1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w kraju Sakyan w mieście Sakyan zwanym Devadaha. Tam Zrealizowany odezwał się do mnichów tak: „Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:
2. „Mnisi, sć pewni pustelnicy i bramini, którzy utrzymujć takć doktrynę i poglćd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
3. Idę do Niganthów, którzy tak mówić i mówię: 'Przyjaciele Niganthowie, czy to prawda, że utrzymujecie takć doktrynę i poglćd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'? Jeżeli zapytani w ten sposób Niganthowie przyznajć to i mówić: 'Tak', mówię do nich:
4. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania, czy, że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy wiecie czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.
5. 'Zatem przyjaciele, wydaje się, że nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
6. Gdybyście, przyjaciele Niganthowie wiedzieli, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
7. Przyjaciele Niganthowie, załóżmy, że człowiek byłby zraniony przez strzałę grubo posmarowanć truciznć i z tego powodu odczuwałby bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia. Wtedy jego przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadziliby chirurga. Chirurg okroiłby ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondć, wycićgnćł strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartć ranę, i na każdym etapie ten człowiek czułby bolesne, przenikajćce, przeszywajćce uczucia. Wtedy, później, gdy rana by się zagoiła i pokryła skórć, ten człowiek byłby szczęśliwym, niezależnym, panem samego siebie, zdolnym pójść tam gdzie chce. Mógłby pomyśleć: 'Dawniej, gdy byłem zraniony przez strzałę grubo posmarowanć truciznć, z tego powodu odczuwałem bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia. Wtedy moi przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadzili chirurga. Chirurg okroił ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondć, wycićgnćł strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartć ranę, i na każdym etapie czułem bolesne, przenikajćce, przeszywajćce uczucia. Ale teraz, gdy rana się zagoiła i pokryła skórć, jestem szczęśliwy, niezależny, zdolny pójść tam gdzie chcę'.
8. Tak też, przyjaciele Niganthowie, gdybyście wiedzieli że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań , nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
9. Ale skoro, przyjaciele Niganthowie, nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
10. Kiedy to zostało powiedziane, Niganthowie powiedzieli mi: 'Przyjacielu, Nigantha Nataputta jest wszechwiedzćcym i wszystkowidzćcym i ogłasza, że ma pełnć wiedzę i wizję takć: 'Czy idę czy stoję czy śpię, czy jestem przebudzony, wiedza i wizja sć stale i nieprzerwanie u mnie obecne'. Mówi on: 'Niganthowie, czyniliście złe działania w przeszłości, wyczerpujcie je przez wykonywanie praktyk ascetycznych. I gdy tu i teraz będziecie powstrzymani ciałem, mowć i umysłem, to jest nieczynienie złych działań na przyszłość. I tak przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania, jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Aprobujemy i akceptujemy to, i tak jesteśmy zadowoleni'.
11. Kiedy to zostało powiedziane, powiedziałem Niganthom: 'Jest pięć rzeczy, przyjaciele Niganthawie, które mogć się przejawić na dwa różne sposoby tutaj i teraz. Jakie pięć? To wiara, aprobata, oralna tradycja, rozumne przemyślenie, i refleksyjna aprobata poglćdu. Te pięć rzeczy może przejawić się na dwa sposoby, tutaj i teraz. I tu, jaki rodzaj wiary czcigodni Niganthowie majć w nauczyciela, który mówi w ten sposób o przeszłości? Jaki rodzaj aprobaty, jaki rodzaj oralnej tradycji, jaki rodzaj rozumowego wnioskowania, jaki rodzaj refleksyjnej akceptacji poglćdu?' Mówićc w ten sposób, mnisi, nie widzę żadnej uprawnionej obrony dla pozycji Niganthów.
12. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: 'Jak myślicie przyjaciele? Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, czy czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczenie? Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, czy wtedy nie czujecie bolesnych, piekćcych przeszywajćcych uczuć?' 'Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujemy bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczenie. Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujemy bolesnych, przenikliwych przeszywajćcych uczuć z uwagi na ćwiczenie'.
13. Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, przenikliwe. przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczeniem Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywajćcych uczuć z uwagi na ćwiczenie'. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
14. Jeżeli, przyjaciele Niganthowie, gdy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek i bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczenie i kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, intensywnego wysiłku a bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczenie wcićż były obecne, to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
15. Ale skoro kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, piekćce, przeszywajćce uczucia z uwagi na ćwiczenie, a kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywajćcych uczuć z uwagi na ćwiczenie - to czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia z uwagi na samym sobie narzucone ćwiczenie i to przez ignorancję, brak wiedzy i złudzenie, błędnie utrzymujecie: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Mówićc w ten sposób, nie widzę żadnej uprawnionej obrony pozycji dla Niganthów.
16. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu?' 'Nie, przyjacielu'. ,Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.
17. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny?' „Nie, przyjacielu'.
18. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'.
19. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia?' „Nie, przyjacielu'.
20. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) nie jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) nie jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'.
21. 'Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że jest niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia. Skoro tak jest, ćwiczenie czcigodnych Niganthów jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny'.
22. Tak mówić Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówić, jest dziesięć uprawnionych dedukcji wynikajćcych ich twierdzeń, które zapewniajć grunt pod ich krytykę.
1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Niganthowie z pewnościć musieli robić złe uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwajć takie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia.
2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Niganthowie z pewnościć musieli zostać stworzeni przez złego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwajć takie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia.
3). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez okoliczności i naturę to Nighantowie z pewnościć musieli mieć pecha, skoro teraz odczuwajć takie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia.
4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez klasę, to Niganthowie z pewnościć muszć należeć do złej klasy, skoro teraz odczuwajć takie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia.
5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Niganthowie z pewnościć muszć źle się ćwiczyć, skoro teraz odczuwajć takie bolesne, przenikliwe, przeszywajćce uczucia.
6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Niganthowie podlegajć krytyce; jeżeli nie, to cićgle Niganthowie podlegajć krytyce.
7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Niganthowie podlegajć krytyce; jeżeli nie, to cićgle Niganthowie podlegajć krytyce.
8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Niganthowie podlegajć krytyce; jeżeli nie, to cićgle Niganthowie podlegajć krytyce.
9). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez klasę, wtedy Niganthowie podlegajć krytyce; jeżeli nie, to cićgle Niganthowie podlegajć krytyce.
10) Jeżeli przyjemność i ból którć istoty odczuwajć sć powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Niganthowie podlegajć krytyce; jeżeli nie, to cićgle Niganthowie podlegajć krytyce.
Tak mówić Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówić, te dziesięć uprawnionych dedukcji wynikajćcych ich twierdzeń, zapewnia grunt pod ich krytykę. W taki sposób ich ćwiczenie jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny.
23. A jakie ćwiczenie jest owocne, jaki wysiłek jest owocny. Tu mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammć, ale nie jest zaślepiony tć przyjemnościć. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacjć, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek; i kiedy wglćdam się z równowagć, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacjć odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia, które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego.
24. Załóżmy mnisi, że mężczyzna kocha kobietę z umysłem przywićzanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność. Może on zobaczyć tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u tego mężczyzny widzćcego tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się?” „Tak, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna kocha tć kobietę z umysłem przywićzanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u niego, widzćc tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się.
25. Wtedy, mnisi, ten mężczyzna mógłby pomyśleć: 'Kocham tć kobietę moim umysłem przywićzanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, i tak żal płacz, ból, smutek i rozpacz powstajć u mnie, kiedy widzę tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się. 'A gdybym tak porzucił te pragnienie i pożćdanie tej kobiety?' Mógłby on porzucić swe pragnienie i pożćdanie tej kobiety. Później mógłby zobaczyć tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u tego mężczyzny widzćcego tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się?” „Nie, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna już dłużej nie kocha tej kobiety z umysłem przywićzanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u niego, widzćc tć kobietę stojćcć z innym mężczyznć, rozmawiajćcć, żartujćcć i śmiejćcć się".
26. "Tak też mnisi, mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammć, ale nie jest zaślepiony tć przyjemnościć. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacjć, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten determinowany wysiłek; i kiedy wglćdam się z równowagć, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacjć odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego. W taki sposób ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
27. I znów, mnich rozważa tak: 'Podczas gdy żyję zgodnie z mojć przyjemnościć, niekorzystne stany zwiększajć się u mnie a korzystne pomniejszajć, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszajć się a korzystne powiększajć. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszajć się a korzystne powiększajć u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osićgnięty.
28. Załóżmy, mnisi, że kowal ocieplałby i nagrzewał strzałę między dwoma ogniami, czynićc jć prostć i do użycia. Kiedy ta strzała została ocieplona i nagrzana między dwoma ogniami i uczyniona prostć, do użycia, to później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten kowal ocieplał i nagrzewał strzałę został osićgnięty; to dlatego później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał.
29. Tak też, mnich rozważa tak: 'Podczas gdy żyję zgodnie z mojć przyjemnościć, niekorzystne stany zwiększajć się u mnie a korzystne pomniejszajć, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszajć się a korzystne powiększajć. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszajć się a korzystne powiększajć u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osićgnięty.
30. Oto Tathagata pojawia się na świecie, Arahat, Całkowicie Przebudzony, doskonały w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, wzniosły, znawca światów, niezrównany przywódca ludzi do opanowania, nauczyciel bogów i ludzi, oświecony, błogosławiony. Deklaruje ten świat z jego bogami, jego Marami i Brahmami, tć generację z jej pustelnikami i braminami, z jej ksićżętami i ich ludźmi. Co sam zrealizował przez bezpośrednić wiedzę. Naucza Dhammy dobrej na poczćtku, dobrej w środku i dobrej na końcu, z właściwym znaczeniem i frazć, i ukazuje święte życie które jest doskonałe i czyste.
31. Gospodarz lub gospodarza syn lub urodzony w jakimś klanie, słyszy Dhammę. Słyszćc Dhammę, nabiera on wiary w Tathagatę. Posiadajćc wiarę rozważa tak: 'Domowe życie jest tłoczne i duszne; bezdomne szeroko otwarte. Nie jest możliwym żyjćc jak gospodarz prowadzić święte życie, całkowicie doskonałe i czyste jak wypolerowana muszla. Może zgolę włosy i brodę, przywdzieję żółtć szatę i odejdę z domowego życia w bezdomność'. I przy innej okazji, zaniechawszy być może małego, być może wielkiego majćtku, być może małego, być może wielkiego kręgu krewnych, goli swe włosy i brodę, ubiera żółtć szatę i odchodzi z domowego życia w bezdomność.
32. Tak odchodzćc i otrzymujćc reguły treningu i drogę życiowć mnicha porzucajćc zabijanie żywych istot, staje się tym, kto powstrzymuje się od zabijania żywych istot, z odłożonymi kijem i bronić, łagodny i uprzejmy, trwa we współczuciu dla wszystkich istot. Porzucajćc zabieranie tego co nie dane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co nie dane, biorćc tylko to co dane, oczekujćc tylko tego co dane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co nie dane, trwajćc czystym w sobie przez nie kradzenie.
Porzucajćc to co nie należy do świętego życia, staje się tym kto żyje poza, powstrzymujćc się od wulgarnej zmysłowości. Porzucajćc fałszywć mowę, staje się tym który powstrzymuje się od fałszywej mowy, mówićc prawdę, lgnćc do prawdy, jest godny zaufania, rzetelny i niezawodny. Porzucajćc złośliwć mowę staje się tym kto powstrzymuje się od złośliwej mowy, jak ten co ani nie powtarza gdzie indziej w celu tworzenia podziałów tego co tu usłyszał ani nie powtarza tutaj tego co usłyszał gdzie indziej; jest tym który jednoczy podzielonych. Jest promotorem przyjaźni i radosnej zgody, raduje się zgodnościć, cieszy się zgodnościć, staje się mówcć słów które promujć zgodę. Porzucajćc ostrć mowę, staje się tym który powstrzymuje się od ostrej mowy, staje się mówcć słów łagodnych, miłych i cieszćcych ucho, dochodzćcych do serca, słów drogich i pożćdanych przez wielu. Porzucajćc obmowę, staje się tym który powstrzymuje się od obmowy, jak ten kto mówi zgodnie ze stanem faktycznym, o tym co korzystne, o Dhammie i Dyscyplinie, staje się mówcć właściwych słów, wartych zapamiętania, uzasadnionych, wyważonych i zwićzanych z dobrem. Staje się tym, który powstrzymuje się od niszczenia roślin i nasion. Staje się tym, który je tylko raz dziennie, odmawiajćc posiłku o późnej porze i w nocy. Staje się tym, który powstrzymuje się od tańca i śpiewu, muzyki i przedstawień teatralnych. Staje się tym, który powstrzymuje się od noszenia ozdób i używania pachnideł. Staje się tym, który powstrzymuje się od używania wysokich i dużych łóżek. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania złota i srebra. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania: surowego ziarna...surowego mięsa...kobiet i dziewczyn...niewolnic i niewolników...owiec i kóz...słoni i wołów, koni i kobył...pól i ziemi. Staje się tym który powstrzymuje się od chodzenia na posyłki...od kupowania i sprzedawania...od używania fałszywych wag...fałszywych metali i fałszywych miar...od oszukiwania, zwodzenia, defraudowania i szachrajstwa...od ranienia, mordowania, więzienia, zbójnictwa plćdrowania i przemocy. Staje się tym co jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego jedzenia do zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobć. Tak samo jak ptak który gdziekolwiek leci używa swych własnych skrzydeł, tak też on staje się tym, który jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego pożywienia dla zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobć. Posiadajćc ten rodzaj cnót, właściwych szlachetnym, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.
33. Widzćc materialne formy okiem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję oka bez ochrony, złe niekorzystne stany pożćdania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję oka, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji oka. Słyszćc dźwięk uchem ... Wćchajćc zapach nosem...Smakujćc smak językiem ...Dotykajćc dotykalne ciałem...Poznajćc idee umysłem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję umysłu bez ochrony, złe niekorzystne stany pożćdania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję umysłu, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji umysłu. Posiadajćc tć wstrzemięźliwość szlachetnych, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.
34. Staje się tym który działa z pełnć rozwagć, poruszajćc się na przód i z powrotem, który działa z pełnć rozwagć patrzćc na i patrzćc poza, który działa z pełnć rozwagć zginajćc się i rozcićgajćc, który działa z pełnć rozwagć noszćc połatanć szatę i miskę, który działa z pełnć rozwagć gdy je, pije, przeżuwa i smakuje, który działa z pełna rozwagć gdy opróżnia jelita i oddaje mocz, który działa z pełnć rozwagć gdy chodzi, stoi i siedzi, budzi się, mówi i milczy.
35. Posiadajćc ten agregat szlachetnej cnoty, i tć szlachetnć wstrzemięźliwość funkcji i posiadajćc tć szlachetnć uważność i rozwagę, udaje się w odosobnione miejsce: do lasu, korzenia drzewa, góry, zbocza, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej gęstwiny, otwartej przestrzeni, stogu siana. Po powrocie z żebraczego obchodu, po posiłku, siada krzyżujćc swe nogi, z ciałem wyprostowanym, z ustanowionć uważnościć przed sobć. Porzucajćc pożćdanie świata, oczyszcza on swój umysł od pożćdania. Porzucajćc złć wolę trwa z umysłem bez złej woli, współczujćcy dla dobra wszystkich żywych istot, oczyszcza umysł od złej woli. Porzucajćc stany letargiczne i ospałość, trwa z umysłem wolnym od stanów letargicznych i ospałości, postrzegajćc światło, uważny i w pełni rozważny, oczyszcza swój umysł ze stanów letargicznych i ospałości. Porzucajćc niepokój i zmartwienia, trwa niezaniepokojony, z umysłem wyciszonym w sobie, oczyszczajćc umysł z niepokoju i zmartwień. Porzucajćc niepewność, trwa z umysłem, który pokonał niepewność, nie kwestionujćc korzystnych idei, oczyszcza umysł z niepewności.
36. Po porzuceniu tych pięciu przeszkód, skalań umysłu, osłabiajćcych zrozumienie, całkowicie odosobniony od zmysłowych przyjemności, odosobniony od niekorzystnych stanów wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z myśleniem i rozważaniem wraz z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z odosobnienia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
37. Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnościć siebie i ze zjednoczonym umysłem , bez myślenia i rozważania z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z koncentracji. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
38. Z odejściem błogości trwajćc w równowadze, uważny i w pełni rozważny cićgle odczuwajćc przyjemność cielesnć, wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadajć:'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
39. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzujćcej się ani-bólem-ani-przyjemnościć, i z oczyszczonć uważnościć dzięki równowadze. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
40. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny, nienaganny, uwolniony od niedoskonałości, podatny, władczy i stały i bazujćcy na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę rekolekcji przeszłych żywotów, mianowicie jedne narodziny, drugie narodziny...pięć narodzin, dziesięć narodzin, pięćdziesićt narodzin, sto narodzin, sto tysięcy narodzin, wiele eonów rozszerzania się wszechświata, wiele eonów kurczenia się wszechświata, wiele eonów rozszerzania i kurczenia się wszechświata: Tu był tak nazywany, takiej rasy, tak wyglćdał, taki był jego pokarm, takie było jego doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, odchodzćc stamtćd umierajćc, pojawił się gdzie indziej, tam też był tak a tak nazywany, takiej rasy, tak wyglćdał, taki był jego pokarm, takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, przemijajćc, umierajćc tam, pojawił się tutaj. Tak z detalami i szczegółami wspomina swoje rozliczne przeszłe życia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
41. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujćcy na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o przemijaniu i ponownym pojawianiu się istot. Z boskim okiem, oczyszczonym i przewyższajćcym ludzkie, widzi on istoty umierajćce i pojawiajćce się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzćce, rozumie on jak istoty pojawiajć się zgodnie z ich działaniami tak: 'Te wartościowe istoty, które źle się prowadziły ciałem mowć i umysłem, lżćce szlachetnych, błędne w swych poglćdach, skłaniajćce się do błędnego poglćdu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w stanie deprywacji, zatraceniu, nawet w piekle, ale te wartościowe istoty, o dobrym prowadzeniu ciałem, mowć i umysłem, nie lżćce szlachetnych, słuszne w swych poglćdach, skłaniajćce się do słusznego poglćdu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w dobrej destynacji, nawet w niebiańskim świecie', tak boskim okiem, które jest oczyszczone i przewyższa ludzkie, widzi on istoty umierajćce i pojawiajćce się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzćce. Rozumie on jak istoty pojawiajć się zgodnie z ich działaniami. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
42. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujćcy na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o eliminacji skaz. Ma on bezpośrednić takć wiedzę: 'To cierpienie'. Ma on bezpośrednić takć wiedzę: 'To powstanie cierpienia'. Ma on bezpośrednić takć wiedzę: 'To wstrzymanie cierpienia'. Ma on bezpośrednić takć wiedzę: 'To droga do wstrzymania cierpienia'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'Takie sć skazy'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest powstanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest wstrzymanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest droga prowadzćca do wstrzymania skaz'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
43. Kiedy wie i widzi w ten sposób, jego umysł jest wyzwolony ze skazy zmysłowego pożćdania, ze skazy istnienia, i ze skazy ignorancji. Z wyzwoleniem pojawia się wiedza: 'Jest wyzwolony'. Ma bezpośrednić wiedzę: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
44. Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały:
1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Tathagata z pewnościć musiał robić dobre uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Tathagata z pewnościć musiał zostać stworzony przez dobrego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
3). Jeżeli przyjemność i ból którć istoty odczuwajć sć powodowane przez okoliczności i naturę to Tathagata z pewnościć musi mieć szczęście, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez klasę, to Tathagata z pewnościć musi należeć do dobrej klasy, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Tathagata z pewnościć musiał dobrze ćwiczyć, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Tathagata podlega pochwale, jeżeli nie, to cićgle Tathagata podlega pochwale.
7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to cićgle Tathagata podlega pochwale.
8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwajć sć powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to cićgle Tathagata podlegajć krytyce.
9). Jeżeli przyjemność i ból którć istoty odczuwajć sć powodowane przez klasę, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to cićgle Tathagata podlega pochwale.
10) Jeżeli przyjemność i ból którć istoty odczuwajć sć powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to cićgle Tathagata podlega pochwale.
Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest tych dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały.
Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.