[CPD Classification 2.5.7]
[PTS Vol Pv - ] [\z Pv /] [\f I /]
[BJT Vol Pv - ] [\z Pv /] [\w I /]
[BJT Page 22] [\x 22/]
[PTS Page 012] [\q 12/]
Suttantapiṭake
Namo tassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa.
2. 1
95. Naggā dubbaṇṇarūpāsi
kisā dhamanisanthatā,
Upphāsulike kisike kā nu tvaṃ
idha tiṭṭhasī’?Ti.
96. Ahaṃ bhadante petīmhi duggatā
yamalokikā,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gatā’ti.
97. Kinnu bhadante petīmhi duggatā
yamalokikā,
Kissa kammavipākena petalokamito gatā?’Ti.
98. Anukampakā mayhaṃ nāhesuṃ
bhante
Pitā ca mātā athavāpi
ñātakā, ye maṃ niyojeyyuṃ dadāhi
dānaṃ
Pasannacittā samaṇabrāhmaṇānaṃ.
99. Ito ahaṃ vassa satāni pañca
Yaṃ evarūpā vicarāmi
naggā,
Khudāya taṇhāya ca khajjamānā
Pāpassa kammassa phalaṃ mamedaṃ.
100. Vandāmi taṃ ayya pasannacittā
Anukampa maṃ dhīra1 mahānubhāva,
Datvā ca me ādissa yaṃ hi
kiñci
Mocehi maṃ duggatiyā bhadanteti.
101. Sādhūti so paṭisasutvā
sāriputtonukampako,
Bhikkhunaṃ ālopaṃ datvā
pāṇimattañca celakaṃ:
Thālakassa ca pānīyaṃ
tassā dakkhiṇamādisi.
102. Samanantarānuddiṭṭhe
vipāko udapajjatha, 2
Bhojanacchādanapānīyaṃ
dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ.
103. Tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhāriṇi,
Vicittavatthābharaṇā sāriputtamupasaṅkamī’ti.
104. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsentī disā sabbā
osadhī viya tārakā.
1. Vīra - machasaṃ.
2. Uppajjatha - sīmu [ii]
[BJT Page 24] [\x 24/]
[PTS Page 013] [\q 13/]
105. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā?.
106. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhātā kimakāsi
puññaṃ,
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī’?Ti
107. Uppaṇḍuki kisaṃ chātaṃ
naggaṃ āpatitacchaviṃ1
Muni kāruṇiko loke taṃ mamaddakkhi
dukkhitaṃ.
108. Bhikkhūnaṃ ālopaṃ
datvā pāṇimattañca colakaṃ,
Thālakassa ca pānīyaṃ
mama dakkhiṇamādisi.
109. Āpopassa phalaṃ passa bhattaṃ
vassasataṃ dasa,
Bhuñjāmi kāmakāminī
anekarasabyañjanaṃ
110. Pāṇimattassa colassa vipākaṃ
passa yādisaṃ,
Yāvatā nandarājassa vijitasmiṃ
paṭicchadā.
111. Tato bahutarā bhante vatthānacchādanāni
me,
Koseyyakambalīyāni khomakappāsikāni
ca,
112. Vipalā ca mahagghā ca tepākāseva
lambare,
Sāhaṃ taṃ paridahāmi
yaṃ yaṃ hi manaso piyaṃ,
113. Thālakassa ca pānīyaṃ
vipākaṃ passa yādisaṃ,
Gambhirā caturassā ca pokkharañño
sunimmitā.
114. Sātodakā2 suppatitthā
natā appaṭigandhiyā,
Padumuppalasañchannā vārikiñjakkhapūritā.
115. Sāhaṃ ramāmi kīḷāmi
modāmi akutobhayā,
Muniṃ kāruṇikaṃ loke
bhante vanditumāgatā’ti.
Saṃsāramocakapetavatthu paṭhamaṃ.
1. Samapatitacchavī - machasaṃ.
2. Setodakā - sīmu.
[BJT Page 26] [\x 26/]
2. 2
116. Naggā dubbaṇṇarūpisi
kisā dhamanisanthatā,
Upphāsulike kisike kā nu tvaṃ
idha tiṭṭhasī’ti.
117. Ahaṃ te sakiyā mātā
pubbe aññāsu jātisu,
Uppannā pettivisayaṃ khuppipāsasampapitā.
[PTS Page 014] [\q 14/]
118. Chaḍḍitaṃ khipitaṃ
khelaṃ siṅghāṇikaṃ silesumaṃ,
Vasañca ḍayhamānānaṃ
vijātānañca lohitaṃ.
119. Vaṇitānañca yaṃ
ghānasīsacchinnāna lohitaṃ
Khudāparetā bhuñjāmi
itthipurisanissitaṃ.
120. Pubbalohitabhakkhāyasmi1 pasūnaṃ
mānusāna ca,
Alenā anagārā ca nīlamañca
parāyanā.
121. Dehi puttaka me dānaṃ datvāna
uddisāhi2 me,
Appeva nāma muñceyyaṃ pubbalohitabhojanā.
122. Mātuyā vacanaṃ sutvā
upatissonukampako,
Āmantayī moggallānaṃ
anuruddhañca kappinaṃ.
123. Catasso kuṭiyo katvā saṅghe
cātuddise adā,
Kuṭiyo annapānañca mātu
dakkhiṇamādisi.
124. Samanantarānuddiṭṭhe
vipāko udapajjatha,
Bhojanaṃ pānīyaṃ vatthaṃ
dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ.
125. Tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhāriṇī,
Vicittavatthābharaṇā kolitaṃ
upasaṅkami.
126. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā.
127. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
1. Pubbalohitaṃ bhakkhāmi - machasaṃ.
2. Anavādisāhi - machasaṃ.
[BJT Page 28] [\x 28/]
128. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ:
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsati.
129. Sāriputtassahaṃ mātā
pubbe aññāsu jātiyā,
Uppannā pettivisayaṃ khuppipāsasamappitā.
130. Chaḍḍitaṃ khipitaṃ
khelaṃ siṅghāṇikaṃ silesumaṃ,
Vasañca ḍayhamānānaṃ
vijātānañca lohitaṃ.
131. Vaṇitānañca yaṃ
ghānasīsacchinnāna lohitaṃ,
Khudāparetā bhuñjāmi
itthipurisanissitaṃ.
132. Pubbalohitabhakkhāsmi pasūnaṃ
mānusāna ca,
Alenā anagārā ca nīlamañca
parāyanā.
