1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany wędrował po kraju Kasi razem z dużym zgromadzeniem mnichów. Tam odezwał się do mnichów tak:
2 "Mnisi, powstrzymuję się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak jestem wolny od chorób, zmartwień i cieszę się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem. Mnisi, powstrzymajcie się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak wy również będziecie wolni od chorób, zmartwień i będziecie cieszyć się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem". "Tak, czcigodny panie".
3 Wtedy wędrując przez prowincje w kraju Kasi, Zrealizowany dotarł ostatecznie do miasta Kasi zwanego Kitagiri. I tam zamieszkał, w mieście Kasi, Kitagiri.
4 Teraz, przy tej okazji mnisi zwani Assaji i Punabbasuka rezydowali w Kitagiri. Liczni mnisi udali się do nich i powiedzieli im: "Przyjaciele, Zrealizowany i Zgromadzenie mnichów powstrzymują się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak, są wolni od chorób, zmartwień i cieszą się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem. Przyjaciele, powstrzymajcie się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak, wy również będziecie wolni od chorób, zmartwień i będziecie cieszyć się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem". Kiedy to zostało powiedziane, mnisi Assaji i Punabbasuka odpowiedzieli tym mnichom: "Przyjaciele, jemy wieczorem, ranną porą i w ciągu dnia, poza właściwym czasem. Czyniąc tak jesteśmy wolni od chorób i zmartwień i cieszymy się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem. Dlaczego mielibyśmy zaniechać (korzyści) widzialnych tutaj i teraz, by dążyć do przyszłych (korzyści). Będziemy jeść wieczorem, ranną porą i w ciągu dnia, poza właściwym czasem".
5 Ponieważ mnisi nie zdołali przekonać mnichów Assaji i Punabbasuka, udali się do Zrealizowanego. Po złożeniu mu hołdu usiedli z boku i opowiedzieli mu o tym co się zdarzyło się, dodając: "Czcigodny panie, ponieważ nie zdołaliśmy przekonać mnichów Assaji i Punabbasuka zdajemy z tego sprawę Zrealizowanemu".
6 Wtedy Zrealizowany odezwał się do pewnego mnicha tak: "Mnichu, idź powiedz w moim imieniu mnichom Assaji i Punabbasuka, że Nauczyciel ich wzywa". "Tak, czcigodny panie", odpowiedział i udał się do mnichów Assaji i Punabbasuka i powiedział im: "Przyjaciele, Nauczyciel was wzywa". "Tak, przyjacielu", odpowiedzieli i udali się do Zrealizowanego i po złożeniu mu hołdu usiedli z boku. Wtedy Zrealizowany rzekł: "Mnisi, czy to prawda, że kiedy liczni mnisi powiedzieli wam: 'Przyjaciele, Zrealizowany i Zgromadzenie mnichów powstrzymują się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak, są wolni od chorób, zmartwień i cieszą się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem. Przyjaciele, powstrzymajcie się od jedzenia w nocy. Czyniąc tak wy również będziecie wolni od chorób, zmartwień i będziecie cieszyć się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem', wy odpowiedzieliście: 'Przyjaciele, jemy wieczorem, ranną porą i w ciągu dnia, poza właściwym czasem. Czyniąc tak jesteśmy wolni od chorób i zmartwień i cieszymy się zdrowiem, siłą i komfortowym trwaniem. Dlaczego mielibyśmy zaniechać (korzyści) widzialnych tutaj i teraz, by dążyć do przyszłych (korzyści). Będziemy jeść wieczorem, ranną porą i w ciągu dnia, poza właściwym czasem?'". "Tak, czcigodny panie". "Mnisi, czy znacie mnie uczącego Dhammę w ten sposób: 'Czegokolwiek ta osoba doświadcza, przyjemnego, bolesnego czy ani-bolesnego-ani-przyjemnego, niekorzystne stany zanikają u niej a korzystne wzrastają?'". "Nie, czcigodny panie".
