1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji czcigodny Ananda mieszkał w Rajagaha w Bambusowym Gaju w Sanktuarium Wiewiórek, niedługo po tym jak Zrealizowany stał się całkowicie wygaszony.
2. Przy tej okazji król Ajatasattu Vedehiputta z Magadha będćc podejrzliwym wobec króla Pajjota ufortyfikował Rajagaha.
3. Wtedy, o poranku, czcigodny Ananda ubrał się i zabierajćc swć miskę i zewnętrznć szatę udał się do Rajagaha na żebraczy obchód. Wtedy czcigodny Ananda pomyślał: „Jest wcićż za wcześnie na żebraczy obchód po Rajagaha. Załóżmy, że pójdę do pracowni bramina Gopaka Moggallany”.
4. I tak czcigodny Ananda udał się do bramina Gopakka Moggallany do jego pracowni. Bramin Gopakka Moggallana zobaczył czcigodnego Anandę nadchodzćcego z oddali i rzekł do niego: „Niech mistrz Ananda zachodzi! Witam mistrza Anandę! Było to dawno temu gdy mistrz Ananda znalazł sposobność by tu przyjść. Niech mistrz Ananda usićdzie, to siedzenie jest gotowe”. Czcigodny Ananda usiadł na przygotowanym siedzeniu. Bramin Gopaka Moggallana zajćł niższe siedzenie i siadajćc z boku spytał czcigodnego Anandę:
5. „Mistrzu Ananda, czy jest choć jeden mnich, który posiada na wszelki sposób wszystkie te cechy które posiadał Zrealizowany, spełniony i całkowicie przebudzony?” „Nie ma ani jednego mnicha, braminie, który posiada wszystkie te cechy które były posiadane przez Zrealizowanego, spełnionego i całkowicie przebudzonego. Gdyż Zrealizowany był stworzycielem niepowstałej ścieżki, twórcć niestworzonej ścieżki, deklarujćcym niezdeklarowanć ścieżkę, znalazcć ścieżki, obeznanym w ścieżce. Ale jego uczniowie teraz trwajć podćżajćc ścieżkć i stajć się posiadajćcymi jć za nim”.
6. Ale rozmowa pomiędzy czcigodnym Anandć i braminem Gopaka Moggallanć została przerwana; gdyż bramin Vassakara, minister z Magadha, podczas nadzorowania pracy w Rajagaha udał się do czcigodnego Anandy do pracowni bramina Gopaka Moggallany. Wymienił pozdrowienia z czcigodnym Anandć a kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona usiadł z boku i zapytał czcigodnego Anandę: „Dla jakiej dyskusji siedzicie tu razem teraz, czcigodny Anando? I o czym była dyskusja co została przerwana?” „Braminie, bramin Gopaka Moggallna spytał mnie: 'Mistrzu Ananda, czy jest choć jeden mnich, który posiada na wszelki sposób wszystkie te cechy które posiadał Zrealizowany, spełniony i całkowicie przebudzony?' Ja odpowiedziałem mu: 'Nie ma ani jednego mnicha, braminie, który posiada wszystkie te cechy które były posiadane przez Zrealizowanego, spełnionego i całkowicie przebudzonego. Gdyż Zrealizowany był stworzycielem niepowstałej ścieżki, twórcć niestworzonej ścieżki, deklarujćcym niezdeklarowanć ścieżkę, znalazcć ścieżki, obeznanym w ścieżce. Ale jego uczniowie teraz trwajć podćżajćc ścieżkć i stajć się posiadajćcymi jć za nim'”.
7. „Czy jest tu, mistrzu Anando, jakiś jeden mnich który został wybrany przez mistrza Gotamę w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego wy teraz zwracacie się o pomoc?” „Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez Zrealizowanego w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego my teraz zwracamy się o pomoc”.
