[CPD Classification 2.5.6]
[PTS Vol Vv - ] [\z Vv /] [\f I /]
[BJT Vol Vv - ] [\z Vv /] [\w I /]
[BJT Page 90] [\x 90/]
[PTS Page 037] [\q 37/]
Suttantapiṭake
Vimānavatthupāḷ
Namo tassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa.
4. Mañjeṭṭhaka vaggo catuttho.
4.1
690. Mañjeṭṭhake1 vimānasmiṃ
soṇṇa vāluka santhate,
Pañcaṅgikena turiyena ramasi suppavādite.
691. Tasmā vimānā oruyha
nimmitā ratanāmayā,
Ogāhasi sālavanaṃ pupphitaṃ
sabbakālikaṃ
692. Yassa yasseva sālassa mūle
tiṭṭhasi devate,
So so muñcati pupphāni onamitvā
dumuttamo
693. Vāteritaṃ sālavanaṃ
ādhūtaṃ dijasevitaṃ,
Vāti gandho disā sabbā
rukkho mañajūsako yathā
694. Ghāyase taṃ suciṃ gandhaṃ
rūpaṃ passasi amānusaṃ,
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti
695. Ahaṃ manussesu manussabhūtā
dāsī ayirakule ahuṃ,
Buddhaṃ nisinnaṃ disvāna sālapupphehi
okiriṃ
696. Vaṭaṃsakaṃ ca sukataṃ
sālapupphamayaṃ ahaṃ,
Buddhassa upanāmesi pasannā sehi
pāṇihi.
697. Tāhaṃ kammaṃ karitvāna
kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ,
Apetasokā sukhitā sampamodāmanāmayāti.
Mañjeṭṭhaka vimānaṃ.
4. 2
698. Sabhassara varavaṇṇanibhe
Surattavattha nivāsane2
Mahiddhike candanaruciragatte
Kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ
699. Pallaṅko ca te mahaggho
Nānāratanacittito ruciro
Yattha tvaṃ nisinnā virocasi
Devarājāriva3 nandane vane
700. Kiṃ tvaṃ pure sucaritamācari
bhadde
Kissa kammassa vipākaṃ anubhosi
devalokasmiṃ
Devate pucchitācikkha kissakammassidaṃ
phalanti
1. Mañjiṭṭhake - machasaṃ.
2. Surattavatthavasane - machasaṃ.
3. Devarājāva - sī.
[BJT Page 92] [\x 92/]
701. Piṇḍāya te carantassa
Mālaṃ phāṇitañca
addaṃ bhante
Tassa kammassidaṃ vipākaṃ
Anubhomi devalokasmiṃ
[PTS Page 038] [\q 38/]
702. Hoti ca me anutāpo
Aparaddhaṃ1 dukkatañca me bhante
Sāhaṃ dhammaṃ nāssosiṃ
Sudesitaṃ dhammarājena
703. Taṃ taṃ vadāmi bhaddante
Yassa me anukampiyo
Koci dhammesu taṃ samādapetha2
Sudesitaṃ dhammarājena
704. Yesaṃ atthi saddhā buddhe dhamme
ca saṅgharatane ca,
Taṃ3 te maṃ ativirocanti āyunā
yassā siriyā
705. Patāpena vaṇṇena uttarītarā
Aññe mahiddhikatarā mayā
devāti
Pabhassara vimānaṃ.
4. 3
706. Alaṅkatā maṇikañcanācitaṃ
Suvaṇṇajāla cittaṃ4
mahantaṃ
Abhiruyha gajavaraṃ sukappitaṃ
Idhāgamā vehāsayaṃ5
antaḷikkhe
707. Nāgassa dantesu duvesu nimmitā
Acchodikā paduminiyo suphullā
Padumesu ca turiyagaṇā pabhijjare
Imā ca naccanti manoharāyo
708. Deviddhipattāsi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti
1. Aparādhaṃ - syā.
2. Samādapettha - syā.
3. Taṃ itipadaṃ marammachaṭṭhaṅgītipiṭake
na dīssate.
4. Sovaṇṇajālacitaṃ
- machasaṃ.