7 "Mnisi, czy znacie mnie uczącego Dhammę w ten sposób: 'Tutaj kiedy ktoś czuje pewien rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zwiększają się u niego a korzystne zanikają, ale kiedy ktoś czuje inny rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają. Tutaj kiedy ktoś czuje pewien rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany zwiększają się u niego a korzystne zanikają, ale kiedy ktoś czuje inny rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają. Tutaj kiedy ktoś czuje pewien rodzaj ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zwiększają się u niego a korzystne zanikają, ale kiedy ktoś czuje inny rodzaj ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają?'" "Tak, czcigodny panie".
8 "Dobrze, mnisi. I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego powiedzieć: "Zaniechajcie przyjemne uczucie tego rodzaju?". "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane, zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', to mówię; 'Zaniechajcie przyjemne uczucie tego rodzaju'. I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje inny rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego, powiedzieć: 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju przyjemnym uczuciu?'". "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane, zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje inny rodzaj przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają, to mówię; 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju przyjemnym uczuciu'.
9 I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego powiedzieć: 'Zaniechajcie bolesne uczucie tego rodzaju?'. "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', to mówię; 'Zaniechajcie bolesne uczucie tego rodzaju'. I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego powiedzieć: 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju bolesnym uczuciu?'". "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane, zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj bolesnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają', to mówię; 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju bolesne uczucie'.
10 I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego powiedzieć: 'Zaniechajcie tego rodzaju ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie?'". "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane, zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany wzrastają u niego a korzystne zanikają', to mówię; 'Zaniechajcie tego rodzaju ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie'. I gdyby było to mi nieznane, niezobaczone przeze mnie, niezrealizowane, nieskontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje inny rodzaj ani-bolesnego -ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają', czy byłoby odpowiednim dla mnie, nie wiedząc tego powiedzieć: 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciu?'". "Nie, czcigodny panie". "Ale ponieważ jest mi znane, zobaczone przeze mnie, zrealizowane, skontaktowane z mądrością tak: 'Tutaj gdy ktoś czuje pewien rodzaj ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia, niekorzystne stany zanikają u niego a korzystne wzrastają', to mówię; 'Wkraczajcie i trwajcie w tego rodzaju ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciu'.
11 Mnisi, nie mówię o wszystkich mnichach, że ciągle mają pilną pracę do wykonania; ani nie mówię o wszystkich mnichach, że nie mają pilnej pracy do wykonania.
12 Nie mówię o tych mnichach, którzy są arahatami, z wyczerpanymi skazami, którzy przeżyli święte życie, zrobili to co należało zrobić, odłożyli brzemię, osiągnęli prawdziwy cel, zniszczyli więzy istnienia i są całkowicie wyzwoleni przez finałową wiedzę, że mają ciągle pilną pracę do wykonania. Dlaczego tak jest? Wykonali oni swą pracę z pilnością i nie są zdolni do popadnięcia w zaniedbanie.
13 Mówię o takich mnichach, którzy są w treningu, których umysły nie osiągnęły jeszcze celu i którzy ciągle jeszcze aspirują do najwyższego bezpieczeństwa od niewoli, że ciągle mają pilną pracę do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ci czcigodni korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, mogą zrealizować sami dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tych mnichów powiadam, że ciągle mają do wykonania pracę z pilnością.
14 Mnisi, jest siedem rodzajów osób do znalezienia w świecie. Jakie siedem? To wyzwolony z obu stron, wyzwolony przez mądrość, świadek cielesny, ten co osiągnął pogląd, wyzwolony przez wiarę, podążający za Dhammą i podążający za wiarą.
