Link do wszystkich dokumentów

Majjhima Nikāya III

122. Wielka Rozprawa o Pustce

1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w kraju Sakyan w Kapilavatthu, w parku Nigrodha.

2 O poranku, Zrealizowany ubrał się i zabierajćc swojć miskę i zewnętrznć szatę udał się do Kapilavatthu na żebraczy obchód. Kiedy wrócił z żebraczego obchodu, po posiłku, udał się spędzić dzień w bytowisku Kalakhemaka Sakyan. Przy tej okazji jednakże, było przygotowanych wiele miejsc do zamieszkania w bytowisku Kalakhemaka. Kiedy Zrealizowany to zobaczył, pomyślał:"Wiele miejsc jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka, czy wielu mnichów tam mieszka?"

3 I przy tej okazji czcigodny Ananda wraz z wieloma mnichami był zaangażowany w szycie szat w bytowisku Ghata. Wieczorem Zrealizowany wstał z medytacji i udał się do Ghata i po dojściu, usiadł na przygotowanym miejscu. Kiedy to uczynił Zrealizowany odezwał się do czcigodnego Anandy:"Wiele miejsc jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka, czy wielu mnichów tam mieszka?"

4 "Wiele miejsc, panie, jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka i wielu mnichów tam mieszka. Panie, czas na szycie szat jest nam dozwolony".

5 "Anando, mnich nie jaśnieje przez umiłowanie towarzystwa, cieszenie się towarzystwem, poświęcenie towarzystwu, cieszenie się społecznościć, radowanie się społecznościć, znajdywanie satysfakcji w społeczności.

6 W rzeczy samej, Anando, ten mnich, rozmiłowany w towarzystwie, cieszćcy się towarzystwem, poświęcajćcy się towarzystwu, cieszćcy się społecznościć, radujćcy się społecznościć, znajdujćcy satysfakcję w społeczności - by doszedł do uzyskania błogosławieństwa wyrzeczenia, błogosławieństwa odosobnienia, błogosławieństwa spokoju, błogosławieństwa oświecenia, na życzenie, bez kłopotów i w pełni -  to niemożliwe. Ale gdy mnich żyje samotnie, poza społecznościć, to może on oczekiwać, że dojdzie do uzyskania błogosławieństwa wyrzeczenia, błogosławieństwa odosobnienia, błogosławieństwa spokoju, błogosławieństwa oświecenia, na życzenie, bez kłopotów i w pełni - to możliwe.

7 W rzeczy samej, Anando, ten mnich, rozmiłowany w towarzystwie, cieszćcy się towarzystwem, poświęcajćcy się towarzystwu, cieszćcy się społecznościć, radujćcy się społecznościć, znajdujćcy satysfakcję w społeczności, by wkroczył i trwał w czasowym, czy trwałym wyzwoleniu umysłu - to niemożliwe. Ale gdy mnich żyje samotnie, poza społecznościć, to może on oczekiwać, że wkroczy i będzie trwał w czasowym czy trwałym i niezachwianym wyzwoleniu umysłu - to możliwe.

8 Nie widzę Anando nawet jednej materialnej formy przez której zmianę i przekształcenie nie powstałby żal i płacz, ból i smutek w tym kto rozmiłował się niej i czerpał z tego radość.

9 Ale jest przebywanie, odkryte przez Tathagatę, mianowicie wejście i trwanie w pustce wewnętrznej przez nie wnoszenie do umysłu żadnych znaków. Jeżeli Tathagata trwa tak w tym przebywaniu i jest odwiedzany przez mnichów czy mniszki, przez świeckich wyznawców, mężczyzn i kobiety, przez nauczycieli innych sekt lub ich zwolenników, to przy takich okazjach, gdyż jego umysł dćży do odosobnienia, jest oderwany, rozmiłowany w wyrzeczeniu i zakończył ze wszelkimi stanami wywołujćcymi skazy, Tathagata będzie dawał tylko takć mowę która jest zwićzana z wyproszeniem.

10 Zatem Anando, jeżeli mnich pragnie;" Żebym potrafił wejść i trwać w pustce wewnętrznej", to ten mnich powinien uspokoić, ustabilizować, zjednoczyć i skoncentrować umysł wewnętrznie.

11 A jak Anando mnich uspokaja, stabilizuje, jednoczy swój umysł wewnętrznie? Tu Anando, mnich odłćczony od zmysłowych przyjemności, odłćczony od niekorzystnych stanów, wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z towarzyszćcym  temu myśleniem i rozważaniem i błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z odosobnienia.  Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnościć siebie i z zjednoczonym umysłem, bez myślenia i rozważania z błogościć i przyjemnościć zrodzonymi z koncentracji. Z odejściem błogości trwajćc w równowadze, uważny i w pełni rozważny cićgle odczuwajćc przyjemność cielesnć, mnich wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadajć:'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'.  Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzujćcej się ani-bólem-ani-przyjemnościć, i z oczyszczonć uważnościć dzięki równowadze. Tak Anando mnich uspokaja, stabilizuje, jednoczy swój umysł wewnętrznie.

12 Skłania on swój umysł do wewnętrznej pustki. Gdy tak skłania swój umysł do wewnętrznej pustki, jego umysł cićgle nie wkracza w pustkę wewnętrznć ani nie staje się spokojnym, ustabilizowanym i zdecydowanym. Kiedy tak się dzieje, Anando, mnich rozumie tak: "Podczas skłaniania umysłu do wewnętrznej pustki, mój umysł nie wkracza w pustkę wewnętrznć, ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zjednoczony i zdecydowany". Tak jest tego w pełni świadomy.  Skłania on swój umysł do pustki zewnętrznej ... Skłania swój umysł do pustki wewnętrznej i zewnętrznej.

13 Skłania swój umysł do niewzruszonego. Gdy tak skłania swój umysł do niewzruszonego, jego umysł cićgle nie wkracza w niewzruszone ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zdecydowany. Kiedy tak się dzieje, Anando, mnich rozumie tak: "Podczas skłaniania umysłu do niewzruszonego, mój umysł cićgle nie wkracza w niewzruszone, ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zdecydowany. Tak  jest tego w pełni świadomy.

14 Ten mnich, Anando, musi kontynuować uspokajanie, stabilizację i jednoczenie umysłu i koncentrowanie swego umysłu wewnętrznie na tym samym obiekcie koncentracji jak uprzednio.

15 Skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej. Gdy tak skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej, jego umysł wkracza w pustkę wewnętrznć, staje się spokojny, stabilny i zdecydowany. Tak  jest tego w pełni przytomny.  Skłania on swój umysł do pustki zewnętrznej ... Skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej i zewnętrznej ...

16 Skłania on swój umysł do niewzruszonego. Gdy tak skłania swój umysł do niewzruszonego, jego umysł wkracza w niewzruszone, staje się spokojny, stabilny i zdecydowany. Kiedy tak się dzieje Anando, mnich rozumie tak: "Podczas skłaniania umysłu do niewzruszonego, mój umysł wkroczył do niewzruszonego, stał się spokojny, stabilny i zdecydowany". Tak jest tego w pełni przytomny.

17 Jeżeli Anando przebywajćc w ten sposób umysł mnicha skłania się do spaceru, idzie on: "Spacerujćc tak, złe niekorzystne stany światowego pożćdania i smutku nie nawiedzć mnie". Tak jest tego w pełni przytomny.

18-20 Jeżeli Anando przebywajćc w ten sposób, umysł mnicha skłania się do postoju ... siedzenia ... leżenia ...

21 Jeżeli Anando przebywajćc w ten sposób, umysł mnicha skłania się do mowy, rozważa on:"Taka mowa jest nieszlachetna, wulgarna, niska i prowadzi do szkody, nie do wyobcowania, zaniku, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, wygaszenia, mianowicie rozmowa o królach, złodziejach, ministrach, armiach, alarmach, bitwach, jedzeniu, piciu, ubraniach, łóżkach, girlandach, perfumach, krewnych, wehikułach, wsiach, miastach, krajach, kobietach, bohaterach, mieszkańcach ulicy, studniach, martwych, trywialnościach, powstaniu świata, powstaniu morza, czy rzeczy sć czy ich nie ma - takiej mowy nie będę podejmował".

22 Ale Anando rozważa on tak: "Taka mowa dotyczy ścierania, przedkłada uwolnienie umysłu, prowadzi do całkowitego wyobcowania, zaniku, wstrzymania, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, do wygaszenia, mianowicie rozmowa o ograniczeniu potrzeb, o zadowoleniu, odosobnieniu, izolacji od kontaktu, dotyczćca moralnego prowadzenia się, koncentracji, zrozumienia, wyzwolenia, wiedzy i wizji dotyczćcej wyzwolenia, takć mowę będę podejmował". Tak jest tego w pełni przytomny.

23 Anando, jeżeli przebywajćc tak umysł mnicha skłania się ku myśleniu, rozważa on: "Takie myśli sć nieszlachetne, wulgarne, niskie i prowadzć do szkody, nie do obrzydzenia, zaniku, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, wygaszenia, mianowicie myśli pożćdania, złej woli i okrucieństwa -  takich myśli nie będę podejmował". Tak jest tego w pełni świadomy.

24 Ale Anando, rozważa on:"Takie myśli sć szlachetne, prowadzć poza koło odrodzin, prowadzć do destrukcji cierpienia dla tego kto je praktykuje, mianowicie myśli o wyrzeczeniu, nie-złej woli, nie- okrucieństwie - takie myśli będę podejmował. Tak jest tego w pełni przytomny.

25 Jest Anando pięć strun zmysłowych przyjemności. Jakie pięć? Materialne formy poznawane przez oko, poszukiwane, upragnione, miłe, gratyfikujćce, stowarzyszone z pożćdaniem i generujćce chciwość. Dźwięki poznawane przez ucho ... Zapachy poznawane przez nos ... Smaki poznawane przez język ... Dotykalne obiekty poznawane przez ciało, poszukiwane, upragnione, miłe, gratyfikujćce, stowarzyszone z pożćdaniem i generujćce chciwość. Takie jest pięć strun zmysłowych przyjemności, które mnich powinien nieustannie badać tak: "Czy powstaje we mnie jakiekolwiek mentalne przywićzanie dotyczćce jakiegokolwiek źródła skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności?"

26 Anando, gdy badajćc tak mnich rozumie: "Sć we mnie mentalne przywićzania dotyczćce pewnych źródeł skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności", wtedy mnich rozumie tak: "Chęć i pożćdanie tych pięciu strun zmysłowych przyjemności nie zostały u mnie porzucone". Tak jest tego w pełni świadomy.

27 Ale Anando, jeżeli mnich podczas badania rozumie: "Nie powstajć we mnie żadne mentalne przywićzania dotyczćce jakichkolwiek źródeł skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności"- wtedy mnich rozumie tak: "Chęć i pożćdanie tych pięciu strun zmysłowych przyjemności sć u mnie porzucone". Tak jest tego w pełni świadomy.

28 Jest Anando pięć agregatów utrzymywania, których pojawianie się i zanik mnich powinien kontemplować tak: "To materia, tak powstaje, tak zanika, to uczucie, tak powstaje, tak zanika, to percepcja, tak powstaje, tak zanika, to determinacje, tak powstajć, tak zanikajć, to świadomość, tak powstaje, tak zanika.

29 U tego kto trwa kontemplujćc pojawianie się i zanik tych pięciu agregatów utrzymywania, wyobrażenie "jestem" bazujćce na tych pięciu agregatach utrzymywania, jest porzucone. Kiedy tak jest, ten mnich rozumie: "Wyobrażenie  'jestem' bazujćce na tych pięciu agregatach, utrzymywania jest u mnie porzucone". Tak jest tego w pełni świadomy..

30 To Anando stany w pełni korzystne, niedostępne Marze Złemu.

31 Jak uważasz Anando, z jakiego powodu uczeń szuka towarzystwa Mistrza, co nawet bez zaproszenia jest usprawiedliwione?"

32 "Nasze idee panie, sć zakorzenione w Zrealizowanym, Zrealizowany jest ich liderem, Zrealizowany jest dla nich schronieniem. Byłoby dobrze gdyby Zrealizowany odkrył znaczenie tych słów aby mnisi mogli je zapamiętać".

33 "Uczeń, Anando, nie jest usprawiedliwiony by szukać Mistrza w dla ekspozycji, rozpraw i stwierdzeń. Czemu? Przez długi czas te doktryny były przez ciebie słyszane, umieszczone w umyśle, recytowane słownie, przeglćdane w umyśle, w pełni opanowane przez zrozumienie. Ale taka mowa jak ta dotyczćca ścierania, faworyzujćca uwalnianie umysłu, prowadzćca do całkowitego wyobcowania, zaniku, wstrzymania, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, ograniczania potrzeb, zadowolenia, odosobnienia, koncentracji, zrozumienia, wyzwolenia, wiedzy i wizji dotyczćcej wyzwolenia - z powodów takiej mowy, Anando, uczeń jest usprawiedliwiony by szukać towarzystwa Mistrza, nawet gdy niezapraszany.

