1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. I przy tej okazji wędrowiec Uggahamana Samanamandikaputta przebywał w Parku Malliki, w pojedynczym holu plantacji Tinduka dla debat filozoficznych, razem z liczną grupą wędrowców wyznawców, z trzystoma wędrowcami.
2 Stolarz Pancakanga wyruszył z Savatthi w południe aby zobaczyć Zrealizowanego. Wtedy pomyślał: "Nie jest to właściwy czas by widzieć się ze Zrealizowanym, jest on ciągle na odosobnieniu. I nie jest to właściwy czas by widzieć się z mnichami godnymi szacunku, są oni ciągle na odosobnieniu. Załóżmy, że udam się do Parku Malliki, do wędrowca Uggahamana Samanamandikaputty". I udał się do Parku Malliki.
3 I przy tej okazji wędrowiec Uggahamana Samanamandikaputta siedział wraz z dużym zgromadzeniem wędrowców krzyczących, hałasujących i głośnych, zaangażowanych w wiele wulgarnych rodzajów rozmów, takich jak o królach, rabusiach, ministrach, armiach, alarmach, bitwach, jedzeniu, piciu, ubraniu, łóżkach, girlandach, perfumach, krewnych, wehikułach, wsiach, miastach, krajach, kobietach, bohaterach, ulicach, studniach, zmarłych, o głupstwach, powstaniu świata, powstaniu morza, o tym czy rzeczy są czy też nie. Uggahamana Samanamandikaputta zobaczył z oddali nadchodzącego stolarza Pancakangę. Widząc go uciszył swoje zgromadzenie tak: "Panowie, bądźcie cicho, panowie nie czyńcie hałasu. Nadchodzi tu stolarz Pancakanga, uczeń pustelnika Gotamy, jeden z ubranych na biało uczniów pustelnika Gotamy, przebywających w Savatthi. Ci czcigodni lubią ciszę, są dyscyplinowani w ciszy, rekomendują ciszę. Być może, jeżeli znajdzie on nasze zgromadzenie cichym to pomyśli on o tym by się przyłączyć". Wtedy wędrowcy zamilkli.
4 Stolarz Pancakanga udał się do wędrowca Uggahamana i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, usiadł z boku. Wędrowiec Uggahamana powiedział do niego:
5 "Stolarzu, kiedy człowiek posiada cztery rzeczy, opisuję go jako spełnionego w tym co korzystne, doskonałego w tym co korzystne, jako tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonego ascetę. Jakie cztery? Tu nie czyni on złych działań cielesnych, nie podejmuje złej mowy, nie ma złych intencji i nie podejmuje się złego sposobu utrzymania. Kiedy człowiek posiada te cztery rzeczy, opisuję go jako spełnionego w tym co korzystne, doskonałego w tym co korzystne, jako tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonego ascetę".
6 Wtedy stolarz Pancakanga ani się zgodził ani nie zgodził ze słowami wędrowca Uggahamany. Nie czyniąc tego, wstał z miejsca myśląc: "Dowiem się znaczenia tego twierdzenia w obecności Zrealizowanego".
7 Wtedy udał się do Zrealizowanego i po złożeni mu hołdu, usiadł z boku i zdał sprawę Zrealizowanemu z jego konwersacji z wędrowcem Uggahamana. Po tym Zrealizowany rzekł:
8 "Jeżeli by tak było, stolarzu, to młody, delikatny niemowlak leżący bezwładnie byłby spełnionym w tym co korzystne, doskonałym w tym co korzystne, byłby tym kto osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonym ascetą, zgodnie ze słowami wędrowca Uggahamana. Gdyż młody, delikatny niemowlak, leżący bezwładnie nie utrzymuje nawet pojęcia 'ciało', jak wiec może on podjąć złe działanie, poza wierceniem się? Młody, delikatny niemowlak, leżący bezwładnie nie utrzymuje nawet pojęcia 'mowa', jak więc może on podjąć złą mowę poza płaczem? Młody, delikatny niemowlak, leżący bezwładnie nie utrzymuje nawet pojęcia 'intencja', jak więc może on mieć złe intencje poza dąsaniem się? Młody, delikatny niemowlak, leżący bezwładnie nie utrzymuje nawet pojęcia 'sposób utrzymania', jak więc może on podjąć zły sposób utrzymania się poza ssaniem piersi swej matki? Jeżeli by tak było, stolarzu, to młody, delikatny niemowlak leżący bezwładnie byłby spełnionym w tym co korzystne, doskonałym w tym co korzystne, byłby tym kto osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonym ascetą, zgodnie ze słowami wędrowca Uggahamana.