133. Sāriputtassa dānena modāmi
akutobhayā,
Muniṃ kāruṇikaṃ loke
bhante vanditumāgatā’ti.
Sāriputtattherassa mātupetavatthu dutiyaṃ.
2. 3
134. Naggā dubbaṇṇarūpāsi
kisā dhamani santhatā,
Upphāsulike kisike kā nu tvaṃ
idha tiṭṭhasi?.
135. Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā
sapatti te pure ahuṃ,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gatāti.
136. Kinnu kāyena vācāya
manasā dukkaṭaṃ kataṃ,
Kissa kammavipākena petalokamito gatā?.
137. Caṇḍī ca pharusā
cāsiṃ issukī maccharī saṭhā, 1
Tāhaṃ duruttaṃ vatvāna
petalokamito gatā.
1. Saṭhī - sīmu [ii]
[BJT Page 030] [\x 30/]
[PTS Page 015] [\q 15/]
138. Sabbaṃ1 ahampi jānāmi
yathā tvaṃ caṇḍikā ahu,
Aññañca kho taṃ pucchāmi
kenāsi paṃsukuṇṭhitā2.
139. Sīsaṃ nahātā
tvaṃ āsi sucīvatthā alaṅkatā,
Ahañca kho taṃ adhimattaṃ
samalaṅkatatarā tayā.
140. Tassā me pekkhamānāya
sāmikena samantayi,
Tato me issā vipulā kodho me
samajāyatha.
141. Tato paṃsuṃ gahetvāna
paṃsunā taṃ hi okiriṃ,
Tassa kammavipākena tenamhi paṃsukuṇṭhitā.
142. Sabbaṃ ahampi jānāmi
paṃsunā maṃ tvamokiri,
Aññañca kho taṃ pucchāmi
kena khajjasi kacchuyā.
143. Bhesajjahāri ubhayo vanantaṃ
agamimbhase,
Tvañca bhesajjamāhari ahañca
kapikacchuno.
144. Tassā tyājānamānāya
seyyaṃ tyāhaṃ samokiriṃ,
Tassa kammavipākena tena khajjāmi
kacchuyā.
145. Sabbaṃ ahampi jānāmi
seyyaṃ me tvaṃ samokiri,
Aññañca kho taṃ pucchāmi
kenāsi naggiyā tuvaṃ.
146. Sahāyāna samayo āsi
ñātinaṃ samitī ahu,
Tvañca āmantitā āsi
sasāminī no ca kho ahaṃ.
147. Tassā tyājānamānāya
dussantyāhaṃ apānudiṃ,
Tassa kammavipākena tenamhi naggiyā
ahaṃ.
1. Saccaṃ - machasaṃ.
2. Kuṭṭhitā - sīmu
[i]
[BJT Page 032] [\x 32/]
148. Sabbaṃ1 ahampi jānāmi
dussaṃ me tvaṃ apānudi,
Aññañca kho taṃ pucchāmi
kenāsi gūthagandhinī.
149. Tava gandhañca mālañca
paccagghañca vilepanaṃ.
Gūthakūpe atāresiṃ
taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā:
Tassa kammavipākena tenamhi gūthagandhini.
150. Sabbaṃ ahampi jānāmi
naṃ pāpaṃ pakataṃ tayā,
Aññañca kho taṃ pucchāmi
kenāsi duggatā tuvaṃ.
151. Ubhinnaṃ samakaṃ āsi yaṃ
gebhe vijjate dhanaṃ,
Santesu deyyadhammesu dipaṃ nākāsimattano,
Tassa kammavipākena tenamhi duggatā
ahaṃ.
[PTS Page 016] [\q 16/]
152. Tadeva maṃ tvaṃ avaca pāpakammaṃ
nisevasi
Na hi pāpehi kammehi sulabhā
hoti suggati.
153. Vāmato tvaṃ maṃ paccesi
athopi maṃ usuyyasi
Passa pāpānaṃ kammānaṃ
vipāko hoti yādiso.
154. Te gharadāsiyo āsuṃ
tānevāharaṇāni me,
Te caññe parivārentī
na bhogā honti sassatā.
155. Idāni bhūtassa pitā
āpaṇā gehamehīti,
Appeva te dade kiñci mā su tāva
ito agā.
156. Naggā dubbaṇṇarūpāmhi
kisā dhamanisanthatā,
Kopīnametaṃ itthinaṃ mā
maṃ bhūtapitāddasa,
157. Handa kiṃ tāhaṃ dammi
kiṃ vā ca te karomyahaṃ,
Yena tvaṃ sukhitā assa sabbakāmasamiddhinī.
1. Saccaṃ - machasaṃ.
[BJT Page 34] [\x 34/]
158. Cattāro bhikkhu saṅghato cattāro
puna puggalā.
Aṭṭha bhikkhū bhojayitvā
mama dakkhiṇamādisa,
Tadāhaṃ sukhitā hessaṃ
sabbakāmasmiddhinī.
159. Sādhūti sā paṭissutvā
bhojayitvāṭṭha bhikkhavo,
Vatthehacchādayitvāna tassā
dakkhiṇamādisi.
160. Samanantarānuddiṭṭhe
vipāko udapajjatha,
Bhojanacchādanapānīyaṃ
dakkhiṇāyā idaṃ phalaṃ
161. Tato suddhā sucivasanā kāsikuttamadhāriṇī,
Vicittavatthābharaṇā sapattiṃ
upasaṅkami.
162. Abhikkantena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā.
163. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
164. Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ,
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatī?Ti.
165. Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā
sapatti te pure ahuṃ,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gatā.
166. Tava dānena dinnena modāmi
akuto bhayā,
Ciraṃ jīvāhi bhagini saha
sabbehi ñātibhi.
167. Asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ
āvāsaṃ vasavattinaṃ,
Idha dhammaṃ caritvāna dānaṃ
datvāna sobhane.
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ,
Aninditā saggamupehi ṭhānanti.
Mattāpetavatthu tatiyaṃ.
[BJT Page 36] [\x 36/]
2. 4
[PTS Page 017] [\q 17/]
168 Kāḷī dubbaṇṇarūpāsi
pharusā bhīrudassanā,
Piṅgalāsi kaḷārāsi
na taṃ maññāmi mānusinti.
169. Ahaṃ nandā nandasena1 bhariyā
te pure ahuṃ,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gatāti.
170. Kinnu kāyena vācāya
manasā dukkaṭaṃ kataṃ,
Kissa kammavipākena petalokamito gatā.
171. Caṇḍī pharusavācā
ca tayi cāsiṃ agāravā, 2
Tāhaṃ duruttaṃ vatvāna
petalokamito gatā.
172. Handuttariyaṃ dadāmi te imaṃ
dussaṃ nivāsaya,
Imaṃ dussaṃ nivāsetvā
ehi nessāmi taṃ gharaṃ.
173. Vatthañca annapānañca
lacchasi tvaṃ gharaṃ gatā,
Putte ca te pasasissasi sunisāyo ca
dakkhasi.
174. Hatthena hatthe te dinnaṃ na mayhaṃ
upakappati,
Bhikkhu ca sīlasampanne vitarāge
bahussute.
175. Tappehi annapānena mama dakkhiṇamādisa,
Tadāhaṃ sukhitā hessaṃ
sabbakāmasamiddhinī.
176. Sādhūti so paṭissutvā
dānaṃ vipulamākiri,
Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ
vatthasenāsanāni ca.
177. Chattaṃ gandhañca mālañca
vividhā ca upāgatā,
Bhikkhū ca sīlasampanne vītarāge
bahussute:
Tappetvā annapānena tassā
dakkhiṇamādisi.
178. Samanantarānuddiṭṭhe
vipāko udapajjatha,
Bhojanacchādanapānīyaṃ
dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ.
179. Tato suddhā suvivasanā kāsikuttamadhāriṇī,
Vicittavatthābharaṇā sāmikaṃ
upasaṅkami.
1. Nandisena - machasaṃ.
2. Caṇḍi ca pharusā cāsiṃ
tayi cāpi agāravā - machasaṃ.
[BJT Page 38] [\x 38/]
180. Abhikkannena vaṇṇena yā
tvaṃ tiṭṭhasi devate,
Obhāsenti disā sabbā osadhī
viya tārakā.
181. Kena te tādiso vaṇṇo
kena te idhamijjhati,
Uppajjanti ca te bhogā ye keci manaso
piyā.
182. Puccāmi taṃ devi mahānubhāve
Manussabhūtā kimakāsi puññaṃ,
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
Vaṇṇo ca te sabbadisā
pabhāsatīti.
183. Ahaṃ nandā nandasena1 hariyā
te pure ahuṃ,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gatā.
184. Tava dinnena dānena modāmi
akuto bhayā,
Ciraṃ jīvāhi2 gahapati saha
sabbehi ñātībhi.
185. Asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ
āvāsaṃ vasavattinaṃ,
Idha dhammaṃ caritvāna dānaṃ
datvāna gahapati.
Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ,
Anindito saggamupehi ṭhāna’nti
[PTS Page 018] [\q 18/]
Nandāpetavatthu catutthaṃ.
2. 5
186. Alaṅkato maṭṭakuṇḍalī
Mālādhārī3 haricandanussado,
Bāhā paggayha kandasi
Vanamajjhe kiṃ dukkhito tuvanti?
187. Sovaṇṇamayo pabhassaro
Uppanno rathapañjaro mama,
Tassa cakkayugaṃ na vindāmi
Tena dukkhena jahissaṃ4 jīvitanti.
188. Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ
Lohitaṅkamayaṃ atha rūpiyāmayaṃ,
Ācikkha me bhaddamāṇava
Cakkayugaṃ paṭilābhayāmi
teti.
1. Nandisena - machasaṃ.
2. Jīva - sīmu, machasaṃ.
3. Mālābhāri - machasaṃ.
4. Jahāmi - dha, a, machasaṃ.
189. So māṇavo tassa pāvadi
Candasuriyā ubhayettha dissare,
Sovaṇṇamayo ratho mama
Tena cakkayugena sobhatiti.
190. Bālo kho tvamasi māṇava
Yo tvaṃ patthayase apatthiyaṃ,
Maññāmi tuvaṃ marissasi
Na hi tvaṃ lacchasi candasuriyeti.
191. Gamanāgamanampi dissati
Vaṇṇadhātu ubhayettha
vīthiyo,
Peto pana kālakato na dissati
Konidha kandataṃ bālyataroti.
192. Saccaṃ kho vadesi māṇava
ahameva kandataṃ bālyataro
Candaṃ viya dārako rudaṃ
Petaṃ kālakatābhipatthayaṃ.
193. Ādittaṃ vata maṃ santaṃ
ghatasittaṃva pāvakaṃ,
Vārinā viya osiñcaṃ
sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
194. Abbahī vata me sallaṃ sokaṃ
hadayanissītaṃ,
Yo me sokaparetassa puttasokaṃ apānudi.
195. Svāhaṃ abbūḷhasallosmi
sītibhūtosmi nibbuto,
Na socāmi na rodāmi tava sutvāna
māṇava.
196. Devatānusi gandhabbo ādu
sakko purindado,
Ko vā tvaṃ kassa vā putto
kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ
197. Yañca kandasi yañca rodasi
Puttaṃ āḷāhane sayaṃ
dahitvā,
Svāhaṃ kusalaṃ karitvā
kammaṃ
Tidāsānaṃ sahavyataṃ
patto.
198. Appaṃ vā bahuṃ vā
nāddasāma1
Dānaṃ dadantassa sake agāre,
Uposathakammaṃ vā tādisaṃ
Kena kammena gātosi devalokanti.
1. Nāddasaṃ - dha.
[BJT Page 42] [\x 42/]
199. Ābādhikohaṃ dukkhito
bāḷhagilāno1
Āturarūpomhi sake nivesane,
Buddhaṃ vigatarajaṃ vitiṇṇakaṅkhaṃ
Addakkhiṃ sugataṃ anomapaññaṃ.
200. Svāhaṃ muditamano pasannacitto
Añjaliṃ akariṃ tathāgatassa,
Tāhaṃ kusalaṃ karitvā
kammaṃ
Tidasānaṃ sahavyataṃ patto.
201. Acchariyaṃ vata abbhūtaṃ
Añjalikammassa ayamīdiso vipāko,
Ahampi muditamano pasannacitto
Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmi.
202. Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ
vajāhi
Dhammañca saṅghañca pasannacitto,
Tatheva sikkhāya padāsi pasañca
Akhaṇḍaphullāni samādiyassū.
203. Pāṇātipātā
viramassu khippaṃ
Loke adinnaṃ parivajjayassu,
Amajjapo mā ca musā bhaṇāhi
Sakena dārena ca hohi tuṭṭho.
204. Atthakāmosi me yakkha hitakāmosi
devate,
Karomi tuyhaṃ vacanaṃ tvaṃsi
ācariyo mama.
205. Upemi saraṇaṃ buddhaṃ
dhammañcāpi anuttaraṃ,
Saṅghañca naradevassa gacchāmi
saraṇaṃ ahaṃ.
206. Pāṇātipātā
viramāmi khippaṃ
Loke adinnaṃ parivajjayāmi
Amajjapo no ca musā bhaṇāmi
Sakena dārena ca homi tuṭṭhoti.
Maṭṭakuṇḍalīpetavatthu pañcamaṃ.
2. 6
207. Uṭṭhehi kaṇha kiṃ
sesi ko attho supanena te,
Yo ca tuyhaṃ sako bhātā
bhadayaṃ cakkhuñca dakkhiṇaṃ,
Tassa vātā balīyanti sasaṃ
jappati kesava,
1. Gilāno - machasaṃ.
[BJT Page 44] [\x 44/]
208. Tassa taṃ vacanaṃ sutvā
rohiṇeyyassa kesavo
Taramānarūpo uṭṭhāsi
bhātusokena aṭṭito.
209. Kinnu ummattarūpova kevalaṃ
dvārakaṃ imaṃ,
Saso sasoti lapasi kīdisaṃ sasamicchasi.
210. Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ
lohamayaṃ atha rūpiyāmayaṃ, 1
Saṅkhasilāpavāḷamayaṃ
kārayissāmi te sasaṃ.
211. Santi aññepi sasakā
araññe vanagocarā, 2
Tepi te ānayissāma kīdisaṃ
sasamicchasi.
212. Nāhamete sase icche ye sasā
paṭhavinissitā3
Candato sasamicchāmi taṃ me āhara
kesava.
213. So nūna madhuraṃ ñāti
jīvitaṃ vijahissasi,
Apatthayaṃ patthayasi candato sasamicchasi.
[PTS Page 019] [\q 19/]
214. Evañce kaṇha jānāsi
yathaññamanusāsasi,
Kasmā pure mataṃ puttaṃ ajjāpi
anusocasi.
215. Ye na labbhā manussena amanussena
vā pana,
Jāto me mā marī putto
kuto labbhā alabbhiyaṃ,
216. Na mantā mūlabhesajjā
osadhehi dhanena vā,
Sakkā ānayituṃ kaṇha
yaṃ petamanusocasi.
217. Mahaddhanā mahābhogā
raṭṭhavantopi khattiyā,
Pahūtadhanadhaññā
ye tepi no ajarāmarā.
218. Khattiyā brāhmaṇā
vessā suddā caṇḍālapukkusā,
Ete caññe ca jātiyā
tepi no ajāmarā.
219. Ye mantaṃ parivattenti chaḷaṅgaṃ
brahmacintitaṃ
Ete caññe ca jātiyā
tepi no ajarāmarā.
1. Rūpiyamayaṃ - machasaṃ.
2. Araññavanagocarā -
machasaṃ.
3. Paṭhavissitā - sīmu.
[BJT Page 46] [\x 46/]
220. Isayo vāpi ye santā saññatattā
tapassino,
Sarīraṃ tepi kālena vijahanti
tapassino.
221. Bhāvitattā arahanto katakiccā
anāsavā,
Nikkhipanti imaṃ dehaṃ puññapāpaparikkhayā.
222. Ādittaṃ vata maṃ santaṃ
ghatasittaṃva pāvakaṃ,
Vārinā viya osiñcaṃ
sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
223. Abbūḷhaṃ vata me sallaṃ
sokaṃ hadayanissitaṃ,
Yo me sokaparetassa puttasokaṃ apānudi.
224. Svāhaṃ abbūḷhasallosmi
sītibhūtosmi nibbuto,
Na socāmi na rodāmi tava sutvāna
bhātika1.
225. Evaṃ karonti sappaññā
ye honti anukampakā,
Vinivattayanti sokamhā ghato jeṭṭhaṃva
bhātaraṃ,
226. Yassa etādisā honti amaccā
paricārakā,
Subhāsitena anventi ghato jeṭṭhaṃva
bhātaranti.
Kaṇhapetavatthu chaṭṭhaṃ.
2. 7
[PTS Page 020] [\q 20/]
227. Naggo dubbaṇṇarūposi
kiso dhamani santhato,
Upphāsuliko kisiko ko nu tvampi mārisa.
228. Ahaṃ bhadante petomhi duggato
yamalokiko,
Pāpakammaṃ karitvāna petalokamito
gato
229. Kinnu kāyena vācāya
manasā dukkaṭaṃ kataṃ
Kissa kammavipākena petalokamito gato.
1. Bhāsitaṃ - sī.
[BJT Page 48] [\x 48/]
230. Nagaraṃ atthi dasannānaṃ
erakacchantivissutaṃ,
Tattha seṭṭhi pure āsiṃ
dhanapāloti maṃ viduṃ.
231. Asīti sakaṭavāhānaṃ
hiraññassa ahosi me,
Pahūtaṃ me jātarūpaṃ
muttā veḷuriyā bahū.
232. Tāva mahaddhanassāpi na me
dātuṃ piyaṃ ahu,
Pidahitvā dvāraṃ bhuñjāmi
mā maṃ yācanakāddasuṃ.
233. Assaddho maccharī cāsiṃ
kadariyo paribhāsako,
Dadantānaṃ karontānaṃ
vārayissaṃ bahujjanaṃ.
234. Vipāko natthi dānassa saññamassa
kuto phalaṃ,
Pokkharaññodapānā
ārāmāni ca ropite.
235. Papāyo ca vināsesiṃ
dugge saṅkamanāni ca,
Svāhaṃ akatakalyāṇo
katapāpo tato cuto.
236. Upapanno pettivisayaṃ khuppipāsāsamappito,
Pañca paṇṇāsavassāni
katapāpo tato cuto.
237. Nābhijānāmi bhuttaṃ
vā pītaṃ vaṃ pana pānīyaṃ,
Yo saṃyamo so vināso yo vināso
so saṃyamo.
238. Petā hi kira jānanti yo saṃyamo
so vināso,
Ahaṃ pure saṃyamissaṃ nādāsiṃ
bahuke dhane.