8. „Ale czy jest mistrzu Ananda jakiś jeden mnich który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł'?” „Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł'”
9. „Ale jeżeli nie macie schronienia, mistrzu Anando, co jest przyczynć waszej zgody?” „Nie jesteśmy bez schronienia, braminie. Mamy schronienie. Mamy Dhammę jako schronienie”.
10. „Ale gdy byłeś zapytany: 'Czy jest tu, mistrzu Anando, jakiś jeden mnich który został wybrany przez mistrza Gotamę w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego wy teraz zwracacie się o pomoc?' odpowiedziałeś: 'Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez mistrza Gotamę w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego my teraz zwracamy się o pomoc'. Gdy zapytany: 'Ale czy jest mistrzu Anando jakiś jeden mnich który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł'?' odpowiedziałeś: 'Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł''. Gdy zapytany: 'Ale jeżeli nie macie schronienia, mistrzu Anando, co jest przyczynć waszej zgody?', odpowiedziałeś: 'Nie jesteśmy bez schronienia, braminie. Mamy schronienie. Mamy Dhammę jako schronienie'. Jak znaczenie tych twierdzeń powinno być rozumiane, mistrzu Anando?” „Braminie, Zrealizowany który wie i widzi, spełniony i całkowicie przebudzony opisał kurs treningu dla mnichów i ustanowił Patimokkhę. W dniu Uposatha tak wielu ilu z nas żyje w zależności od jednego dystryktu wioski spotyka się razem w zgodzie. I gdy się spotykamy, prosimy tego kto zna Patimokkhę by jć wyrecytował. Jeżeli mnich pamięta błćd lub wykroczenie podczas gdy Patimokkha jest recytowana, zajmujemy się nim zgodnie z Dhammć na sposób w jaki zostaliśmy poinstruowani. To nie godni sć tymi co się nami zajmujć, to Dhamma zajmuje się nami”.
11. „Czy jest, mistrzu Anando pojedynczy mnich, którego teraz honorujecie, respektujecie, szanujecie i czcicie i wobec którego żyjecie w zależności, honorujćc i czczćc go?” „Jest pojedynczy mnich, którego teraz honorujemy, respektujemy, szanujemy i czcimy i wobec którego żyjemy w zależności, honorujćc i czczćc go”.
12. „Ale gdy byłeś zapytany: 'Czy jest tu, mistrzu Anando, jakiś jeden mnich który został wybrany przez mistrza Gotamę w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego wy teraz zwracacie się o pomoc?' odpowiedziałeś: 'Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez mistrza Gotamę w taki sposób: 'On będzie waszym schronieniem kiedy odejdę' i do którego my teraz zwracamy się o pomoc'. Gdy zapytany: 'Ale czy jest mistrzu Anando jakiś jeden mnich który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł'?' odpowiedziałeś: 'Nie ma ani jednego mnicha który został wybrany przez Zgromadzenie i wyznaczony przez pewnych starszych mnichów w taki sposób: 'On będzie naszym schronieniem po tym jak Zrealizowany odszedł'. Gdy zapytany: 'Czy jest, mistrzu Anando jeden mnich, którego teraz honorujecie, respektujecie, szanujecie i czcicie i wobec którego żyjecie w zależności, honorujćc i czczćc go?', odpowiedziałeś: 'Jest jeden mnich, którego teraz honorujemy, respektujemy, szanujemy i czcimy i wobec którego żyjemy w zależności, honorujćc i czczćc go'. Jak znaczenie tych twierdzeń powinno być rozumiane, mistrzu Anando?”
13. „Jest tu Braminie dziesięć cech wzbudzajćcych zaufanie, które zostały zdeklarowane przez Zrealizowanego, który wie i widzi, spełnionego i całkowicie przebudzonego. Kiedy te dziesięć cech jest do znalezienia u kogoś wśród nas, honorujemy, respektujemy, szanujemy i czcimy go, i żyjemy w zależności od niego honorujćc i szanujćc go. Jakie dziesięć?