Kiedy człowiek posiada cztery rzeczy opisuję go nie jako spełnionego w tym co korzystne, czy tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie, czy niezwyciężonego ascetę, ale jako tego kto znajduje się w tej samej kategorii co młody, delikatny niemowlak leżący bezwładnie. Jakie cztery? Tu nie czyni on złych działań cielesnych, nie podejmuje złej mowy, nie ma złych intencji i nie podejmuje się złego sposobu utrzymania. Kiedy człowiek posiada cztery rzeczy, opisuję go nie jako spełnionego w tym co korzystne czy tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie czy niezwyciężonego ascetę, ale jako tego kto znajduje się w tej samej kategorii co młody, delikatny niemowlak leżący bezwładnie.
9 Kiedy człowiek posiada dziesięć rzeczy, opisuję go jako spełnionego w korzystnym, doskonałego w tym co korzystne, tego kto osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonego ascetę. (Ale przede wszystkim) powiadam, musi być zrozumiane to: 'Oto są te niekorzystne nawyki', i 'niekorzystne nawyki powstają z tego', i 'niekorzystne nawyki znikają bez pozostałości tutaj', a także: 'praktykujący w ten sposób jest praktykującym drogę do wstrzymania niekorzystnych nawyków'.
I powiadam, że musi być zrozumiane to: "Oto są te korzystne nawyki i korzystne nawyki powstają z tego', i 'korzystne nawyki znikają bez pozostałości tutaj', a także: 'praktykujący w ten sposób jest praktykującym drogę do wstrzymania korzystnych nawyków'. I powiadam, że musi być zrozumiane to; 'Oto są te niekorzystne intencje,' i 'niekorzystne intencje powstają z tego, i 'niekorzystne intencje znikają bez pozostałości tutaj', a także: 'praktykujący w ten sposób jest praktykującym drogę do wstrzymania niekorzystnych intencji'. I powiadam, musi być zrozumiane to: 'Oto są te korzystne intencje i korzystne intencje powstają z tego' i 'korzystne intencje znikają bez pozostałości tutaj", a także: 'praktykujący w ten sposób jest praktykującym drogę do wstrzymania korzystnych intencji'.
10 Jakie są niekorzystne nawyki? To niekorzystne działania cielesne, niekorzystne działania werbalne i zły sposób utrzymania. To nazywa się niekorzystnymi nawykami. A z czego powstają te niekorzystne nawyki? Ich powstanie jest określone: powinno się powiedzieć, że powstają w umyśle. Jakim umyśle? Choć umysł jest wieloraki, różnorodny i o różnych aspektach, jest umysł skażony przez pożądanie, nienawiść i złudzenie. Niekorzystne nawyki powstają z tego. A gdzie niekorzystne nawyki znikają bez pozostałości? Ich wstrzymanie jest określone: tu mnich rezygnuje z cielesnego błędnego prowadzenia się i rozwija dobre cielesne prowadzenie, rezygnuje z werbalnego błędnego prowadzenia się i rozwija dobre werbalne prowadzenie, rezygnuje z mentalnego błędnego prowadzenia się i rozwija dobre mentalne prowadzenie, rezygnuje z błędnego sposobu utrzymania i zdobywa środki utrzymania w sposób właściwy. A jak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania niekorzystnych nawyków? Tu mnich pobudza gorliwość dla nie powstania niepowstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on gorliwość dla zaniechania powstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on wysiłek dla kontynuacji, nie-zaniknięcia, wzmocnienia się, wzrostu i wypełnienia przez rozwój powstałych korzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Tak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania niekorzystnych nawyków.
11 A czym są korzystne nawyki? To korzystne cielesne działania, korzystne werbalne działania i oczyszczenie sposobu utrzymania. To nazywa się korzystnymi nawykami. A skąd pochodzą te korzystne nawyki? Ich pochodzenie jest określone: powinno się powiedzieć, że powstają w umyśle. Jakim umyśle? Choć umysł jest wieloraki, różnorodny i o różnych aspektach, jest umysł nieskażony pożądaniem, nienawiścią czy złudzeniem. Korzystne nawyki powstają z tego. A gdzie te korzystne nawyki znikają bez pozostałości? Ich wstrzymanie jest określone: tu mnich jest cnotliwym, ale nie identyfikuje się ze swą moralnością i rozumie takim jakim rzeczywiście jest to wyzwolenie umysłu i wyzwolenie przez zrozumienie gdzie te korzystne nawyki znikają bez pozostałości. A jak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania korzystnych nawyków? Tu mnich pobudza gorliwość dla nie powstania niepowstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on gorliwość dla zaniechania powstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on wysiłek dla kontynuacji, nie-zaniknięcia, wzmocnienia się, wzrostu i wypełnienia przez rozwój powstałych korzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Tak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania korzystnych nawyków.
12 Czym są niekorzystne intencje? To intencje zmysłowego pożądania, intencja złej woli i intencja okrucieństwa. To nazywa się niekorzystnymi intencjami. A skąd pochodzą te niekorzystne intencje? Ich powstanie jest określone: powinno się powiedzieć, że powstają z percepcji. Jakiej percepcji? Choć percepcja jest wieloraka, różnorodna i o różnych aspektach, jest percepcja zmysłowego pożądania, percepcja złej woli i percepcja okrucieństwa. Niekorzystne intencje powstają z tego. A gdzie te niekorzystne intencje znikają bez pozostałości? Ich wstrzymanie jest określone: tu całkiem odłączony od zmysłowych przyjemności, odłączony od niekorzystnych stanów, mnich wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z myśleniem i rozważaniem z błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. To tu niekorzystne intencje znikają bez pozostałości. A jak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania niekorzystnych intencji? Tu mnich pobudza gorliwość dla nie powstania niepowstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on gorliwość dla zaniechania powstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on wysiłek dla kontynuacji, nie-zaniknięcia, wzmocnienia się, wzrostu i wypełnienia przez rozwój powstałych korzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Tak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania niekorzystnych intencji.
13 A jakie są korzystne intencje? To intencja wyrzeczenia, intencja nie-złej woli i intencja nie-okrucieństwa. To nazywa się korzystnymi intencjami. A skąd pochodzą te korzystne intencje? Ich powstanie jest określone, powinno się powiedzieć, że powstają z percepcji. Jakiej percepcji? Choć percepcja jest wieloraka, różnorodna i o różnych aspektach, jest percepcja wyrzeczenia, percepcja nie-złej woli i percepcja nie-okrucieństwa. Korzystne intencje powstają z tego. A gdzie te korzystne intencje znikają bez pozostałości? Ich wstrzymanie jest określone: tu z zanikiem myślenia i rozważania, mnich wkracza i trwa w drugiej jhanie, charakteryzującej się pewnością siebie i zjednoczeniem umysłu bez myślenia i rozważania z błogością i przyjemnością zrodzonymi z koncentracji. To tu te korzystne intencje znikają bez pozostałości. A jak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania korzystnych intencji? Tu mnich pobudza gorliwość dla nie powstania niepowstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on gorliwość dla zaniechania powstałych niekorzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Pobudza on wysiłek dla kontynuacji, nie-zaniknięcia, wzmocnienia się, wzrostu i wypełnienia przez rozwój powstałych korzystnych stanów i czyni wysiłek, wzbudza energię, wysila swój umysł i zmaga się. Tak praktykując, praktykuje drogę do wstrzymania korzystnych intencji.
14 I teraz, stolarzu, kiedy człowiek posiada te dziesięć rzeczy, opisuję go jako spełnionego w tym co korzystne, doskonałego w tym co korzystne, jako tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonego ascetę. Tu mnich ma właściwy pogląd tego co poza treningiem, ma właściwą intencję tego co poza treningiem, ma właściwą mowę tego co poza treningiem, ma właściwe działanie tego co poza treningiem, ma właściwe utrzymanie tego co poza treningiem, właściwy wysiłek tego co poza treningiem, właściwą uważność tego co poza treningiem i właściwą koncentrację tego co poza treningiem, właściwą wiedzę tego co poza treningiem i właściwe wyzwolenie tego co poza treningiem. Kiedy człowiek posiada te dziesięć rzeczy, opisuję go jako spełnionego w tym co korzystne, doskonałego w tym co korzystne, jako tego co osiągnął nadrzędne osiągnięcie, niezwyciężonego ascetę".
Oto co powiedział Zrealizowany. Stolarz Pancakanga był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego.