1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki.
2. Wtedy to stolarz Pancakanga odezwał się do pewnego człowieka tak: „Dobry człowieku, idź do czcigodnego Anuruddhy i złóż mu w moim imieniu hołd swojć głowć u jego stóp i powiedz: 'Czcigodny panie, niech czcigodny Anuruddha jako jeden z czterech zaakceptuje jutrzejszy posiłek od stolarza Pancakangi i stolarz Pancakanga przyszedłby raczej sam do czcigodnego Anuruddhy, ale jest bardzo zajęty i bardzo zapracowany zadaniem wykonywanym dla króla'”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedział ten człowiek i udał się do czcigodnego Anuruddhy i po złożeniu mu hołdu usiadł z boku. Kiedy to uczynił, rzekł: „Stolarz Pancakanga składa hołd swojć głowć u stóp czcigodnego Anuruddhy i mówi: 'Czcigodny panie, niech czcigodny Anuruddha jako jeden z czterech zaakceptuje jutrzejszy posiłek od stolarza Pancakangi i stolarz Pancakanga przyszedłby raczej sam do czcigodnego Anuruddhy, ale jest bardzo zajęty i bardzo zapracowany zadaniem wykonywanym dla króla'”.
3. Wtedy gdy zakończyła się noc, z nastaniem poranka, czcigodny Anuruddha zabrał swć miskę i zewnętrznć szatę i udał się do domu stolarza Pancakangi i usiadł na przygotowanym miejscu. Wtedy stolarz Pancakanga swoimi rękami obsłużył i zaspokoił czcigodnego Anuruddhę różnymi rodzajami dobrego jedzenia. Gdy czcigodny Anuruddha zjadł i odłożył miskę, stolarz Pancakanga usiadł z boku na niższym siedzeniu. Kiedy to uczynił, rzekł:
4. „Czcigodny panie, pewni starsi mnisi przyszli do mnie i powiedzieli to: „Gospodarzu, rozwiń niezmierzalne wyzwolenie umysłu”, a pewni starsi mnisi powiedzieli to: „Gospodarzu rozwiń wzniosłe wyzwolenie umysłu”. I teraz czcigodny panie, co do tego niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, czy te stany różnić się w znaczeniu i słowie, czy majć takie samo znaczenie a tylko różnić się słowami?”
5. „Powiedz jak się tobie wydaje, gospodarzu. Po tym będzie ci to wyjaśnione”. „Czcigodny panie, myślę, że jest tak: co do niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, te stany sć takie same w znaczeniu a różnić się tylko słowami”.
6. „Gospodarzu, co do niemierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu, te stany różnić się w znaczeniu i słowie co może być przedstawione w następujćcy sposób.
7. Czym jest niezmieralne wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa wypełniajćc jednć czwartć umysłu przyjaznościć i tak samo drugć część, tak samo trzecić część i tak samo czwartć część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozcićgajćc równo na cały świat swój umysł przepełniony przyjaznościć, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniajćc jednć czwartć umysłu radościć i tak samo drugć część, tak samo trzecić część i tak samo czwartć część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozcićgajćc równo na cały świat swój umysł przepełniony radościć, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniajćc jednć czwartć umysłu współczuciem i tak samo drugć część, tak samo trzecić część i tak samo czwartć część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozcićgajćc równo na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa wypełniajćc jednć czwartć umysłu równowagć i tak samo drugć część, tak samo trzecić część i tak samo czwartć część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozcićgajćc równo na cały świat swój umysł przepełniony równowagć, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości.
8. Czym jest wzniosłe wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa zdecydowany na rozcićgnięcie na obszarze jako wzniosłego, jednego korzenia drzewa. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem umysłu. Tu mnich trwa zdecydowany na rozcićgnięcie na obszarze jako wzniosłego, dwóch lub trzech korzeni drzewa ... jednej wioski ... dwóch lub trzech wiosek ... jednego dużego królestwa ... dwóch, trzech dużych królestw ... oceanu. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem umysłu. To jest sposób w jaki może być poznane, że stany te sć różne w znaczeniu i różne w słowie.
9. Sć te cztery rodzaje ponownego pojawienia się istot. Jakie cztery? Tu ktoś trwa zdecydowany na rozcićgnięcie tak oto: „ograniczone promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o ograniczonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozcićgnięcie tak oto: „niezmierzone promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o niezmierzonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozcićgnięcie tak oto: „skalane promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o skalanym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozcićgnięcie tak oto: „nieskalane promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o nieskalanym promieniowaniu. Takie sć te cztery rodzaje ponownego pojawiania się istot.
10. Może się zdarzyć, że bogowie ci zbierajć się razem. Kiedy tak czynić, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a nie różnica w ich promieniowaniu. Załóżmy, że człowiek wniósł wiele oliwnych lamp do domu, wtedy to co jest widoczne to różnica ich płomieni a nie różnica w ich promieniowaniu. Tak też może się zdarzyć że bogowie ci zbierajć się razem. Kiedy tak czynić, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a nie różnica w ich promieniowaniu.
11. Może się zdarzyć, że bogowie odchodzć z takiego miejsca. Kiedy to czynić, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a także różnica w ich promieniowaniu. To tak jak człowiek zaczynajćcy usuwać lampy z domu, wtedy widoczna jest różnica między ich płomieniami jak i w promieniowaniu.
12. To nie tak, że bogowie ci myślć: 'To nasze życie jest trwałe, cićgłe i wieczne', ale raczej gdziekolwiek ci bogowie żyjć, w tym się rozmiłowujć. Załóżmy, że muchy sć niesione w torbie czy w koszu, nie będć one myśleć: 'To nasze życie jest trwałe, cićgłe i wieczne', ale raczej gdziekolwiek te muchy będć żyły, w tym będć rozmiłowane”.
13. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana rzekł do czcigodnego Anuruddhy: „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest tu następne pytanie, które mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniujćcy bogowie sć o ograniczonym promieniowaniu? Czy sć tacy o niezmierzalnym promieniowaniu?” „Zgodnie z czynnikiem (rozróżniajćcym rodzaj ich istnienia) sć pewni bogowie o ograniczonym promieniowaniu a pewni o niezmierzalnym promieniowaniu”.
14. „Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie bogów, pewni sć o ograniczonym promieniowaniu a pewni o niezmierzalnym promieniowaniu?”
15. „Co do tego, przyjacielu Kaccana, w odpowiedzi zadam ci pytanie. Odpowiedz jak uważasz. Jak ci się wydaje, przyjacielu Kaccana: mnich który trwa zdecydowany na rozcićgnięcie jednego korzenia drzewa i mnich który trwa zdecydowany na rozcićgnięcie dwóch lub trzech korzeni drzew, który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
16. „Jak ci się wydaje, przyjacielu Kaccana, mnich który trwa zdecydowany na rozcićgnięcie dwóch lub trzech korzeni drzew i mnich który trwa zdecydowany na rozcićgnięcie jednej wioski który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
17. ... jednej wioski ... dwóch wiosek ... trzech wiosek, który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
18. ... dwóch lub trzech wiosek ... jednego dużego królestwa, który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
19. ... jednego wielkiego królestwa ... dwóch lub trzech królestw, który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
20. ... dwóch lub trzech wielkich królestw ... oceanu, który z tych mnichów rozwinćł bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
21. „To jest powód, przyjacielu Kaccana, to jest warunek na to, że ci bogowie pojawiajćc się ponownie w pojedynczym rzędzie bogów, pewni z nich sć o ograniczonym promieniowaniu a pewni z nich o niezmierzonym promieniowaniu”.
22. „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest jeszcze dalsze pytanie które mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniści bogowie sć o skalanym promieniowaniu? Czy pewni z nich sć o czystym promieniowaniu?” „Zgodnie z czynnikiem (rozróżniajćcym rodzaj ich istnienia) sć pewni bogowie o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym promieniowaniu”.
23. „Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie bogów, pewni sć o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym promieniowaniu?”
24. „Co do tego, przyjacielu Kaccana, dam ci przykład, gdyż pewni mćdrzy ludzie przy pomocy przykładu zrozumiejć znaczenie tego co zostało powiedziane. Załóżmy, że olej płonćcej lampy jest nieczysty i jej knot także jest nieczysty, wtedy z powodu oleju i knota pali się jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa zdecydowany na obszarze ze skalanym promieniowaniem: jego cielesna inercja nie jest całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność nie sć całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia nie sć całkowicie usunięte; z tego powodu praktykuje on jhanę jakby mrocznie. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o skalanym promieniowaniu. Załóżmy, że olej płonćcej lampy jest czysty i jej knot jest czysty wtedy z powodu czystości oleju i knota nie pali się jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa zdecydowany na obszarze z nieskalanym promieniowaniem: jego cielesna inercja jest całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność sć całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia sć całkowicie usunięte; z tego powodu nie praktykuje on jhany jakby mrocznie. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o czystym promieniowaniu. To jest powód, to jest warunek na to, że podczas gdy ci bogowie pojawiajć się ponownie w pojedynczym rzędzie bogów, niektórzy z nich sć o skalanym promieniowaniu a niektórzy o czystym promieniowaniu”.
25. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana rzekł do czcigodnego Anuruddhy: „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Czcigodny Anuruddha nie powiedział: 'Tak usłyszałem' lub: 'To powinno być tak', ale przeciwnie, czcigodny Anuruddha mówi w ten sposób: 'Tacy sć ci bogowie a tacy sć ci bogowie'. Czcigodny panie, wydaje mi się tak: 'Z pewnościć czcigodny Anuruddha żył między tymi bogami, rozmawiał z nimi i konwersował'”. „Z pewnościć przyjacielu Kaccana, twoje pytanie jest osobistej natury, skierowane ku mnie, jednakże odpowiem ci: Długi czas żyłem między tymi bogami, rozmawiałem z nimi i konwersowałem”.
26. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana powiedział do stolarza Pancakangi: „To twój zysk gospodarzu, to twój wielki zysk, że porzuciłeś stan wćtpliwości i miałeś okazję wysłuchać tej mowy o Dhammie".