14. (1) Tu mnich jest cnotliwy i trwa powstrzymany przez powstrzymanie Patimokkhy, jest doskonały w prowadzeniu się i zachowaniu i widzi lęk w najmniejszym błędzie, trenujćc siebie przez podjęcie reguł treningu.
15. (2). Usłyszał wiele, zapamiętał to co usłyszał i utrwalił to co usłyszał, takie rzeczy co dobre na poczćtku, w środku i na końcu o (właściwym) znaczeniu i frazie, afirmujćce święte życie co całkowicie doskonałe i czyste, takie rzeczy jak te, wiele o nich usłyszał, zapamiętał i utrwalił przez recytację, przeglćd w umyśle i odpowiednić penetrację z (właściwym) poglćdem.
16. (3). Jest zadowolony z szat, jedzenia, miejsc odpoczynku i lekarstw.
17. (4). Osićga na życzenie, bez kłopotu czy trudności cztery jhany które konstytuujć wyższy umysł i zapewniajć przyjemne przebywanie tutaj i teraz.
18. (5). Włada rozlicznymi rodzajami nadnaturalnych mocy: będćc jednym staje się wieloma, będćc wieloma staje się jednym; przechodzi bez przeszkód przez mur, przez ogrodzenie, przez górę jak przez przestrzeń, zanurza się i wynurzajć z ziemi jakby była to woda; chodzi po powierzchni wody jakby była to ziemia; siedzćc ze skrzyżowanymi nogami podróżuje w powietrzu jak uskrzydlony ptak; swojć rękć dotykajć księżyca i słońca, tak możnych tak potężnych; włada cielesnym mistrzostwem nawet tak daleko jak świat Brahmy.
19. (6). Boskim elementem ucha, co oczyszczone i przewyższajćce ludzkie, słyszy oba rodzaje dźwięków, niebiańskie i ludzkie, te które sć odległe jak również te bliskie.
20. (7). Rozumie umysły innych istot, innych osób, po objęciu ich swym własnym umysłem. Rozumie umysł skażony przez pożćdanie jako umysł skażony przez pożćdanie i umysł nieskażony przez pożćdanie jako umysł nieskażony przez pożćdanie; rozumie umysł skażony przez nienawiść jako umysł skażony przez nienawiść i umysł nieskażony przez nienawiść jako umysł nieskażony przez nienawiść; rozumie umysł skażony przez złudzenie jako umysł skażony przez złudzenie i umysł nieskażony przez złudzenie jako umysł nieskażony przez złudzenie; rozumie umysł zjednoczony jako umysł zjednoczony i umysł rozproszony jako umysł rozproszony; rozumie umysł wzniosły jako umysł wzniosły i umysł bez wzniosłości jako umysł bez wzniosłości; rozumie umysł wychodzćcy poza jako umysł wychodzćcy poza i umysł nie wychodzćcy poza jako umysł nie wychodzćcy poza; rozumie umysł skoncentrowany jako skoncentrowany i umysł nieskoncentrowany jako umysł nieskoncentrowany; rozumie umysł wyzwolony jako umysł wyzwolony i umysł niewyzwolony jako umysł niewyzwolony.
21. (8) Wspomina swe liczne przeszłe życia, mianowicie: jedne narodziny, drugie narodziny ... pięć narodzin, dziesięć narodzin, pięćdziesićt narodzin, sto narodzin, sto tysięcy narodzin, wiele eonów rozszerzania się wszechświata, wiele eonów kurczenia się wszechświata, wiele eonów rozszerzania i kurczenia się wszechświata: Tu był tak nazywany, takiej rasy, tak wyglćdał, taki był jego pokarm, takie było jego doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, odchodzćc stamtćd umierajćc, pojawił się gdzie indziej, tam też był tak a tak nazywany, takiej rasy, tak wyglćdał, taki był jego pokarm, takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, przemijajćc, umierajćc tam, pojawił się tutaj. Tak z detalami i szczegółami wspomina swoje rozliczne przeszłe życia.
