będzie porzucone.
23. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu medytację nad percepcją nietrwałości, gdyż jeżeli utrzymasz przy istnieniu medytację nad percepcją nietrwałości, wyobrażenie 'jestem' będzie porzucone.
24. Rahulo, utrzymaj przy istnieniu uważność oddychania. Kiedy uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, jest to o wielkim owocu, i wielkiej korzyści. A jak uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, że jest to o wielkim owocu, i wielkiej korzyści? Tu mnich udaje się do lasu czy korzenia drzewa czy pustej chaty, siada ze skrzyżowanymi nogami i wyprostowanym ciałem ustanawiając uważność przed sobą, zawsze uważny wdycha, uważny wydycha. Wdychając długo rozumie on: 'Wdycham długo'. Wdychając krótko rozumie on: 'Wdycham krótko'. Wydychając długo rozumie on: 'Wydycham długo'. Wydychając krótko rozumie on: 'Wydycham krótko'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał doświadczając całego ciała'; trenuje on tak: 'Będę wydychał doświadczając całego ciała'; trenuje on tak: 'Będę wdychał uspokajając cielesne determinacje'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał uspokajając cielesne determinacje'.
25. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał doświadczając błogości'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał doświadczając błogości'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał doświadczając przyjemności'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał doświadczając przyjemności'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał doświadczając mentalnych determinacji'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał doświadczając mentalnych determinacji'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał uspokajając mentalne determinacje'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał uspokajając mentalne determinacje'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał doświadczając umysł'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał doświadczając umysł'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał zadowalając umysł'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał zadowalając umysł'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał koncentrując umysł'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał koncentrując umysł'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał uwalniając umysł'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał uwalniając umysł'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał kontemplując nietrwałość'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał kontemplując nietrwałość;'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał kontemplując zanikanie'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał kontemplując zanikanie'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał kontemplując wstrzymanie'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał kontemplując wstrzymanie'. Trenuje w ten sposób: 'Będę wdychał kontemplując poniechanie'; trenuje w ten sposób: 'Będę wydychał kontemplując poniechanie'.
26. Rahulo oto jak uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, że jest to o wielkim owocu i wielkiej korzyści. Kiedy uważność oddychania jest utrzymywana przy istnieniu i kultywowana w ten sposób, nawet końcowe wdechy i wydechy są znane gdy zanikają, nie nieznane".
Oto co powiedział Zrealizowany. Czcigodny Rahula był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego.