1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: "Mnisi". "Czcigodny panie", odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:
Bazowanie na przyszłej skończoności
2 Mnisi, sć pewni pustelnicy i bramini, którzy stawiajć hipotezy o przyszłej skończoności i utrzymujć poglćdy o przyszłej skończoności, przedstawiajćc rozliczne twierdzenia zawierajćce przyszłć skończoność.
1) Niektórzy przedstawiajć (twierdzenia) jak to: "Postrzegajćce 'ja' jest nienaruszone po śmierci".
2) Niektórzy przedstawiajć (twierdzenia) jak to: "Niepostrzegajćce 'ja' jest nienaruszone po śmierci".
3) Niektórzy przedstawiajć (twierdzenia) jak to: "Ani-postrzegajćce-ani-nie-postrzegajćce 'ja' jest nienaruszone po śmierci".
4) Lub opisujć anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujćcych istot.
5) A niektórzy przedstawiajć (twierdzenia) o wygaszeniu tutaj i teraz.
I tak albo opisujć nienaruszoność egzystujćcej istoty po śmierci, albo opisujć (ostatecznć) anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujćcej istoty albo zakładajć wygaszenie tutaj i teraz. Tak te pięć jest trzema a te trzy pięcioma. To jest podsumowanie Pięciu i Trzech.
3 (1) Tutaj mnisi, kiedy pustelnicy i bramini opisujć postrzegajćce "ja" nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć te nienaruszone po śmierci postrzegajćce "ja" jako:
materialne
niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
postrzegajćce jedność
postrzegajćce różnorodność
postrzegajćce ograniczoność
postrzegajćce nieograniczoność
4 Lub jeszcze poza tymi wymienionymi, (pewni) inni (podobnie) przedstawiajć (twierdzenia o) świadomości jako absolucie, bezgranicznym i niewzruszonym, wykraczajćcym poza te (wpierw wymienione).
5 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w taki sposób: "Kiedy pustelnicy i bramini opisujć postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne, postrzegajćce jedność, postrzegajćce różnorodność, postrzegajćce ograniczoność, postrzegajćce nieograniczoność, lub jeszcze jacyś inni przedstawiajć (twierdzenia) o bazie nicości tak: 'Tu nic nie ma' jako bezgranicznej i niewzruszonej, której percepcja zdeklarowana jest przez nich jako najczystsza, najdoskonalsza, najwyższa, nie do przewyższenia z tych rodzajów percepcji niezależnie czy to percepcji materialnych, czy percepcji niematerialnych, czy percepcji jedności, czy percepcji różnorodności. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
6 (2) Tutaj mnisi, kiedy pustelnicy i bramini opisujć nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć te nienaruszone po śmierci nie-postrzegajćce ja jako:
materialne
niematerialne
materialne-i-niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
7 Tutaj, oponujć oni tym dobrym pustelnikom i braminom którzy opisujć postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładajć oni tak:) 'Percepcja jest chorobć, nowotworem, strzałć; (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie nie-percepcja'.
8 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy pustelnicy i bramini opisujć nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne. Żeby jakiś pustelnik czy bramin powiedział: "Poza materialnć formć, poza uczuciem, poza percepcjć, poza determinacjami, opiszę przychodzenie i odchodzenie świadomości, jej przemijanie i ponowne pojawienie się, jej wzrost, rozwój i dojrzenie" - takie coś jest niemożliwe. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
9 (3) Tutaj, mnisi kiedy pustelnicy i bramini opisujć ani-postrzegajćce-ani-niepostrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć te nienaruszone po śmierci ani-postrzegajćce-ani-nie-postrzegajćce "ja" jako:
materialne
niematerialne
materialne-i-niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
10 Tutaj oponujć oni tym dobrym pustelnikom i braminom którzy opisujć postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci. Jak również oponujć tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisujć nie-postrzegajćce ja nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładajć oni tak:) 'Percepcja jest chorobć, nowotworem, strzałć; nie-percepcja jest otępieniem (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie ani-percepcja-ani-nie-percepcja'.
11 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy pustelnicy i bramini opisujć ani-postrzegajćce-ani-nie-postrzegajćce "ja" nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy pustelnicy i bramini opisujć ani-postrzegajćce-ani-nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne. Ale kiedy jakiś pustelnik czy bramin opisuje, że do osićgnięcia tej bazy (ani-percepcji-ani-nie-percepcji) dochodzi przy pełnych determinacjach tego co do zobaczenia, usłyszenia, odczucia i poznania, to proklamuje on dokładnie to co przeszkadza w osićgnięciu tej bazy; gdyż nie ogłasza się osićgnięcia tej bazy z takimi determinacjami; taka baza jest osićgalna w osićgnięciu (tylko) ze zredukowanymi determinacjami. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
12 (4) Tutaj mnisi, sć tacy pustelnicy i bramini, którzy opisujć anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujćcych istot. Oponujć oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisujć postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci i oponujć oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisujć nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci i oponujć oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisujć ani-postrzegajćce- ani-nie-postrzegajćce 'ja' nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? Ponieważ ci wszyscy pustelnicy i bramini sć zaprzęgnięci do koła (narodzin) poza (tym życiem), tylko afirmujć swe przywićzania tak: 'Będziemy po śmierci tacy, będziemy po śmierci tacy'. Tak jak handlarz udajćcy się na targ, myśli: 'Z tego to wyniknie dla mnie, z tego dostanę to', tak też, ci dobrzy pustelnicy i bramini wyobrażajć sobie: 'Będziemy tacy po śmierci, będziemy tacy po śmierci'.