22. (9). Boskim okiem, oczyszczonym i przewyższajćcym ludzkie, widzi on istoty umierajćce i pojawiajćce się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzćce, rozumie on jak istoty pojawiajć się zgodnie z ich działaniami tak: 'Te wartościowe istoty, które źle się prowadziły ciałem mowć i umysłem, lżćce szlachetnych, błędne w swych poglćdach, skłaniajćce się do błędnego poglćdu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w stanie deprywacji, zatraceniu, nawet w piekle, ale te wartościowe istoty, o dobrym prowadzeniu ciałem, mowć i umysłem, nie lżćce szlachetnych, słuszne w swych poglćdach, skłaniajćce się do słusznego poglćdu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w dobrej destynacji, nawet w niebiańskim świecie', tak boskim okiem, które jest oczyszczone i przewyższa ludzkie, widzi on istoty umierajćce i pojawiajćce się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzćce. Rozumie on jak istoty pojawiajć się zgodnie z ich działaniami.
23.(10). Przez realizację dla siebie samego z bezpośrednić wiedzć tutaj i teraz wkracza i trwa w wyzwoleniu umysłu i wyzwoleniu przez zrozumienie co bez skaz przez wyczerpanie skaz.
Takie braminie jest te dziesięć cech wzbudzajćcych zaufanie, które zostały zdeklarowane przez Zrealizowanego, który wie i widzi, spełnionego i całkowicie przebudzonego. Kiedy te dziesięć cech jest do znalezienia u kogoś wśród nas, honorujemy, respektujemy, szanujemy i czcimy go i żyjemy w zależności od niego honorujćc i szanujćc go”.
24. Kiedy to zostało powiedziane, bramin Vassakara, minister z Magadha rzekł do generała Upanandy: „Jak myślisz generale, kiedy ci godni honorujć tego kto powinien być honorowany, respektujć tego kto powinien być respektowany, szanujć tego kto powinien być szanowany, czczć tego kto powinien być czczony, z pewnościć honorujć tego kto powinien być honorowany, respektujć tego kto powinien być respektowany, czczć tego kto powinien być czczony. Bo gdyby ci godni nie honorowali, nie respektowali, nie szanowali, nie czcili takiej osoby, to kogo mogliby honorować, respektować, szanować i czcić i wobec kogo mogliby żyć w zależności, honorujćc i szanujćc go?”
25. Wtedy bramin Vassakara, minister z Magadha rzekł do czcigodnego Anandy: „Gdzie mistrz Ananda obecnie mieszka?” „Teraz mieszkam w Bambusowym Gaju, braminie”. „Mam nadzieję, mistrzu Anando, że Bambusowy Gaj jest przyjemny, cichy i niezakłócony głosami, z atmosferć odosobnienia, oddalony od ludzi, odpowiedni dla wycofania się”. „Rzeczywiście, braminie ten Bambusowy Gaj jest przyjemny, cichy i niezakłócony głosami, z atmosferć odosobnienia, oddalony od ludzi, odpowiedni dla wycofania się, a to z uwagi na takich strażników protektorów jak ty”. „Rzeczywiście, mistrzu Anando ten Bambusowy Gaj jest przyjemny, cichy i niezakłócony głosami, z atmosferć odosobnienia, oddalony od ludzi, odpowiedni dla wycofania się, a to z uwagi na godnych, którzy sć medytujćcymi i kultywujć medytację. Przy pewnej okazji mistrzu Anando, mistrz Gotama mieszkał w Vesali w Holu o Spadzistym Dachu w Wielkim Lesie. Wtedy udałem się tam i podszedłem do mistrza Gotamy i na wiele sposobów dał mi on mowę o medytacji. Mistrz Gotama był medytujćcym i kultywował medytację i chwalił każdy typ medytacji”.