239. Santesu deyyadhammesu dīpaṃ
nākāsimattano,
Sohaṃ pacchānutappāmi attakammaphalupago.
240. Uddhaṃ catūhi māsehi
kālakiriyā bhavissati.
Ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ
nirayaṃ papatissahaṃ.
[PTS Page 021] [\q 21/]
241. Catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ
vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ,
Ayopākārapariyantaṃ ayasā
paṭikujjitaṃ.
242. Tassa ayomayā bhūmi jalitā
tejasā yutā.
Samantā yojanasataṃ pharitvā
tiṭṭhati sabbadā.
[BJT Page 50] [\x 50/]
243. Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ
dukkhaṃ vedissaṃ vedanaṃ,
Phalaṃ pāpassa kammassa tasmā
socāmahaṃ bhūsaṃ.
244. Taṃ vo vadāmi bhaddaṃ
vo yāvantettha samāgatā,
Mākattha pāpakaṃ kammaṃ
āvi vā yadi vā raho.
245. Sace taṃ pāpakaṃ kammaṃ
karissatha karotha vā,
Na co dukkhā pamuttyatthi uppaccāpi
palāyataṃ.
246. Matteyyā hotha petteyyā kule
jeṭṭhāpacāyakā,
Sāmaññā hotha brahmaññā
evaṃ saggaṃ gamissathā’ti.
Dhanapālapetavatthu sattamaṃ.
2. 8
247. Naggo kiso pabbajitosi bhante,
Rattiṃ kuhiṃ gacchasi kissa hetu1,
Ācikkha me taṃ api sakkuṇemu
Sabbena cittaṃ paṭipādaye
tuvaṃ.
248. Bārāṇasīnagaraṃ
dūraghuṭṭhaṃ
Tatthāhaṃ gahapati aḍḍhako
dīno,
Adātā gedhitamano āmisasmiṃ
Dussīlyena yamavisayamhi patto.
[PTS Page 022] [\q 22/]
249. So sūcikāya kilamito tehi
Teneva ñātīsu yāmi
āmisahetuṃ,
Adānasīlā na ca saddahanti
Dānaphalaṃ hoti paramhi loke.
250. Dhītā ca mayhaṃ lapate
abhikkhaṇaṃ
Dassāmi dānaṃ pitunaṃ
pitāmahānaṃ,
Upakkhaṭaṃ parivisayanti brāhmaṇe
Yāmyahaṃ andhakavindaṃ bhottunti.
251. Tamavoca rājā anubhaviyāna
tampi
Eyyāsi khippaṃ ahampi karissaṃ
pūjaṃ,
Ācikkha me taṃ yadi atthi hetu
Saddhāyitaṃ hetuvaco suṇomi.
1. Kiñcakkha hetu - katthaci.
[BJT Page 52] [\x 52/]
252. Tathāti vatvā agamāsi
tattha
Bhuñjisu bhattaṃ na ca pana dakkhiṇārahā,
Paccāgami rājagahaṃ punāparaṃ
Pāturahosi purato janādhipassa
253. Disvāna petaṃ punareva āgataṃ
Rājā avoca ahampi kiṃ dadāmi,
Ācikkha me taṃ yadi atthi hetu
Yena tuvaṃ cirataraṃ piṇito
siyāti.
254. Buddhañca saṅghaṃ parivisiyāna
rāja
Antena pānenapi cīvarena.
Taṃ dakkhiṇaṃ ādisa
me hitāya
Evaṃ ahaṃ cirataraṃ pīṇito
siyā.
255. Tato ca rājā nipatitva tāvade
Dānaṃ sahatthā atulaṃ
daditvā saṅghe,
Ārocayī pakatiṃ tathāgatassa
Tassa ca petassa dakkhiṇaṃ ādisittha.
256. So pūjito ativiya sobhamāno
Pāturahosi purato janādhipassa,
Yakkhohamasmi parividdhippatto
Na mayhamiddhisamasadisā manussā.
1
[PTS Page 023] [\q 23/]
257. Passānubhāvaṃ aparimitaṃ
mamedaṃ
Tayānuddiṭṭhaṃ atulaṃ
daditvā saṅghe, 2
Santappito satataṃ sadā bahuhi
Yāmyahaṃ sukhito manussadevā’ti.
Cullaseṭṭhipetavatthu aṭṭhamaṃ.
Bhāṇavāraṃ paṭhamaṃ.
2. 9
258. Yassa atthāya gacchāma kambojaṃ
dhanahārākā,
Ayaṃ kāmadado yakkho imaṃ
yakkhaṃ nayāmase.
259. Imaṃ yakkhaṃ gahetvāna
sādhukena pasayha vā,
Yānaṃ āropayitvāna
khippaṃ gacchāma dvārakanti.
260. Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya
sayeyya vā,
Na tassa sākhaṃ bhañjeyya
mittadubbhe hi pāpako.
1. Na mayhamatthi samāsadisā mānusā
- machasaṃ.
2. Tayānusiṭṭhaṃ
atulaṃ datvā saṅghe - machasaṃ.
[BJT Page 54] [\x 54/]
261. Yassa rukkhassa chāyāya nasīdeyya
sayeyya vā,
Khandhampi tassa chindeyya attho ce tādiso
siyā’ti.
262. Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya
sayeyya vā,
Na tassa pattaṃ bhindeyya mittadubbho
hi pāpako’ti.
263. Yassa rukkhassa chāyāya nisīdeyya
sayeyya vā,
Samūlampi taṃ abbuheyya attho ce
tādiso siyā’ti.
264. Yassekarattimpi ghare vaseyya
Yatthannapānaṃ puriso labhetha,
Na tassa pāpaṃ manasāpi
cintaye
Kataññutā sappurisehi
vaṇṇitā.
265. Yassekarantimpi vaseyya
Antena pānena upaṭṭhito
siyā,
Na tassa pāpaṃ manasāpi
cintaye1
Adūbbhapāṇī dahate
mittadubbhiṃ.
266. Yo pubbe katakalyāṇo pacchā
pāpena hiṃsati,
Allapāṇihato poso na so bhadrāni
passatī’ti
[PTS Page 024] [\q 24/]
267. Yo appaduṭṭhassa narassa
dussati
Suddhassa posassa anaṅgaṇassa,
Tameva bālaṃ pacceti pāpaṃ
Sukhumo rajo paṭivātaṃva
khitto’ti.