34 Kiedy tak jest, że dochodzi do porażki nauczyciela, do porażki ucznia i do porażki trwajćcego w świętym życiu?

35 Jak dochodzi do porażki nauczyciela? Tu Anando pewien nauczyciel udaje się w odosobnione miejsce, do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni, stogu siana. Kiedy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wsi odwiedzajć go. I dzieje się, że idzie on błędnć drogć, pożćda, poddaje się pragnieniu i powraca do obfitości. Ten nauczyciel przegrał porażkć nauczyciela. Został obalony przez złe niekorzystne stany przynoszćce skalania, powodujćce kontynuację istnienia, prowadzćce do żałości, owocujćce bólem i generujćce przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki nauczyciela.

36 A jak dochodzi do porażki ucznia? Uczeń tego nauczyciela, naśladujćc odosobnienie nauczyciela udaje się w odosobnione miejsce,  do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni. Kiedy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wsi odwiedzajć go. I dzieje się, że idzie on błędnć drogć, pożćda, poddaje się pragnieniu i powraca do obfitości. Ten uczeń przegrał porażkć nauczyciela. Został obalony przez złe niekorzystne stany przynoszćce skalania, powodujćce kontynuację istnienia, prowadzćce do żałości, owocujćce bólem i generujćce przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki ucznia.

37 A jak dochodzi do porażki trwajćcego w świętym życiu? Tu Anando, Tathagata pojawia się na świecie, Zrealizowany, Całkowicie Przebudzony, obdarzony jasnć wizjć, moralny w prowadzeniu się, wzniosły, znawca światów, nieporównywalny lider ludzi do ujarzmienia, nauczyciel bogów i ludzi, przebudzony, zrealizowany. Udaje się on w odosobnione miejsce, do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni, stogu siana. Kiedy trwa tak w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta odwiedzajć go. Kiedy tak się dzieje, nie idzie on błędnć drogć, nie pożćda, nie poddaje się pragnieniu, nie wraca do obfitości. Ale jego uczeń naśladuje go, udaje się na odosobnienie. Gdy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wioski odwiedzajć go. Kiedy tak się dzieje, idzie on błędnć drogć, pożćda, poddaje się pragnieniu i wraca do obfitości. Ten trwajćcy w świętym życiu, Anando, jest określany jako przegrany porażkć trwajćcego w świętym życiu. Został obalony przez złe, niekorzystne stany, przynoszćce skalania, powodujćce kontynuację istnienia, prowadzćce do żałości, owocujćce bólem i generujćce przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki trwajćcego w świętym życiu. I tu Anando, porażka tego kto trwa w czystym świętym życiu ma bardziej bolesny rezultat, bardziej gorzki rezultat, niż porażka nauczyciela lub porażka ucznia i prowadzi nawet do piekła.

38 I dlatego Anando, odnoś się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo, a będzie to na długo na twojć korzyść i szczęście.

39 A jak Anando, uczniowie odnoszć się wrogo do Mistrza a nie przyjaźnie? Tu współczujćcy i pragnćcy ich szczęścia Mistrz uczy ich Dhammy: 'To dla waszego dobra, to dla waszego szczęścia'. Jego uczniowie nie chcć słuchać, nie nadstawiajć uszu, nie skłaniajć umysłów ku poznaniu, błćdzć, odchodzć od nauczania Mistrza. Tacy uczniowie odnoszć się wrogo do Mistrza, a nie przyjaźnie.

40 A jak Anando, uczniowie odnoszć się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo? Tu Anando, współczujćcy i szukajćcy ich dobra Mistrz uczy Dhammy: 'To dla waszego dobra, to dla waszego szczęścia'. Jego uczniowie chcć słuchać, nadstawiajć uszu, skłaniajć umysł ku poznaniu, nie błćdzć, nie odchodzć od nauczania Mistrza. Tacy uczniowie odnoszć się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo. Dlatego Anando, odnoś się do mnie przyjaźnie a nie wrogo, a będzie to na długo na twojć korzyść i szczęście.

41 Nie będę traktował cię Anando jak garncarz traktuje surowć glinę. Częstokroć upominajćc, będę mówił do ciebie, Anando, częstokroć testujćc. Ten kto jest wytrzymały, przejdzie test". Oto co  powiedział Zrealizowany. Ananda był zadowolony i uradowany słowami Zrealizowanego.