13 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Sć pustelnicy i bramini opisujćcy ostatecznć anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujćcych istot. Z powodu strachu przed osobowościć z powodu zdegustowania osobowościć, utrzymujć oni bieg dookoła tej samej osobowości. Tak jak pies na smyczy umocowanej do drćga lub palika biega dookoła, kołujćc dookoła tego samego drćga czy palika, tak ci dobrzy pustelnicy i bramini z powodu strachu przed osobowościć, z powodu zdegustowania osobowościć, utrzymujć oni bieg dookoła tej samej osobowości. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
14 Mnisi jacykolwiek pustelnicy i bramini stawiajć hipotezy na temat przyszłej skończoności i utrzymujć poglćdy na temat przyszłej skończoności, przedstawiajć rozliczne teorie zawierajćce przyszłć skończoność, wszyscy oni zakładajć te pięć podstaw lub jednć z nich.
Bazowanie na przeszłej skończoności
15 Mnisi, sć pewni pustelnicy i bramini, którzy stawiajć hipotezy o przeszłej skończoności, przedstawiajćc rozliczne twierdzenia zawierajćce przeszłć skończoność. Oto co zakładajć
1) Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
2) Ja nie jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
3) Ja jest wieczne i nie-wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
4) Ja jest ani wieczne ani nie wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
5) Ja jest skończone i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
6) Ja jest nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
7) Ja jest skończone i nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
8) Ja jest ani skończone ani nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
9) Ja postrzega jedność i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
10) Ja postrzega różnorodność i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
11) Ja postrzega ograniczone i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
12) Ja postrzega nieograniczoność i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
13) Ja doznaje tylko przyjemności i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
14) Ja doznaje tylko bólu i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
15) Ja doznaje obu: przyjemności i bólu i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
16) Ja doznaje ani-bólu-ani-przyjemności i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne.
16 (1) Tutaj, jakikolwiek pustelnik czy bramin którego założenie i poglćd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne", żeby miał jakćś osobistć, oczyszczonć i jasnć wiedzę, poza wiarć, poza aprobatć, poza oralnć tradycjć, poza rozumnym przemyśleniem, poza refleksyjnć akceptacjć poglćdu - to niemożliwe. Teraz gdy nie ma właściwej osobistej wiedzy, oczyszczonej i jasnej, to nawet ta fragmentaryczna wiedza jakć wypracowali ci pustelnicy i bramini sama w sobie liczy się u nich za utrzymywanie. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
17 (2) Tutaj, jakikolwiek pustelnik czy bramin którego założenie i poglćd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdć wszystko inne błędne", żeby miał jakćś osobistć, oczyszczonć i jasnć wiedzę poza wiarć, poza preferencjami, poza oralnć tradycjć, poza dyskutowaniem dowodów, poza upodobaniem do poglćdów - to niemożliwe. Teraz gdy nie ma właściwej osobistej wiedzy, oczyszczonej i jasnej, to nawet ta fragmentaryczna wiedza jakć wypracowali ci mnisi i bramini sama w sobie liczy się u nich za utrzymywanie. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
18 (3-16)...Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
Wygaszenie Tutaj i Teraz
19 (5) Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myślćc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia'. Te szczęście odosobnienia zanika u niego. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia.
20 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: Ten dobry pustelnik czy bramin z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myślćc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia'. Te szczęście odosobnienia zanika u niego. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
21 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia wkracza i trwa w nie-materialnej przyjemności (myślćc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w nie-materialnej przyjemności'. Ta nie-materialna przyjemność zanika u niego. Z zanikiem nie-materialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje nie-materialna przyjemność. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, powstaje nie-materialna przyjemność a ze wstrzymaniem niematerialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia.
22 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób ... Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
23 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności wkracza i trwa w ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie (myślćc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciu'. To ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie zanika u niego. Z zanikiem ani-bolesnego-ani-przyjemnego-uczucia powstaje nie-materialna przyjemność z zanikiem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie, ze wstrzymaniem ani-bolesnego-ani- przyjemnego- uczucia powstaje nie-materialna przyjemność.
24 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób:...Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
25 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia widzi tak: 'Jestem spokojny, osićgnćłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania'.
26 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglćdów bazujćcych na przeszłej skończoności czy poglćdów bazujćcych na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia widzi tak: 'Jestem spokojny, osićgnćłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania'. Z pewnościć ten czcigodny zakłada drogę bezpośrednio do wygaszenia. Jednak w utrzymywaniu (jako czynićcy) ten dobry pustelnik czy bramin cićgle utrzymuje poglćdy bazujćce na przeszłej skończoności czy poglćdy bazujćce na przyszłej skończoności, czy szczęście odosobnienia, czy nie-materialnć przyjemność czy ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. A kiedy widzi on tak: 'Jestem spokojny, osićgnćłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania', samo to deklaruje się jako utrzymywanie z jego strony. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedzćc tak i widzćc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
Najwyższy Spokój
27 Mnisi doskonały stan spokoju co nieprzewyższony zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie utrzymywanie, przez poznanie jakimi sć powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu.
28 Mnisi to jest doskonały stan spokoju co nieprzewyższony, który zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie utrzymywanie, przez poznanie jakimi sć powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu".
29 Oto co zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.