15 Jakim rodzajem osoby jest wyzwolony z obu stron? Tutaj pewna osoba kontaktuje cieleśnie i trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy i jego skazy są zniszczone przez widzenie z mądrością. Ten rodzaj osoby jest nazywany wyzwolonym z obu stron. Nie mówię o takim mnichu że ciągle ma pilną pracę do wykonania. Dlaczego tak jest? Wykonał oni swą pracę z pilnością i nie jest zdolny do popadnięcia z zaniedbanie.
16 Jakim rodzajem osoby jest wyzwolony przez mądrość? Tutaj pewna osoba nie kontaktuje cieleśnie i nie trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy ale jej skazy są zniszczone przez widzenie z mądrością. Ten rodzaj osoby jest nazywany wyzwolonym przez mądrość. Nie mówię o takim mnichu, że ciągle ma pilną pracę do wykonania. Dlaczego tak jest? Wykonał oni swą pracę z pilnością i nie jest zdolny do popadnięcia z zaniedbanie.
17 Jakim rodzajem osoby jest świadek cielesny? Tutaj pewna osoba kontaktuje cieleśnie i trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające formy i pewne jej skazy są zniszczone przez widzenie z mądrością. Ten rodzaj osoby jest nazywany świadkiem cielesnym. Nie mówię o takim mnichu, że nie ma pilnej pracy do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mnich korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, może zrealizować sam dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tego mnicha powiadam, że ciągle ma on do wykonania pracę z pilnością.
18 Jakim rodzajem osoby jest ten co osiągnął pogląd? Tutaj pewna osoba nie kontaktuje cieleśnie i nie trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy, ale pewne jej skazy są zniszczone przez widzenie z mądrością i analizuje ona i egzaminuje z mądrością nauki ogłoszone przez Tathagatę. Ten rodzaj osoby jest nazywany tym co osiągnął pogląd. Nie mówię o takim mnichu że nie ma pilnej pracy do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mnich korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, może zrealizować sam dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tego mnicha powiadam, że ciągle ma on do wykonania pracę z pilnością.
19 Jakim rodzajem osoby jest wyzwolony przez wiarę? Tutaj pewna osoba nie kontaktuje cieleśnie i nie trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy ale pewne jej skazy są zniszczone przez widzenie z mądrością i jego wiara jest zasadzona, zakorzeniona i ustanowiona w Tathagacie. Ten rodzaj osoby jest nazywany wyzwolonym przez wiarę. Nie mówię o takim mnichu, że nie ma pilnej pracy do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mnich korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, może zrealizować sam dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tego mnicha powiadam, że ciągle ma on do wykonania pracę z pilnością.
20 Jakim rodzajem osoby jest podążający za Dhammą? Tutaj pewna osoba nie kontaktuje cieleśnie i nie trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy i jej skazy nie są zniszczone przez widzenie z mądrością ale przez mądrość osiągnęła ona wystarczającą refleksyjną akceptację tych nauk, proklamowanych przez Tathagatę. Co więcej dysponuje ona też zdolnościami: wiary, energii, uważności, koncentracji i mądrości. Ten rodzaj osoby jest nazywany podążającym za Dhammą. Nie mówię o takim mnichu, że nie ma pilnej pracy do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mnich korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, może zrealizować sam dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tego mnicha powiadam, że ciągle ma on do wykonania pracę z pilnością.
21 Jakim rodzajem osoby jest podążający za wiarą? Tutaj pewna osoba nie kontaktuje cieleśnie i nie trwa w tych wyzwoleniach, które są spokojne i niematerialne, przekraczające materialne formy i jej skazy nie są zniszczone przez widzenie z mądrością ale ma wystarczającą wiarę i miłość dla Tathagaty. Co więcej ma te trzy zdolności: wiary, uważności i mądrości. Ten rodzaj osoby jest nazywany podążającym za wiarą. Nie mówię o takim mnichu, że nie ma pilnej pracy do wykonania. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mnich korzystając z odpowiednich miejsc odpoczynku i stowarzyszając się z dobrymi przyjaciółmi, może zrealizować sam dla siebie i przez bezpośrednią wiedzę tutaj i teraz, wkroczyć i trwać w nadrzędnym celu świętego życia w imię którego szlachetnie urodzony słusznie odchodzi z domowego życia w bezdomność. Widząc taki owoc pilności dla tego mnicha powiadam, że ciągle ma on do wykonania pracę z pilnością.