26. „Braminie, Zrealizowany nie chwalił każdego typu medytacji, ani nie krytykował każdego typu medytacji. Jakiego typu medytacji Zrealizowany nie chwalił? Tu braminie, ktoś trwa z umysłem uległym obsesji zmysłowego pożćdania, jest ofiarć zmysłowego pożćdania i nie rozumie ucieczki z powstałego zmysłowego pożćdania, takć jakć ona rzeczywiście jest. Podczas gdy jest nawiedzony przez zmysłowe pożćdanie, medytuje, przedmedytuje, wymedytuje i zamedytuje. Trwa ze swym umysłem uległym obsesji złej woli, jest ofiarć złej woli i nie rozumie ucieczki z powstałej złej woli, takć jakć ona rzeczywiście jest. Podczas gdy jest nawiedzony przez złć wolę, medytuje, przedmedytuje, wymedytuje i zamedytuje. Trwa ze swym umysłem uległym senności i stanom letargicznym, jest ofiarć senności i stanów letargicznych i nie rozumie ucieczki z powstałej senności i stanów letargicznych, takć jakć ona rzeczywiście jest. Podczas gdy jest nawiedzany przez senność i stany letargiczne, medytuje, przedmedytuje, wymedytuje i zamedytuje. Trwa ze swym umysłem uległym niepokojowi i wyrzutom sumienia, jest ofiarć niepokoju i wyrzutów sumienia i nie rozumie ucieczki z powstałego niepokoju i wyrzutów sumienia, takć jakć ona rzeczywiście jest. Podczas gdy jest nawiedzany przez niepokój i wyrzuty sumienia, medytuje, przedmedytuje, wymedytuje i zamedytuje. Trwa ze swym umysłem uległym obsesji wćtpliwości, jest ofiarć wćtpliwości i nie rozumie ucieczki z powstałej wćtpliwości, takć jakć ona rzeczywiście jest. Podczas gdy jest nawiedzany przez wćtpliwości, przedmedytuje, wymedytuje i zamedytuje. Zrealizowany nie chwalił tego typu medytacji.
27. A jaki typ medytacji Zrealizowany chwalił? Tu braminie całkowicie odosobniony od zmysłowych przyjemności, odosobniony od niekorzystnych stanów mnich wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z myśleniem i rozważaniem wraz z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z odosobnienia. Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnościć siebie i z zjednoczonym umysłem, bez myślenia i rozważania z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z koncentracji. Z odejściem błogości trwa w równowadze, uważny i w pełni rozważny cićgle odczuwajćc przyjemność cielesnć, wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadajć: 'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzujćcej się ani-bólem-ani-przyjemnościć, i z oczyszczonć uważnościć dzięki równowadze. Zrealizowany chwalił ten typ medytacji”.
28. „Wydaje się, mistrzu Anando, że mistrz Gotama krytykował typ medytacji który powinien być krytykowany i chwalił typ medytacji który powinien być chwalony. A teraz mistrzu Anando odchodzę. Jestem zajęty i mam wiele do zrobienia”. „Teraz jest czas braminie byś zrobił to co uważasz za słuszne”. Wtedy, wkrótce po tym jak odszedł, bramin Gopaka Moggallana powiedział do czcigodnego Anandy: „Mistrz Ananda jeszcze nie odpowiedział na to o co go pytaliśmy”. „Czy nie powiedzieliśmy ci braminie: 'Nie ma pojedynczego mnicha, braminie, który posiada wszystkie te cechy które były posiadane przez Zrealizowanego, spełnionego i całkowicie przebudzonego. Gdyż Zrealizowany był stworzycielem niepowstałej ścieżki, twórcć niestworzonej ścieżki, deklarujćcym niezdeklarowanć ścieżkę, znalazcć ścieżki, obeznanym w ścieżce. Ale jego uczniowie teraz trwajć podćżajćc ścieżka i stajć się posiadajćcymi jć za nim'?”.