5. Vehāyasaṃ machasaṃ.
[BJT Page 94] [\x 94/]
709. Bārāṇasiyaṃ upasaṅkamitvā
Buddhassahaṃ vatthayugaṃ adāsiṃ
Pādāni vanditva chamā
nisīdiṃ
Cittā cahaṃ añjalikaṃ
akāsiṃ
710. Buddho ca me kañcanasannibhattavo
Adesayī samudayadukkhaniccataṃ
Asaṅkhataṃ dukkhanirodhasassataṃ
Maggaṃ adesesi1 yato vijāniyaṃ
711. Appāyukī kālakatā
tato cutā
Upapannā tidasagaṇaṃ yassasinī
Sakkassāhaṃ2 aññatarā
pajāpatī
Yasuttarā nāma disāsu
vissutā’ti.
[PTS Page 039] [\q 39/]
Nāga vimānaṃ.
4. 4
712. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā
713. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
714. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
715. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phala’nti
716. Ahaṃ ca bārāṇasiyaṃ
buddhassādiccabandhuno,
Adāsiṃ sukkhakummāsaṃ
pasannā sehi3 pāṇihi
717. Sukkhāya aloṇikāya
ca passa phalaṃ kumāmāsapiṇḍiyā,
Alomaṃ sukhitaṃ disvā ko puññaṃ
na karissati
1. Adesasī - machasaṃ.
2. Sakkassahaṃ - machasaṃ.
3. Sakehi - [PTS.]
[BJT Page 96] [\x 96/]
718. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
719. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāve
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti.
Alomā vimānaṃ1.
[BJT Page 96] [\x 96/]
4. 5
. 0720. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā
721. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
722. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
723. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ
. 0
724. Ahaṃ andhakavindasmiṃ buddhassadiccabandhuno,
Adāsiṃ kolasampākaṃ
kañjikaṃ2 teladhūpitaṃ
725. Pipphalyā lasunena ca missaṃ
lāmañjakena ca,
Adāsiṃ ujubhūtasmiṃ3
vippasannena cetasā
726. Yā mahesittaṃ kāreyya
cakkavattissa rājino
Nārī sabbaṅgakalyāṇī
bhattucānomadassikā
Etassa kañjikadānassa kalaṃ
nāgghati soḷasiṃ
727. Sataṃ nikkhā sataṃ assā
sataṃ assatarī rathā
Sataṃ kaññāsahassāni
āmuttamaṇikuṇḍalā
Etassa kañjikadānassa kalaṃ
nāgghanti soḷasiṃ
1. Aloma vimānaṃ - machasaṃ.
2. Kañjiyaṃ - katthaci
3. Ujubhūtesu - katthaci
[BJT Page 98] [\x 98/]
728. Sataṃ hemavatā nāgā
īsā dantā urūḷhavā
Suvaṇṇakacchā mātaṅgā
hemakappana vāsasā1
Etassa kañjikadānassa kalaṃ
nāgghanti soḷasiṃ
729. Catunnampi2 dīpānaṃ
issaraṃ yodha kāraye,
Etassa kañjikadānassa kalaṃ
nāgghati soḷasi’nti.
[PTS Page 040] [\q 40/]
Kañjikadāyikā vimānaṃ.
4. 6
730. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī3 disā sabbā
osadhī viya tārakā
731. Tassā te naccamānāya
aṅgamaṅgehi sabbaso,
Dibbā saddā niccharanti savaṇīyā
manoramā
732. Tassa te naccamānāya aṅgamaṅgehi
sabbaso,
Dibbā gandhā pavāyanti
sucigandhā manoramā
733. Vivattamānā kāyena
yā veṇīsu piḷandhanā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgike
yathā
734. Vaṭaṃsakā vātadhūtā
vātena sampakampitā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgike
yathā
735. Yāpi te sirasmiṃ mālā
sucigandhā manoramā,
Vāti gandho disā sabbā
rukkho mañjusako yathā
736. Ghāyase taṃ suciṃ gandhaṃ
rūpaṃ passasi amānusaṃ,
Devate pucchitācikkha kissa kammassidaṃ
phala’nti
737. Sāvatthiyaṃ mayhaṃ sakhī
bhadante
Saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ
Tatthappasannā ahamanumodiṃ
Disvā agārañca piyañca
metaṃ
738. Tāyeva me suddhanumodanāya
Laddhaṃ vimānaṃ abbhutaṃ
dassaneyyaṃ
Samantato soḷasa yojanāni
Vehāsayaṃ gacchati iddhiyā
mama
739. Kūṭāgārā
nivesā me vibhattā bhāgaso mitā,
Daddallamānā ābhanti samantā
satayojanaṃ
1. Hemakappa nivāsasā - [PTS]
2. Catunnampi ca - katthaci.
[BJT Page 100] [\x 100/]
740. Pokkharañño ca me ettha puthulomanisevitā,
Acchodikā vippasannā soṇṇavālukasanthatā
741. Nānāpadumasañchannā
puṇḍarīkasamotatā,
Surabhī sampavāyantī manuññā
māphateritā
742. Jambuyo panasā tālā
nāḷikeravanāni ca,
Anto nivesane jātā nānā
rukkhā aropimā
743. Nānā turiyasaṅghuṭṭhaṃ
accharāgaṇaghositaṃ,
Yo’pi maṃ supine passe so’pi citto siyā
naro
744. Etādisaṃ abbhutaṃ dassanīyaṃ1
vimānaṃ sabbato pabhaṃ,
Mama kammehi nibbattaṃ alaṃ puññāni
kātaveti
[PTS Page 041] [\q 41/]
745. Tāyeva te suddhanumodanāya
Laddhaṃ vimānaṃ abbhutaṃ
dassanīyaṃ
Yā ceva sā dānamadāsi
nārī
Tassā gatiṃ brūhi kuhiṃ
upapannā sā ti
746. Yā sā ahu mayhaṃ sakhī
bhadante
Saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ
Viññātadhammā sā
adāsi dānaṃ
Uppannā2 nimmāṇaratīsu
devesu
747. Pajāpatī tassa sunimmitassa
Acintiyo kammavipāko tassā
Yametaṃ pucchasi kuhiṃ upapannā
sā’ti
Taṃ te viyākāsiṃ anaññathā
ahaṃ
748. Tenahi aññepi3 samādapetha
Saṅghassa dānāni dadātha
vittā
Dhammañca suṇātha pasannamānasā
Sudullabho laddho manussalābho
749. Yaṃ maggaṃ maggādhipantyadesayī4
Brahmassaro kañcana sannibhattavo
Saṅghassa dānāni dadātha
vittā
Mahapphalā yattha bhavanti dakkhīṇā
1. Abbhūta dassaneyyaṃ - machasaṃ.
2. Uppannā - sīmu
3. Tenahaññepi - machasaṃ.
4. Maggādhipatī adesayī
- machasaṃ.
[BJT Page 102] [\x 102/]
750. Ye puggalā aṭṭha sataṃ
pasatthā
Cattāri etāni yugāni honti
Te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā
Etesu dinnāni mahapphalāni
751. Cattaro ca paṭipannā cattāro
ca phale ṭhitā,
Esa saṅgho ujubhūto paññāsīlasamāhito
752. Yajamānānaṃ manussānaṃ
puññapekkhāna pāṇinaṃ,
Karotaṃ opadhikaṃ puññaṃ
saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ
753. Eso hi saṅgho vipulo mahaggato
Esappameyyo uddhīva sāgaro
Etehi seṭṭhā naravīrasāvakā
Pahaṅkarā dhammamudīrayanti
754. Tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ
Ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ
Sā dakkhīṇā saṅghagatā
patiṭṭhitā
Pahapphalā lokavidūna vaṇṇitā
755. Etādisaṃ yaññamanussarannā
Ye vedajātā vicaranti loke
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ
Aninditā saggamupenti ṭhānanti
[PTS Page 042] [\q 42/]
Vihāravimānaṃ.
Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ.
4. 7
756. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā
757. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
758. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
[BJT Page 104] [\x 104/]
759. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ
760. Indīvarānaṃ hatthakaṃ
ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Esikānaṃ unnatasmiṃ
Nagaravare paṇṇakate ramme
761. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
762. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ,
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatīti. (Indīvaradāyikā)
763. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā
763. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
764. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
766. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ
767. Nīluppalahatthakaṃ ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Esikānaṃ unnatasmiṃ
Nagaravare paṇṇakate ramme
768. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
769. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti. (Nīlluppaladāyikā)
770. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā
[BJT Page 106] [\x 106/]
771. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
772. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
773. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ
774. Odātamūlakaṃ haritapattaṃ
Udakasmiṃ sare jātaṃ ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Esikānaṃ unnatasmiṃ
Nagaravare paṇṇakate ramme
775. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
776. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti.
[PTS Page 043] [\q 43/]
(odātamūladāyikā)
777. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā
778. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
779. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
780. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phala’nti
781. Ahaṃ sumanā sumanassa sumanamakuḷāni
Dantavaṇṇāni ahamadāsiṃ
Bhikkhuno piṇḍāya carantassa
Esikānaṃ unnatasmiṃ
Nagaravare paṇṇakate ramme
[BJT Page 108] [\x 108/]
782. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā
783. Akkhāmi te bhikakhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti (suvanamakuḷadāyikā)
Caturitthivimānaṃ.
4. 8
784. Dibbaṃte ambavanaṃ rammaṃ
pāsādettha mahallako,
Nānā turiyasaṅghuṭṭho
accharāgaṇa ghosito
785. Padīpo cettha jalati niccaṃ
sovaṇṇamayo mahā,
Dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito
786. Kena te tādiso vaṇṇo
te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā
787. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti
788. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phala’nti
789. Ahaṃ manussesu manussabhūtā
Purīmāya jātiyā
manussaloke vihāraṃ saṅghassa kāresiṃ ambehi
parivāritaṃ
790. Pariyosite vihāre kārente
niṭṭhīte mahe,
Ambe acchādayitvāna1 katvā
dussamaye phale
792. Tena me ambavanaṃ rammaṃ pāsādettha
mahallako,
Nānāturiya saṅghuṭṭho
accharāgaṇa ghosito
1. Ambehi chadayitvāna - machasaṃ.
[BJT Page 110] [\x 110/]
793. Padīpo cettha jalati niccaṃ
sovaṇṇamayo mayhaṃ,
Dussaphalehi rukkhehi samantā parivārito
794. Tena me tādiso vaṇṇo
tena me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā
795. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti
Ambavimānaṃ.
4. 9
[PTS Page 044] [\q 44/]
796. Pītavatthe pītadhaje pītālaṅkārabhūsite,
Pītacandanalittaṅge pītauppalamālini1
797. Pītapāsādasayane pītāsane
pītabhājane,
Pītachatte pītarathe pītasse
pītavījane.
798. Kiṃ kammamakarī bhadde pubbe
mānusake bhave,
Devate pucchitācikkhi kissa kammassidaṃ
phala’nti.
799. Kosātakī nāma latatthi
bhante kittitā anabhijjhitā, 2
Tassā cattāri pupphāni
thūpaṃ abhihariṃ ahaṃ.
800. Satthu sarīramuddissa vippasannena
cetasā,
Nāssa maggaṃ avekkhissaṃ tadaggamanasā3
sati.
801. Tato maṃ avadhī gāvī
thūpaṃ appattamānasaṃ,
Tañcāhaṃ abhisañceyyaṃ
bhīyo nūna ito siyā.
802. Tena kammena devinda maghavā devakuñjara,
Pabhāya mānusaṃ dehaṃ
tava sahavyatamāgatā, ti4
803. Idaṃ sutvā tidasādhipati
maghavā devakuñjaro,
Tāvatiṃse pasādento mātaliṃ
etadabravī, ti.
1. Pītuppalamadhārinī,
- syā,
Pītuppalamālinī - [PTS.]
2. Titthikā anabhivacchitā -
machasaṃ.
3. Tataggamanasā - ma cha saṃ.
Tadaṅgamanasā - syā,
4. Sahabyamāgatāni - machasaṃ.
[BJT Page 112] [\x 112/]
804. Passa mātali accheraṃ cittaṃ
kammaphalaṃ idaṃ,
Appakampi kataṃ deyyaṃ puññaṃ
hoti mahapphalaṃ
805. Natthi citte pasannamhi appikā1nāma
dakkhiṇā,
Tathāgate vā sambuddhe athavā
tassa sāvake.
806. Ehi mātali amhepi bhiyyo bhiyyo
mahemase,
Tathāgatassa dhātuyo sukho puññānamuccayo.
807. Tiṭṭhante nibbute cāpi
same citte samaṃ phalaṃ,
Cetopaṇidhihetūhi sattā
gacchanti suggatiṃ.
808. Bahunnaṃ2 vata atthāya uppajjanti
tathāgatā,
Yattha kāraṃ karitvāna saggaṃ
gacchanti dāyakā, ti.
Pīta vimānaṃ.
4. 10
809. Obhāsayitvā paṭhaviṃ
sadevakaṃ
Atirocasi candimasuriyā viya
Siriyā ca vaṇṇena yasena
tejasā
Brahmā va deve tidase vandase mamaṃ
811. Kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi
attanā
Manussabhūtā purimāya jātiyā
Dānaṃ suciṇṇaṃ
atha sīlasaññamaṃ
Kenūpapannā sugatiṃ yasassinī.
Devate pucchitācikkha kissa kammasidaṃ
phala’nti.
[PTS Page 045] [\q 45/]
812. Idāni bhante imameva gāmaṃ
Piṇḍāya amhāka
gharaṃ upāgami
Tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
Pasannacittā atulāya pītiyā.
1. Appakā - machasaṃ.
2. Bahūnaṃ - machasaṃ.
[BJT Page 114] [\x 114/]
813. Sassu ca pacchā anuyuñjate
mamaṃ
Kahaṃ nu ucchu vadhake avākiri
Nacchaḍḍhitaṃ no pana khāditaṃ
mayā
Santassa bhikkhussa sayaṃ adāsahaṃ.
814. Tuyhaṃnavidaṃ issariyaṃ
atho mama
Itissā1 sassu parihāsate mamaṃ
Leḍḍhuṃ gabhetvā
pahāraṃ adāsi me
Tato vutā kālakatāmbhi
devatā.
815. Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ
mayā
Sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
Devehi saddhiṃ paricārayāmahaṃ
Modāmahaṃ kāmaguṇehi
pañcahi.
816. Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ
mayā
Sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
Devinda guttā tidasehi rakkhitā
Sampapitā kāmaguṇehi pañcahi
817. Etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ
Mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā
devehi saddhiṃ paricārayāmahaṃ
Modāmahaṃ kāmaguṇehi
pañcahi. 818. Etādisaṃ puññaphalaṃ
anappakaṃ
Mahājutīkā mama ucchudakkhiṇā
devindaguttā tidasehi rakkhitā
Sahassanettoriva2 nandane vane.
819. Tuvañca bhante anukampakaṃ
viduṃ
Upecca vandiṃ kusalañca pucchisaṃ
Tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
Pasannacittā atulāya pītiyāti.
Ucchu vimānaṃ.
4. 11
820. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā.
821. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
[PTS Page 046] [\q 46/]
1. Itissa - [PTS]
2. Sahassanettoviya - katthavi
[BJT Page 116] [\x 116/]
822. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve,
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’ti.
823. Sā devatā attamanā
moggallānena pucchitā,
Pañhaṃ puṭṭhā
viyākāsi yassa kammassidaṃ phalaṃ.
824. Ahaṃ manussesu manussabhutā
Disvāna samaṇe sīlavante
Pādāni vanditva manaṃ pāsādayiṃ
Cittāmahaṃ añjalikaṃ
akāsiṃ.
825. Tena me tadiso vaṇṇo tena
me idhamijjhati,
Uppajjanti ca me bhogā ye keci manaso
piyā.
826. Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
Manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca me sabbadisā
pabhāsatī’ti.
Candana vimānaṃ.
4. 12
827. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Hatthe pāde ca1 viggayha naccasi suppavādite.
828. Tassā te naccamānāya
aṅgamaṅgehi sabbaso,
Dibbā saddā niccharantī
savanīyā manoramā.
829. Tassā te naccamānāya
aṅgamaṅgehi sabbaso,
Dibbā gandhā pavāyantī
pucigandhā manoramā.
830. Vivattamānā kāyena
yā veṇīsu piḷandhanā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgike
yathā.
831. Vaṭaṃsakā vātadhūtā
vātena sampakampitā,
Tesaṃ sūyati nigghoso turiye pañcaṅgiko
yathā.
832. Yāpi te sirasmiṃ mālā
sucigandhā manoramā,
Vāti gandho disā sabbā
rukkho mañjusako yathā.
833. Ghāyase taṃ sucigandhaṃ
rūpaṃ passasi amānusaṃ,
Devate pucchikācikkha kissa kammassidaṃ
phalanti.
1. Hatthapāde ca - machasaṃ.
[BJT Page 118] [\x 118/]
834. Dāsī ahaṃ pure āsiṃ
gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ,
Appapuññā alakkhikā
rajjumālāti maṃ viduṃ1.
835. Akkosānaṃ vadhānaṃ
ca tajjanāya ca ukkatā, 2
Kūṭaṃ gahetvā nikkhamma
gacchiṃ3 udakahāriyā.
836. Vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā
vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ,
Idhemāhaṃ marissāmi ko attho4
jīvitena me.
837. Daḷhaṃ pāsaṃ karitvāna
āsumhitvāna5 pādape,
Tato disā vilokesiṃ ko nu kho vanamassito.
838. Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ
sabbalokahitaṃ muniṃ,
Nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ jhāyattamakukobhayaṃ.
839. Tassā me ahu saṃvego abbhuto
lomahaṃsano,
Ko nu kho vanamassito manusso udāhu
devatā.
[PTS Page 047] [\q 47/]
840. Pāsādikaṃ pasādanīyaṃ
vanā nibbānamāgataṃ,
Disvā mano me pasīdi nāyaṃ
yādisa kīdiso.
841. Guttindriyo jhānarato abbhiggatamānaso,
Hito sabbassa dassanāya pupphaṃ
odumbaraṃ yathā.
842. Bhayabheravo durāsado sīhova
guhamassito,
Dullabhāyaṃ dassanāya pupphaṃ
odumbaraṃ yathā.
843. So maṃ mudūhi vācāhi
ālapitvā tathāgato,
Rajjumāleti maṃ avoca7 saraṇaṃ
gaccha tathāgataṃ.
844. Tāhaṃ giraṃ suṇitvāna
nelaṃ atthavatiṃ suciṃ,
Saṇhaṃ muduṃ ca magguṃ
ca sabbasokā panūdanaṃ.
845. Kallacittaṃ ca maṃ ñatvā
pasannaṃ suddhamānasaṃ,
Hito sabbassa lokassa anusāsi tathāgato.
846. Idaṃ dukkhanti maṃ avoca ayaṃ
dukkhassa sambhavo,
Ayaṃ nirodho8 maggo ca añjaso amatogadho.
847. Anukampakassa kusalassa ovādamhi
ahaṃ ṭhitā,
Ajjhagā amataṃ santiṃ nibbāna9
adamaccutaṃ.
1. Maṃ vidū - syā, [PTS]
2. Uggatā - machasaṃ.
3. Agacchiṃ - machasaṃ.
Āgacchiṃ - syā.
4. Kīvatthopi - syā.
5. Ālambitvāna - machasaṃ.
6. Buddho ayaṃ - machasaṃ.
7. Maṃ voca - machasaṃ.
8. Dukkhanirodho - machasaṃ.
Dukkhanirodho ca, - syā.
9. Nibbānaṃ - machasaṃ.
[BJT Page 120] [\x 120/]
848. Sāhaṃ avaṭṭhitā
pemā dassane avikampinī,
Mūlajātāya saddhāya
dhītā buddhassa orasā.
849. Sāhaṃ ramāmi kīḷāmi
modāmi akukobhayā,
Dibbaṃ mālaṃ dhārayāmi
pivāmi madhumaddavaṃ.
850. Saṭṭhīṃ turiyasahassāni1
paṭibodhaṃ karonti me,
Āḷambo gaggaro hīmo sādhuvādī
ca saṃsayo.
851. Pokkharo ca suphasso ca vīṇā
mokkhā ca nāriyo,
Nandā ceva sunandā ca soṇadinnā
suvimhitā.
852. Aḷambusā missakesī ca
puṇḍarīkāticāruṇī, 2
Eṇiphassā suphassā ca
subhaddā3 muduvādinī.
853. Etā ca caññā
ca seyyasā accharānaṃ pabodhikā,
Tā maṃ kālenupāgantvā
abhibhāsanti devatā.
854. Handa naccāma gāyāma
handa taṃ ramayāmase
Nayidaṃ akatapuññānaṃ
katapuññānamevidaṃ
Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ tidasānaṃ
mahāvanaṃ
855. Sukhaṃ akatapuññānaṃ
idha natthi parattha ca,
Sukhaṃ ca katapuññānaṃ
idha ceva parattha ca.
856. Tesaṃ sahavyakāmānaṃ
kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ,
Katapuññā hi modanti sagge
bhogasamaṅgino.
857. Bahunnaṃ vata atthāya uppajjanti
tathāgatā
Dakkhiṇeyyā manussānaṃ
puññakkhettānamākarā
Yattha kāraṃ karitvāna sagge
modanti dāyakāti.
Rajjumālā vimānaṃ.
Mañjeṭṭhaka vaggo catuttho.
Tassuddānaṃ: -
Mañjeṭṭhā pabhassarā
nāgā alomā kañjikadāyikā
Vihāracaturitthambā pītucchu
vandanarajjumālā
Vaggo tena pavuccatīti.
Itthivimānaṃ samattaṃ.
1. Saṭṭhituriyasahassāni
- machasaṃ.
2. Puṇarīkātidāruṇī
- machasaṃ.
3. Samasāddā - syā. [PTS.]
4. Seyyāse - sī.