268. Nāhaṃ devena vā manussena
vā
Issariyena vāhaṃ na suppasayho,
Yakkhohamasmi paramiddhipatto
Dūraṅgamo vaṇṇakhalūpapanno’ti.
269. Pāṇi te sabbasovaṇṇo pañcadhāro madhussavo, nānā rasā paggharanti maññehaṃ taṃ purindadanti.
1. Cetaye - sī.
[BJT Page 56] [\x 56/]
270. Namhi devo na gandhabbo napi sakko purindado
Petaṃ maṃ aṅkura jānāhi
bheruvamhā idhāgatanti.
271. Kiṃsīlo kiṃsamācāro
bheruvasmiṃ pure tuvaṃ,
Kena te brahmacariyena puññaṃ
pāṇimhi ijjhatī’ti
272. Tunnavāyo pure āsiṃ
bheruvasmiṃ tadā ahaṃ,
Sukicchavutti kapaṇo na me vijjati dātave.
273. Āvesanañca1 me āsi
asayyassa upantike,
Saddhassa dānapatino katapuññassa
lajjino.
274. Tattha yācanakā yanti nānāgottā
vaṇibbakā,
Te ca maṃ tattha pucchanti asayhassa nivesanaṃ.
275. Kattha gacchāma bhaddaṃ vo
kattha dānaṃ padīyate,
Tesāhaṃ puṭṭho vakkhāmi
asayhassa nivesanaṃ.
276. Paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ
ettha gacchatha bhaddaṃ vo,
Ettha dānaṃ padīyate asayhassa
nivesane.
277. Tena pāṇi kāmadado
tena pāṇi madhussavo,
Tena me brahmacariyena puññaṃ
pāṇimhi ijjhati’ti.
278. Na kira tvaṃ adā dānaṃ
sakapāṇihi kassaci,
Parassa dānaṃ anumodamāno
pāṇiṃ paggayha pāvadi.
279. Tena pāṇi kāmadado
tena pāṇi madhussavo,
Tena te brahmacariyena puññaṃ
pāṇimhi ijjhati.
[PTS Page 025] [\q 25/]
280. Yo so dānamadā bhante pasanto
sakapāṇihi,
So hitvā mānusaṃ dehaṃ
kinnu so disataṃ gato’ti
1. Nivesanañca - machasaṃ.
[BJT Page 58] [\x 58/]
281. Nāhaṃ pajānāmi
asayhasāhino
Aṅgīrasassa gatiṃ āgatiṃ
vā sutañca me vessavaṇassa santike
Sakkassa sahavyataṃ gato asayho’ti.
282. Alameva kātuṃ kalyāṇaṃ
dānaṃ dātuṃ yathārahaṃ,
Pāṇiṃ kāmadadaṃ
disvā ko puññaṃ na karissati.
283. So hi nūna ito gantvā anuppatvāna
dvārakaṃ,
Dānaṃ paṭṭhāpayissāmi
yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.
284. Dassāmannañca pānañca
vatthasenāsanāni ca,
Papañca udapānañca dugge
saṅkamanāni ca.
285. Kena te aṅgulī kuṇṭhā
mukhañca kuṇḍalīkataṃ,
Akkhinī ca paggharanti kiṃ pāpaṃ
pakataṃ tayā’ti.
286. Aṅgīrasassa gahapatino saddhassa
gharamesino,
Tassāhaṃ dānavissagge dāne
adhikato ahuṃ.
287. Tattha yācanake disvā āgate
bhojanatthike,
Ekamantaṃ apakkamma akāsiṃ
kuṇḍalīmukhaṃ.
288. Tena me aṅgulī kuṇṭhā
mukhañca kuṇḍalīkataṃ,
Akkhinī ca paggharanti taṃ pāpaṃ
pakataṃ mayā’ti.
289. Dhammena te kāpurisa mukhañca
kuṇḍalīkataṃ,
Akkhini ca paggharanti,
Yaṃ tvaṃ parassa dānassa akāsi
kuṇḍalīmukhanti.
290. Kathaṃ hi dānaṃ dadamāno
kareyya parapattiyaṃ,
Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ
vatthasenāsanāni cā’ti.
291. So hi nūna ito gantvā anuppatvāna
dvārakaṃ,
Dānaṃ paṭṭhāpayissāmi
yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.
292. Dassāmananañca pānañca
vatthasenāsanāni ca,
Papañca udapānañca dugge
saṅkamanāni cā’ti.
[BJT Page 60] [\x 60/]
293. Tato hi so nivattitvā anuppatvāna
dvārakaṃ,
Dānaṃ paṭṭhāpayi
aṅkuro yaṃ tumassa sukhāvahaṃ.
[PTS Page 026] [\q 26/]
294. Adā annañca pānañca
vatthasenāsanāni ca,
Papañca udapānañca vippasantena
cetasā.
295. Ko chāto ko ca tasito ko vatthaṃ
parivassati,
Kassa santāni yoggāni ito yojentu
vāhanaṃ.
296. Ko chatticchati gandhañca ko mālaṃ
ko upāhanaṃ,
Itissu tattha ghosenti kappakā sūdamāgadhā:
Sadā sāyañca pato ca aṅkurassa
nivesane’ti.
297. Sukhaṃ supati aṅkuro iti jānāti
maṃ jano,
Dukkhaṃ supāmi sindhaka yaṃ
na passāmi yācake.
298. Sukhaṃ supati aṅkuro iti jānāti
maṃ jano,
Dukkhaṃ supāmi nindhake appakesu
vaṇibbake.
299. Sakko ce te varaṃ dajjā tāvatiṃsānamissaro,
Kissa sabbassa lokassa varamāno varaṃ
vare’ti.
300. Sakko ce me varaṃ dajjā tāvatiṃsānamissaro,
Kāluṭṭhitassa me sato
suriyassuggamanaṃ pati.
Dibbā bhakkhā pātūbhaveyyuṃ
sīlavanto ca yācakā,
301. Dadato me na khīyetha datvā
nānutapeyyahaṃ,
Dadaṃ cittaṃ pasādeyyaṃ
evaṃ sakkaṃ1 varaṃ vare’ti.
302. Na sabbavittāni pare pavecche
Dadeyya dānañca dhanañca
rakkhe,
Tasmā hi dānā dhanameva
seyyo
Atippadānena kulā na honti.
303. Adānamatidānañca nappasaṃsanti
paṇḍitā
Tasmā hi dānā dhanameva
seyyo,
Samena vatteyya sadhīradhammo’ti.
1. Etaṃ sakka - machasaṃ.
[BJT Page 62] [\x 62/]
304. Aho vatāre ahameva dajjaṃ
Santo hi maṃ sappurisā bhajeyyuṃ,
Meghova ninnānabhipūrayanto1
Santappaye sabbavaṇibbakānaṃ.
305. Yassa yācanake disvā mukhavaṇṇo
pasīdati,
Datvā attamano hoti taṃ gharaṃ
vasato sukhaṃ.
306. Yassa yācanake disvā mukhavaṇṇo
pasīdati,
Datvā attamano hoti esā yaññassa2
sampadā.
[PTS Page 027] [\q 27/]
307. Pubbeva dānā sumano dadaṃ
cittaṃ pasādaye,
Datvā cattamano hoti esā yaññassa
sampadā’ti.
308. Saṭṭhivāhasahassāni
aṅkurassa nivesane,
Bhojanaṃ dīyate niccaṃ yaññapekkhassa
jantuno.
309. Tisahassāni sūdā hi
āmuttamaṇikuṇḍalā,
Aṅkuraṃ upajīvanti dāne
yaññassa vyāvaṭā.
310. Saṭṭhipurisasahassāni
āmuttamaṇikuṇḍalā,
Aṅkurassa mahādāne kaṭṭhaṃ
phālenti māṇavā.
311. Soḷasitthisahassāni sabbālaṅkārarabhūsitā,
Aṅkurassa mahādāne vidhā
piṇḍenti nāriyo.
312. Soḷasitthisahassāni sabbālaṅkārabhūsitā,
Aṅkurassa mahādāne sabbigāhā
upaṭṭhitā.
313. Bahuṃ bahunnaṃ pādāsi
ciraṃ pādāsi khattiyo,
Sakkaccañca sahatthā ca cittīkatvā
punappunaṃ.
314. Bahū māse ca pakkhe ca utusaṃvaccarāni
ca,
Mahādānaṃ pavattesi aṅkuro
dīghamantaraṃ.
315. Evaṃ datvā yajitvā ca
aṅkuro dīghamantaraṃ,
So hitvā mānusaṃ dehaṃ
tāvatiṃsūpago ahū’ti.
316. Kaṭacchubhikkhaṃ datvāna
anuruddhassa indako,
So hitvā mānusaṃ dehaṃ
tāvatiṃsūpago ahū.
317. Dasahi ṭhānehi aṅkuraṃ
indako atirocati,
Rūpe sadde rase gandhe phoṭṭhabbe
ca manorame.
318. Āyunā yasasā ceva vaṇṇena
ca sukhena ca,
Ādhipaccena aṅkuraṃ indiko
atirocatī’ti.
1. Ninnaṃ paṭipūriyanto -
machasaṃ.
2. Puññassa - sī. Mu.
Pa.
[BJT Page 64] [\x 64/]
319. Mahādānaṃ tayā
dinnaṃ aṅkuro dīghamantaraṃ,
Atidūre nisinnosi āgaccha mama
santike’ti.
320. Tāvatiṃse yadā buddho
silāyaṃ paṇḍukambale,
Pāricchattakamūlamhī vibhāsi
purisuttamo.
321. Dasasu lokadhātūsu sannipatitvāna
devatā,
Payirupāsanti sambuddhaṃ vasantaṃ
nagamuddhani.
322. Na koci devo vaṇṇena sambuddhaṃ
atirocati,
Sabbe deve adhigayha sambuddhova virocati.
[PTS Page 028] [\q 28/]
323. Yojanāni dasa dve ca aṅkuroyaṃ
tadā ahu,
Avidūreva buddhassa indako atirocati.
324. Oloketvāna samubuddho aṅkurañcāpi
indikaṃ,
Dakkhiṇeyyaṃ pabhāvento
idaṃ vacanamabuvī.
325. Mahādānaṃ tayā
dinnaṃ aṅkuro dighamantaraṃ,
Atidure nininnosi āgaccha mama santike.
326. Codito bhāvitattena aṅkuro
idamabruvi,
Kiṃ mayhaṃ tena dānena dakkhiṇeyyena
suññataṃ.
327. Ayaṃ so indiko yakkho dajjā
dānaṃ parittakaṃ,
Atirocati amhehi cando tārāgaṇe
yathā.
328. Ujjaṅgale yathā khette bījaṃ
bahukampi1 ropitaṃ,
Na vipulaṃ phalaṃ hoti napi toseti
kassakaṃ.
329. Tatheva dānaṃ bahukaṃ
dussīlesu patiṭṭhitaṃ,
Na vipulaṃ phalaṃ hoti napi toseti
dāyakaṃ.
330. Yathāpi bhaddake khette bījaṃ
appampi ropitaṃ,
Sammā dhāraṃ pavecchante
phalaṃ toseti kassakaṃ.
331. Tatheva sīlavantesu guṇavantesu
tādisu,
Appakampi kataṃ kāraṃ puññaṃ
hoti mahapphala’nti.
332. Viceyya dānaṃ dātabbaṃ
yattha dinnaṃ mahapphalaṃ,
Viceyya dānaṃ datvāna saggaṃ
gacchanti dāyakā.
333. Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ
Ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke,
Etesu dinnāni mahapphalāni
Bījāni vuttāni yathā
sukhette’ti.
Aṅkurapetavatthu navamaṃ.
1. Bahumpi - machasaṃ.
2. Himavantāva machasaṃ,
[BJT Page 66] [\x 66/]
2. 10
334. Divāvihāragataṃ bhikkhuṃ
gaṅgatīre nisinnakaṃ,
Taṃ petī upasaṅkamma dubbaṇṇā
bhīrudassanā.
335. Kesā cassā atidīghā
yāva bhūmāvalambare,
Kesehi sā paṭicchannā
samaṇaṃ etadabuvī.
[PTS Page 029] [\q 29/]
336. Pañcapaṇṇāsavassāni
yato kālakatā ahaṃ,
Nābhijānāmi bhuttaṃ
vā pītaṃ vā pana pānīyaṃ:
Dehi tvaṃ pānīyaṃ bhante
tasitā pānīyāya me’ti.
337. Ayaṃ sītodikā gaṅgā
himavannato sandati,
Piva etto gahetvāna kiṃ maṃ
yācasi jānīyaṃ.
338. Sacāhaṃ bhante gaṅgāya
sayaṃ gaṇhāmi pāniyaṃ,
Lohitaṃ me parivattati tasmā yācāmi
pānīyaṃ.