22 Mnisi, nie mówię, że finałowa wiedza jest osiągana za jednym razem. Przeciwnie, finałowa wiedza jest osiągana w stopniowym treningu, przez stopniową praktykę, przez stopniowy postęp.
23 A jak odbywa się ten stopniowy trening, stopniowa praktyka i stopniowy postęp? Tutaj ten kto ma wiarę (w nauczyciela) odwiedza go, kiedy go odwiedza, szanuje go, szanując go nadstawia ucho, ten kto nadstawia ucho słyszy Dhammę, słysząc Dhammę, zapamiętuje ją, po zapamiętaniu, egzaminuje znaczenie tego co zapamiętał, egzaminując znaczenie tych nauk, uzyskuje ich refleksyjną akceptację, po uzyskaniu refleksyjnej akceptacji nauk, pojawia się u niego gorliwość, po pojawieniu się gorliwości przykłada swą wolę, po przyłożeniu swej woli, dokładnie bada, po dokładnym badaniu trwa w zdecydowanym wysiłku, trwając w zdecydowanym wysiłku, realizuje cieleśnie najwyższą prawdę i widzi ją przez spenetrowanie jej z mądrością.
24 Nie było tu tej wiary, mnisi, nie było odwiedzin i nie było szacunku, i nie było nadstawienia ucha, i nie było słuchania Dhammy, i nie było zapamiętania jej, i nie było egzaminowania znaczenia Dhammy, i nie było refleksyjnej akceptacji nauk, i nie było gorliwości i nie było przyłożenia woli i nie było badania, i nie było wysiłku. Mnisi, zgubiliście swoją drogę; mnisi, praktykowaliście w złym kierunku. Błądzący ludzie, jak daleko odeszliście od tej Dhammy i Dyscypliny!
25 Mnisi, jest cztero-frazowe stwierdzenie, które gdy recytowane może być szybko zrozumiane przez mądrego człowieka. Wyrecytuję je wam, postarajcie się zrozumieć". "Czcigodny panie, kim jesteśmy by zrozumieć Dhammę".
26 "Mnisi, nawet w stosunku do nauczyciela zainteresowanego materialnymi rzeczami, dziedziczącego materialne rzeczy, przywiązanego do materialnych rzeczy, taka postawa byłaby niewłaściwa: 'Jeżeli to dostaniemy, zrobimy to, jeżeli tego nie dostaniemy, nie zrobimy tego', a co dopiero w stosunku do Tathagaty, który jest całkowicie odłączony od materialnych rzeczy.
27 Mnisi, dla wierzącego ucznia, zamierzającego zgłębić Przesłanie Nauczyciela, właściwe jest prowadzenie się w ten sposób: 'Zrealizowany jest Nauczycielem, ja jestem uczniem; Zrealizowany wie, ja nie wiem'. Dla wierzącego ucznia, zamierzającego zgłębić Przesłanie Nauczyciela, Przesłanie Nauczyciela jest odżywcze i odświeżające. Dla wierzącego ucznia, zamierzającego zgłębić Przesłanie Nauczyciela, właściwe jest prowadzenie się w ten sposób: 'Niech tylko skóra, ścięgna i kości pozostaną, niech mięso i krew w moim ciele wyschną, ale nie zwolnię energii tak długo jak nie osiągnę tego co może być osiągnięte za pomocą mężnego wysiłku, mężnej energii, mężnej wytrwałości'. Dla wierzącego ucznia, zamierzającego zgłębić Przesłanie Nauczyciela, jeden z dwóch owoców może być oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz albo gdy pozostanie jakiś ślad utrzymywania, poziom nie-powracającego". Oto co zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.