[CPD Classification 2.5.6]
[PTS Vol Vv - ] [\z Vv /] [\f I /]
[BJT Vol Vv - ] [\z Vv /] [\w I /]
[BJT Page 60] [\x 60/]
[PTS Page 024] [\q 24/]
Suttantapiṭake
Namo tassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa.
3. Pāricchattakavaggo
3. 1
283. Uḷāro te yaso vaṇṇo
sabbā obhāsate disā,
Nāriyo naccanti gāyanti devaputtā
alaṅkatā.
284. Modenti parivārenti tava pūjāya
devate,
Sovaṇṇāni vimānāni
tavimāni sudassane.
285. Tuvaṃsi issarā tesaṃ sabbakāmasamiddhinī,
Abhijātā mahantāsi devakāye
pamodasi,
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
286. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
287. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve,
Manussaloke kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā,
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
288. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ.
289. Ayaṃ manussesu masussabhūtā
Purimāya jātiyā manussaloke
Dussīlakule suṇisā ahosiṃ
Assaddhesu kadariyesu ahaṃ.
290. Saddhā sīlena sampannā
saṃvibhāgaratā sadā,
Piṇḍāya caramānassa
apūvaṃ te adāsahaṃ.
291. Tadāhaṃ sassuyācikkhiṃ
samaṇo āgato idha,
Tassa adāsahaṃ pūvaṃ
pasannā sehi pāṇihi.
292. Iti sā sassu paribhāsi avinītā1
tuvaṃ vadhū,
Na maṃ sampucchituṃ icchi samaṇassa
dadāmahaṃ.
293. Tato me sassu kupitā pahāsi
musalena maṃ,
Kūṭaṅgacchi avadhi maṃ
nāsakkhiṃ jīvituṃ ciraṃ
1. Avinītāsi tvaṃ - machasaṃ.
[BJT Page 62] [\x 62/]
294. Sā ahaṃ kāyassa bhedā
vippamuttā tato cutā,
Devānaṃ tāvatiṃsānaṃ
uppannā sahavyataṃ.
295. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
296. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
Uḷāra vimānaṃ.
3. 2
297. Obhāsayitvā paṭhaviṃ
sadevakaṃ
Atirocasi candimasūriyā viya
Siriyā ca vaṇṇena yasena
tejasā
Brahmā ca deve tidase saindake. 1
298. Pucchāmi taṃ uppalamāladhāriṇī
Āveḷinī kañcanasannibhattave
Alaṅkate uttamavatthadhāriṇī
Kā tvaṃ suhe devate vandase mamaṃ.
[PTS Page 025] [\q 25/]
299. Kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi
attanā
Manussabhūtā purimāya jātiyā
Dānaṃ suciṇṇaṃ
atha sīlasaññamaṃ
Kenūpapannā sugatiṃ yasassinī.
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
300. Idāni bhante imameva gāmaṃ2
Piṇḍāya amhāka
gharaṃ upāgami
Tato te ucchussa adāsi khaṇḍikaṃ
Pasannacittā atulāya pītiyā.
301. Sassu ca pacchā anuyuñjate
mamaṃ
Kahannu3 ucchuṃ vadhuke avākirī4
Nacchaḍḍhitaṃ na ca pana
khāditaṃ5 mayā
Santassa bhikkhussa sayaṃ adāsahaṃ.
1. Sabhindake - machasaṃ.
2. Gāme - syā.
3. Kahaṃ me - [PTS]
4. Avākarī - syā,
5. No pana khāditaṃ - machasaṃ.
[BJT Page 64] [\x 64/]
302. Tuyhaṃ nacidaṃ1 issariyaṃ
atho mama
Itissā sassū paribhāsate
mamaṃ,
Pīṭhaṃ gahetvā pahāraṃ
adāsi me
Tato cutā kālakatāmhi
devatā.
303. Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ
mayā
Sukhañca kammaṃ anubhomi attanā,
Devehi saddhiṃ paricārayāmahaṃ
Modāmahaṃ kāmaguṇehi
pañcahi.
304. Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ
mayā
Sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
Devindaguttā tidasehi rakkhitā
Sampapitā kāmaguṇehi pañcahi.
305. Etādisaṃ puññaphalaṃ
anappakaṃ
Mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā,
Devehi saddhiṃ paricārayāmahaṃ
Modāmahaṃ kāmaguṇehi
pañcahi.
306. Etādisaṃ puñcaphalaṃ
anappakaṃ
Mahājutīkā mama ucchudakkhiṇā,
Devindaguttā tidasehi rakkhitā
Sahassanetto iva nandane vane.
307. Tuvañca bhante anukampakaṃ
viduṃ
Upecca vandiṃ kusalañca pucchisaṃ
Tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
Pasannacittā atulāya pītiyāti.
Ucchudāyikāvimānaṃ.
3. 3
[PTS Page 026] [\q 26/]
308. Pallaṅkaseṭṭhe maṇisoṇṇacitte
Pupphābhikiṇṇe sayane
uḷāre
Tatthacchasi devi mahānubhāve
Uccāvacā iddhi vikubbamānā.
309. Imā ca te accharāyo samannato
Naccanti gāyanti pamodayanti
Deviddhipattāsi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
1. Tuyha nu idhaṃ - syā,
[BJT Page 66] [\x 66/]
310. Ahaṃ manussesu manussabhūtā
Aḍḍhe kule suṇisā
ahosiṃ
Akkodhanā bhattuvasānuvattinī
Ahosiṃ appamattā uposathe.
311. Manussabhūtā daharāsa’
pāpikā1
Pasannacittā patimābhirādhayiṃ
Divā ca ratto ca manāpacāriṇī
Ahaṃ pure sīlavatī ahosiṃ.
312. Pāṇātipātā
viratā acorikā
Saṃsuddhakāyā sucibrahmacāriṇī
Amajjapā no ca musā abhāṇiṃ
Sikkhāpadesu paripūrakāriṇī.
313. Cātuddasiṃ pañcadasiṃ
yā ca pakkhassa aṭṭhamī
Pāṭihāriyapakkhañca
pasannamanasā ahaṃ
Aṭṭhaṅgupetaṃ anudhammacāriṇī
Uposathaṃ pītimanā upāvasiṃ.
314. Imañcāriyaṭṭhaṅgavarehupetaṃ2
Samādiyitvā kusalaṃ sukhudrayaṃ
Patimhi kalyāṇi vasānuvattinī
Ahosiṃ pubbe sugatassa sāvikā
315. Etādisaṃ kusalaṃ jīvaloke
Kammaṃ karitvāna visesabhāginī
Kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ
Deviddhipattā sugatimhi āgatā.
316. Vimāna pāsādavare
manorame
Parivāritā accharāsaṅgaṇena
Sayaṃpabhā devagaṇā
ramenti maṃ
Dīghāyukiṃ devavimānamāgatanti.
[PTS Page 027] [\q 27/]
Pallaṅkavimānaṃ.
3. 4
317. Latā ca sajjā pavarā
ca devatā
Accimukhī3 rājavarassa sirīmato
Sutā ca rañño vessavaṇassa
dhītā
Rājīmatī dhammaguṇehi
sobhatha.
318. Pañcettha nāriyo agamaṃsu
nahāyituṃ
Sītodikaṃ uppaliniṃ sivaṃ
nadiṃ
Tā tattha nahāyitva rametva devatā
Naccitva4 gāyitva5 sutā lataṃ
bruvī.
1. Daharā apāpikā - machasaṃ.
2. Imañca ariyaṃ aṭṭhaṅga
varehupetaṃ, - machasaṃ.
3. Accimatī - machasaṃ.
Acchimukhī - syā.
4. Naccitvā - machasaṃ.
5. Gāyitvā - machasaṃ.
[BJT Page 68] [\x 68/]
319. Pucchāmi taṃ uppalamāladhāriṇi
Āveḷinī kañcanasannibhattace
Timīratamabakkhi nabheva sobhane
Dīghāyukī kena kato yaso
tava.
320. Kenāsi bhadde patino piyatarā
Visiṭṭhakalyāṇitarassu
rūpato
Padakkhiṇā naccanagītavādite
Ācikkha ne tvaṃ naranāripucchitā
ti.
321. Ahaṃ manussesu manussabhūtā
Uḷārabhoge kule suṇisā
ahosiṃ
Akkodhānā bhattuvasānuvattinī
Uposathe appamattā ahosiṃ.
322. Manussabhūtā daharāsa’pāpikā
Pasannacittā patimābhirādhayiṃ
Sadevaraṃ sassasuraṃ sadāsakaṃ
Abhirādhayiṃ tamhi kato yaso mama.
323. Sāhaṃ tena kusalena kammunā
Catubbhi ṭhānehi visesamajjhagā
Āyuñca vaṇṇañca
sukhaṃ balañca
Khiḍḍāratiṃ paccanubhomanappakaṃ.
324. Sutaṃ nu taṃ bhāsati yaṃ
ayaṃ latā
Yaṃ no apucchimha akittayī no
Patino kiramhākaṃ visiṭṭhanārinaṃ
Gatī ca tāsaṃ pavarā
ca devatā.
325. Patīsu dhammaṃ pacarāma
sabbā
Patibbatā yattha bhavanti itthiyo
Patīsu dhammā pacarittha sabbā
Lacchāmase bhāsati yaṃ ayaṃ
latā.
[PTS Page 028] [\q 28/]
326. Sīho yathā pabbatasānu
gocaro
Mahindharaṃ pabbatamāvasitvā
Pasayha hanatvā itare catuppade
Khudde mige khādati maṃsabhojano.
327. Tatheva saddhā idha ariyasāvikā
Bhattāraṃ nissāyaṃ
patiṃ anubbatā
Kodhaṃ vadhitvā abhibhuyha maccharaṃ
Saggamhi sā modati dhammacārinīti.
Latāvimānaṃ.
[BJT Page 70] [\x 70/]
3. 5
328. Sattatantiṃ sumadhuraṃ rāmaṇeyyaṃ
avācayiṃ,
So maṃ raṅgamhi avheti saraṇaṃ
me hoti kosiyāti.
329. Ahaṃ te saraṇaṃ homi ahamācariyapūjako,
Na taṃ jayissati sisso sissamācariya
jessasīti.
330. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā.
331. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
332. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve,
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
333. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ.
334. Vatthuttamadāyikā nārī
Pavarā hoti naresu nārīsu
Evaṃ piyarūpadāyikā
manāpaṃ
Dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ.
335. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
Accharā sahassassāhaṃ1
Pavarā passa puññanaṃ2
vipākaṃ.
336. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
337. Akkhami te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
1. Accharāsahassāhaṃ pavarā
- syā.
2. Puññassa - katthaci.
[BJT Page 72] [\x 72/]
[PTS Page 029] [\q 29/]
338. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā.
339. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
340. Kena tvaṃ vimalobhāsā
atirocasi devate,
Kena te sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
341. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ,
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
. 0342. Pupphuttamadāyikā nārī
Pavarā hoti naresu nārīsu
Evaṃ piyarūpadāyikā
manāpaṃ
Dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
343. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
Accharā sahassassāhaṃ
Pavarā passa puññānaṃ
vipākaṃ.
344. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
345. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
346. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
347. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
348. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
349. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
. 0
350. Gandhuttamadāyikā nārī
Pavarā hoti naresu nārīsu
Evaṃ piyarūpadāyikā
manāpaṃ
Dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
351. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
Accharā sahassassāhaṃ
Pavarā passa puññānaṃ
vipākaṃ.
352. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
353. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
354. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
355. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
356. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
357. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
358. Phaluttamadāyikā nārī
Pavarā hoti naresu nārīsu
Evaṃ piyarūpadāyikā
manāpaṃ
Dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
359. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
Accharā sahassassāhaṃ
Pavarā passa puññānaṃ
vipākaṃ.
360. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
361. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
362. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
363. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
364. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
365. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
366. Pupphuttamadāyikā nārī
Pavarā hoti naresu nārīsu
Evaṃ piyarūpadāyikā
manāpaṃ
Dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
367. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
Accharā sahassassāhaṃ
Pavarā passa puññānaṃ
vipākaṃ.
368. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
369. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
370. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
371. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
372. Tenāhaṃ vimalobhāsā
atirocāmi devatā,
Tena me sabbagattehi sabbā obhāsare
disā.
373. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
374-381. Gandhapañcaṅgulikaṃ
ahamadāsiṃ
Kassapassa bhagavato thūpasmiṃ1
-pe-
Tassā mama passa vimānaṃ
-pe-
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti.
382-389. Bhikkhū cahaṃ bhikkhunīyo
ca
Addāsāsiṃ panthapaṭipanne
Tesāhaṃ dhammaṃ sutvāna
Ekūposathaṃ upavasissaṃ
Tassā me passa vimānaṃ -pe-
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti.
390-397. Udake ṭhitā udakamadāsiṃ
Bhikkhuno cittena vippasannena
Tassā me passa vimānaṃ -pe-
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti.
398-405. Sassuñcā’haṃ sasurañca
Caṇḍike kodhane ca pharuse ca
Anussūyikā sūpaṭṭhāsiṃ
appamattā sakena sīlena -pe
406-413. Parakammakarī2 āsiṃ
Atthenātanditā dāsī
Sakkodhanā anatimānī3
Saṃvibhāginī sakassa bhāgassa
-pe-
1. Thūpamhi - machasaṃ.
2. Parakammakārī - sīmu.
Parakammakārinī - syā. 3. Anatimāninī
- machasaṃ.
[BJT Page 74] [\x 74/]
414-421. Khīrodanaṃ ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Evaṃ karitvā kammaṃ
Sugatiṃ uppajja modāmi -pe-
[PTS Page 030] [\q 30/]
422-609. Phāṇitaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Ucchukhaṇḍakaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Timbarūsakaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Kakkārikaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Eḷālukaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Vallīphalaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Phārusakaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Hatthappatāpakaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Sākamuṭṭhiṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Pupphakamuṭṭhiṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Mūlakaṃ ahamadāsiṃ -pe-
Nimbamuṭṭhiṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Ambakañjikaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Doṇinimmajjaniṃ ahamadāsiṃ
-pe kāyabandhanaṃ ahamadāsiṃ -pe-
Aṃsamaṭṭakaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Āyogapaṭṭaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Vidhūpanaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Tālavaṇṭaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Morahatthaṃ ahamadāsiṃ -pe-
Chattaṃ ahamadāsiṃ -pe-
Upāhanaṃ ahamadāsiṃ
-pe-
Pūvaṃ ahamadāsiṃ -pe-
Modakaṃ ahamadāsiṃ -pe-
610. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā.
611. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
612. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
613. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ.
614. Sakkhaliraṃ ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Evaṃ karitvā kammaṃ
Sugatiṃ upapajja modāmi.
[BJT Page 76] [\x 76/]
615. Tassā me passa vimānaṃ
Accharā kāmavaṇṇinīyasmi
Accharā sahassassāhaṃ
Pavarā passa puññānaṃ
vipākaṃ.
. 0616. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
617. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
[PTS Page 031] [\q 31/]
618. Svāgataṃ vata me ajja suppabhātaṃ
suvuṭṭhitaṃ1
Yaṃ addasaṃ2 devatāso accharā
kāmavaṇṇiyo
619. Imāhaṃ3 dhammaṃ sutvā4
kāhāmi kusalaṃ bahuṃ
Dānena samacarīyāyaṃ
saññamena damena svāhaṃ tattha gamissāmi5
yattha gantvā na socareti.
Guttila vimānaṃ pañcamaṃ.
3. 6
620. Daddallamānā vaṇṇena
yassā ca yassasinī,
Sabbe deve tāvatiṃse vaṇṇena
atirocasi.
621. Dassanaṃ nābhijānāmi
idaṃ paṭhamadassanaṃ,
Kasmā kāyā nu āgamma
nāmena bhāsase mamanti.
622. Ahaṃ bhadde subhaddasiṃ pubbe
mānusake bhave,
Saha bhariyā ca te āsiṃ
bhaginī ca kaṇiṭṭhikā.
623. Sā ahaṃ kāyassa bhedā
vippamuttā tatocutā,
Nimmānaratīnaṃ devānaṃ
upapannā sahavyatantī.
624. Pahūtakatakalyāṇā
te deve yantī pāṇino,
Yesaṃ tvaṃ kittayissasi subhadde
jātimattano.
625. Kathaṃ6 tvaṃ kena vaṇṇena
kena vā anusāsitā,
Kīdiseneva dānena subbatena yasassinī.
626. Yasaṃ etādisaṃ pattā
visesaṃ vipulamajjhagā,
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
1. Suhuṭṭhitaṃ - machasaṃ.
2. Addasāmi - machasaṃ.
Addasāsiṃ [PTS]
3. Tāsāhaṃ - syā.
4. Sutvāna - syā.
5. Tattheva gacchāmi - katthaci.
6. Atha - machasaṃ.
[BJT Page 78] [\x 78/]
627. Aṭṭheva piṇḍapātāni
yaṃ dānaṃ addaṃ pure,
Dakkhiṇeyyassa saṅghassa pasannā
sehi pāṇihi.
628. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
629. Akkhāmi te devi mahānubhāve
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
630. Ahaṃ tayā bahutare bhikkhū
saññate brahmacārino1
Kappesiṃ annapānena pasannā
sehi pāṇihi
Tayā bahutaraṃ datvā hīnakāyūpagā
ahaṃ2
631. Kathaṃ tvaṃ appataraṃ datvā
visesaṃ vipulamajjhagā,
Devate pucchitācikkha yassakammassidaṃ
phalanti.
632. Manobhāvanīyo bhikkhu sandiṭṭho
me pure ahu,
Tāhaṃ bhattena nimantesiṃ
revataṃ attanaṭṭhamaṃ.
633. So me atthapurekkhāro anukampāya
revato,
Saṅghe dehīti maṃ avoca3 tassāhaṃ
vacanaṃ kariṃ.
634. Sā dakkhiṇā saṅghagatā
appameyye patiṭṭhitā,
Puggalesu tayā dinnaṃ na taṃ
tava pabhapphalanti.
635. Idānevāhaṃ jānāmi
saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ
Sāhaṃ gantvā manussattaṃ
vadaññū vītamaccharā
Saṅghe dānāni dassāmi4
appamattā punappunanti.
[PTS Page 032] [\q 32/]
636. Kā esā devatā bhadde
tayā mantayate saha,
Sabbe deve tāvatiṃse vaṇṇena
atirocatīti.
637. Manussabhūtā devinda pubbe
mānusake bhave
Sahabhariyā ca me āsi bhaginī
ca kaniṭṭhikā
Saṅghe dānāni datvāna
katapuññā virocatīti.
1. Brahmacārayo - machasaṃ.
Brahmacāriye, - [PTS.]
2. Ahuṃ - katthaci,
3. Maṃvova - machasaṃ.
4. Dānaṃ dassāmihaṃ
- syā,
[BJT Page 80] [\x 80/]
638. Dhammena pubbe bhaginī tayā
bhadde virocati,
Yaṃ saṅghasmiṃ appameyye patiṭṭhāpesi
dakkhiṇaṃ.
639. Pucchito hi mayā buddho gijjhakūṭamhi
pabbate,
Vipākaṃ saṃvibhāgassa
yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.
640. Yajamānānaṃ manussānaṃ
puññapekkhāna pāṇinaṃ,
Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ
yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.
641. Taṃ me buddho viyākāsi
cattāro ca phale ṭhitā,
Vipākaṃ saṃvibhāgassa
yattha dinnaṃ mahapphalaṃ.
642. Cattāro ca paṭipannā
cattāro ca phale ṭhitā,
Esa saṅghe ujubhūto paññasīlasamāhito.
643. Yajamānānaṃ manussānaṃ
puññapekkhāna pāṇinaṃ,
Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ
saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ.
644. Eso hi saṅgho vipulo mahaggato
Esappameyyo uddhīva sāgaro
Etehi seṭṭhā naravīrasāvakā
Pabhaṅkarā dhammamudīrayanti1.
645. Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ,
Ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ
Sā dakkhiṇā saṅghagatā
patiṭṭhitā
Mahapphalā lokavidūhi vaṇṇitā.
646. Etādisaṃ yaññamanussarantā2
Ye vedajātā vicaranti loke
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ
Aninditā saggamupentī ṭhānanti.
Daddalla vimānaṃ.
3. 7
647. Phalikarajatahemajālacchannaṃ
Vividhavicitratalamaddasaṃ surammaṃ
Vyamhaṃ sunimmitaṃ toraṇūpapannaṃ
Rucakupakiṇṇamidaṃ subhaṃ
vimānaṃ.
[PTS Page 033] [\q 33/]
648. Bhāti ca dasasisā nabheva
suriyo
Sarade tamonudo sahassaraṃsi
Tathā tapatimidaṃ tava vimānaṃ
Jalamiva dhūmasikho nise nabhagge.
1. Dhammakathaṃ udīrayanti - syā.
2. Puññamanussarantā -
syā.
[BJT Page 82] [\x 82/]
649. Musatīva nayanaṃ sateratāva1
Ākāse ṭhapitamidaṃ
manuññaṃ
Vīṇāmurajasammatālaghuṭṭhaṃ
Iddhaṃ indapuraṃ tathā tavedaṃ.
650. Paduma kumuduppala kuvalayaṃ
Yūdhika2 bandhukanojakā ca santi
Sālakusumuta pupphitā asokā
Vividha dumagga sugandha sevitamidaṃ.
651. Saḷala labuja bhujaka3 saññatā4
Kusakasuphullita latāvalambinīhi
Maṇijāla sadisā yasassinī
Rammā pokkharaṇī upaṭṭhitā
te.
652. Udakaruhā ca yetthi pupphajātā
Thalajā ye ca santi rukkhajātā
Mānusakāmānusakā
ca dibbā
Sabbe tuyhaṃ nivesanamhi jātā.
653. Kissa saṃyamadamassayaṃ5 vipāko
Kenāsi kammaphalenidhūpapannā
Yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ
Tadanupadaṃ avacāsu’ḷārapakhumeti.
6
654. Yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ
Koñcamayūracakora saṅghacaritaṃ
Dibbapilavahaṃsarājaciṇṇaṃ
Divijakāraṇḍava kokilābhinaditaṃ.
655. Nānā santānaka puppharukkhavividhā
Pāṭali jambu asoka rukkhavantaṃ
Yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ
Tante pavadissāmi7 suṇohi bhante.
656. Magadhavarapuratthimena
Nāḷakagāmo nāma atthi
bhante
Tattha ahosiṃ pure suṇisā
Senasavatī8 tattha jāniṃsu
mamaṃ.
1. Sateritā - syā.
2. Yodhika - machasaṃ.
Yothikā bhaṇḍikā
nojakā - syā
3. Sujaka - si, syā,
4. Saṃyuttā - machasaṃ.
5. Simadamassayaṃ - sīmu.
6. Avacāsiḷārapamehāti
- machasaṃ.
7. Pavedayāmi - machasaṃ.
8. Pevasatī iti - machasaṃ
[BJT Page 84] [\x 84/]
657. Sāhaṃ apacitatthadhammakusalaṃ
Devamanussapūjitaṃ mahantaṃ
Upatissaṃ nibbutaṃ appameyyaṃ
Mudītamanā kusumehi abbhokiriṃ1.
[PTS Page 034] [\q 34/]
658. Paramagatigatañca pūjayitvā
Antimadehadharaṃ isiṃ uḷāraṃ,
Pahāya mānusakaṃ samusasyaṃ
Tidasagatā idhamāvasāmi
ṭhānanti.
Sesavatī vimānaṃ.
3. 8
659. Pītavatthe pītadhaje pītālaṅkārabhūsite,
Pītantarāhi vagguhi apiḷandhāva
sohasi.
660. Kā kambukeyūradhare2 kañcanāveḷabhūsite,
Hemajālaka pacchanne3 nānāratanamālini.
661. Sovaṇṇamahā lohitaṅkamayā
ca4
Muttāmayā vephariyamayā
ca
Masāragallā saha lohitaṅkā
Pārāvatakkhīhi5 maṇīhi
cittitā.
662. Koci koci ettha mayūrasussaro
Haṃsassarañño karavīkasussaro
Tesaṃ saro sūyati vaggurūpo
Pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ.
663. Ratho ca te suho vaggu nānāratanacittito6
Nānāvaṇṇābhi
dhātūhi sucibhatto ca sobhati.
664. Tasmiṃ rathe kañcanabimbavaṇṇe
Yā tvaṃ ṭhitā7 bhāsasimaṃ
padesaṃ
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
1. Abbhūkiriṃ - machasaṃ.
2. Kākambukāyūradhare -
machasaṃ.
Kākambukāyūradhare - syā.
3. Hemajālakasañchanne - machasaṃ.
4. Lohitaggamayāca - machasaṃ.
5. Pārekakkhīhi - machasaṃ.
Pārāvaṭakkhīhi
- aṭṭhakathā.
6. Nā nā ratana cittago - syā.
7. Yatthaṭṭhitā - sī.
[BJT Page 86] [\x 86/]
665. Sovaṇṇajālaṃ
maṇisoṇṇacittitaṃ1
Muttācitaṃ hemajālena channaṃ2
Parinibbute gotame appameyye
Pasannacittā ahamābhiropayiṃ.
666. Tāhaṃ kammaṃ karitvāna
kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ,
Apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayā’ti.
Mallikā vimānaṃ.
3. 9
667. Kā nāma tvaṃ visālakkhi
ramme cittalatāvane,
Samantā anupariyāsi nārīgaṇapurakkhatā.
3
668. Yadā devā tāvatiṃsā
pavisanti imaṃ vanaṃ,
Sayoggā sarathā sabbe citrā
hontī idhāgatā.
[PTS Page 035] [\q 35/]
669. Tuyhañca idha pattāya uyyāne
vicarantiyā,
Kāye na dissati cittaṃ kenarūpaṃ
tavedisaṃ
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
670. Yena kammena devinda rūpaṃ mayhaṃ
gatī ca me,
Iddhi ca anubhāvo ca taṃ suṇohi
purīndada.
671. Ahaṃ rājagahe ramme sunandānāmupāsikā,
Saddhā sīlena sampannā
saṃvibhāgaratā sadā.
672. Acchādanañca bhattañca
senāsanaṃ padīpiyaṃ,
Adāsiṃ ujubhūtesu vippasannena
cetasā.
673. Cātuddasiṃ pañcadasiṃ
yāca pakkhassa aṭṭhamī,
Pāṭihāriya pakkhañca
aṭṭhaṅgasusamāgataṃ.
674. Uposathaṃ upavasissaṃ sadā
sīlesu saṃvutā,
Saññamā saṃvibhāgā
ca vimānaṃ āvasāmahaṃ
675. Pāṇātipātā
viratā musāvādā ca saññatā,
Theyyā ca aticārā ca majjapānā
ca ārakā.
676. Pañcasikkhāpade ratā
ariyasaccāna kovidā,
Upāsikā cakkhumato gotamassa
yasassino.
677. Tassā me ñātikulā
dāsī4 sadā mālābhihāratī,
Tāhaṃ bhagavato thūpe sabbamevābhiropayiṃ.
1. Maṇisoṇṇacittaṃ
- sī, syā.
2. Bhemajālakasañjannaṃ
- syā.
3. Purakkhitā - syā.
4. Ñātikulaṃ āsi - syā.
[BJT Page 88] [\x 88/]
678. Uposathe cahaṃ gantvā mālāgandhavilepanaṃ,
Thūpasmiṃ abhiropesiṃ pasannā
sehi pāṇihi.
679. Tena kammena devinda rūpaṃ mayhaṃ
gatī ca me,
Iddhi ca anubhāvo ca yaṃ mālaṃ
abhiropayiṃ.
680. Yañca sīlavatī āsiṃ
na taṃ tāva vipaccatī,
Āsā ca pana me devinda sakadāgāminī
siyanti.
Visālakkhī vimānaṃ.
3. 10
681. Pāricchattake koviḷāre
ramaṇīye manorame,
Dibbaṃ mālaṃ ganthamānā
gāyantī sampamodasī.
682. Tassā te naccamānāya
aṅgamaṅgehi sabbaso,
Dibbā saddā niccharanti savaṇīyā
manoramā.
683. Tassā te naccamānāya
aṅgamaṅgehi sabbaso,
Dibbā gandhā pavāyanti
sucigandhā manoramā.
684. Vivattamānā kāyena
yā veṇīsu piḷandhanā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgike
yathā.
685. Vaṭaṃsakā vātadhūtā
vātena sampakampitā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgike
yathā.
686. Yāpi te sirasmiṃ mālā
sucigandhā manoramā,
Vāti gandho disā sabbā
rukkho mañjussako1 yathā.
[PTS Page 036] [\q 36/]
687. Ghāyase taṃ suciṃ gandhaṃ
rūpaṃ passasi amānusaṃ,
Devate pucchiticikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
688. Pabhassaraṃ accimantaṃ vaṇṇagandhena
saññutaṃ2,
Asokapupphamālāhaṃ buddhassa
upanāmayiṃ.
689. Tāhaṃ kammaṃ karitvāna
kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ,
Apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayāti.
Pāricchattaka vimānaṃ.
Pāricchattakavaggo tatiyo.
Tassuddānaṃ: -
Uḷāraṃ3 ucchupallaṅkaṃ4
latā ca guttilena ca
Daddalla sesavatī mallī5 visālakkhi
pāricchattako
Vaggo tena pavuccatīti.
1. Mañjusako - machasaṃ.
2. Saṃyutaṃ - machasaṃ.
3. Uḷāro - machasaṃ.
4. Ucchupallaṅko - machasaṃ.
5. Sesmallikā - machasaṃ.