339. Kinnu kāyena vācāya
manasā dukkaṭaṃ kataṃ,
Kissa kammavipākena gaṅgā
te hoti lohitanti.
340. Putto me uttaro nāma saddho āsi
upāsako,
So mayhaṃ akāmāya samaṇānaṃ
pavecchati.
341. Cīvaraṃ piṇḍapātañca
paccayaṃ sayanāsanaṃ,
Tamhaṃ paribhāsāmi maccherena
upaddutā.
342. Yaṃ tvaṃ mayhaṃ akāmāya
samaṇānaṃ pavecchasi,
Cīvaraṃ piṇḍapātañca
paccayaṃ sayanāsanaṃ.
343. Etaṃ te paralokasmiṃ lohitaṃ
hotu uttaraṃ
Tassa kamma vipākena gaṅgā
me hoti lohita’nti.
Uttaramātupetavatthu dasamaṃ.
2. 11
344. Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno
Suttaṃ adāsiṃ upagamma yācitā,
Tassa vipāko vipulaphalupalabbhati
Bahū ca me upapajjare vatthakoṭiyo.
[BJT Page 68] [\x 68/]
345. Pupphābhikiṇṇaṃ
ramitaṃ vimānaṃ
Anekacittaṃ naranārisevitaṃ,
Sāhaṃ bhuñjāmi ca
pārupāmi ca
Pahutacittā1 na ca tāva khīyati.
[PTS Page 030] [\q 30/]
346. Tasseva kammassa vipākamanvayā
Sukhañca sātañca idhūpalabbhati,
Sāhaṃ gantvā punareva mānusaṃ
Kāhāmi puññāni
nayayyaputta maṃ.
347. Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā
Jiṇṇā ca vuddhā
ca tahiṃ bhavissasi,
Sabbeva te kālakatā ca ñātakā
Kiṃ tattha gantvāna ito karissasi.
348. Satteva vassāni idhāgatāya
me
Dibbañca sukhañca samappitāya,
Sāhaṃ gantvā punareva mānusaṃ
Kāhāmi puññāni
nayayyaputta manti.
349. So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ
Paccānayitvāna theriṃ sudubbalaṃ,
Vadesi aññampi jalaṃ idhāgataṃ
Karotha puññāni sukhūpalabbhati.
350. Diṭṭhā mahā
akatena sādhunā
Petā vibaññanti tatheva
mānusā,
Kammañca katvā sukhavedanīyaṃ
Devā manussā ca2 sukhe ṭhitā3
pajāti.
Suttapetavatthu ekādasamaṃ.
2. 12
351. Sovaṇṇa sopānaphalakā
sovaṇṇa4 vālukasanthatā
Tattha sogandhiyā vaggu sucīgandhā
manoramā.
352. Nānā rukkhehi sañchannā
nānāgandhasameritā,
Nānāpadumasañchannā
puṇḍarīkasamotatā. 5
353. Surabhī sampavāyantī
manuññā māluteritā,
Haṃsā koñcābhirudā
cakkavākābhikūjitā.
354. Nānā dijagaṇākiṇṇā
nānāgharagaṇāyutā,
Nānāphaladharā rukkhā
nānāpupphadharā vanā
1. Pahūtavatthā - sī.
2. Manussā - machasaṃ.
3. Subedhitā - pu.
4. Soṇṇa - sīmu [i]
5. Samogatā- sīmu [ii] pa.
[BJT Page 70] [\x 70/]
[PTS Page 031] [\q 31/]
355. Na manussesu īdisaṃ nagaraṃ
yādisaṃ idaṃ
Pāsādā bahukā tuyhaṃ
sovaṇṇarūpiyāmayā
356. Daddallamānā ābhanti1
samantā caturo disā,
Pañcadāsisatā tuyhaṃ
yā temā2 paricārikā.
357. Tā kambukeyūradharā3
kañcanāveḷa4 bhūsitā,
Pallaṅkā bahukā tuyhaṃ
sovaṇṇarūpiyāmayā.
358. Kādalimigasañchannā
sajjā gonakasanthatā,
Yattha tvaṃ vāsūpagatā
sabbakāmasamiddhinī
359. Sampattāyaḍḍharattāya
tato uṭṭhāya gacchasi,
Uyyānabhūmiṃ gantvāna
pokkharaññā samantato.
360. Tassā tīre tuvaṃ ṭhāsi
harite saddale subhe,
Tato te kaṇṇamuṇḍo
sunakho aṅgamaṅgāni khādati.
361. Yadā ca khāyitā āsi
aṭṭhisaṅkhalikā katā,
Ogāhasi pokkharaṇiṃ hoti
kāyo yathā pure.
362. Tato tvaṃ aṅgapaccaṅgī
sucārupiyadassanā,
Vatthena pārupitvāna āyāsi
mama santikaṃ.
363. Kinnu kāyena vācāya
manasā dukkaṭaṃ kataṃ,
Kissa kammavipākena kaṇṇamuṇḍo
ca sunakho.
Aṅgakamaṅgāni khādati.
364. Kimbilāyaṃ gahapati saddhoāsi
upāsako,
Tassāhaṃ bhariyā āsiṃ
dussīlā aticāriṇī.
365. So maṃ aticaramānāya
sāmiko etadabravī,
Netaṃ channaṃ nappatirūpaṃ
yaṃ tvaṃ aticarāsi maṃ.
366. Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ
musāvādamabhāsisaṃ,
Nāhantaṃ aticarāmi kāyena
uda cetasā.
367. Svāhaṃ taṃ aticarāmi
kāyena uda cetasā,
Ayaṃ kaṇṇamuṇḍo5
sunakho aṅgamaṅgāni khādatu.
1. Āhenti - sīmu. [I,] pa.
2. Yācemā - sīmu [ii]
3. Kākambukeyūdharā - sīmu
[ii,] pa.
4. Kañcanācela - sīmu
[ii,] pa.
5. Kaṇṇamuṇḍoca
- sīmu, [i,]
[BJT Page 72] [\x 72/]
368. Tassa kammassa vipākaṃ musāvādassa
cūbhayaṃ,
Sattavassasatāni ca1 anubhūtaṃ
yato hi me,
Kaṇṇamuṇḍo ca sunakho
aṅgamaṅgāni khādati.
[PTS Page 032] [\q 32/]
369. Tvañca deva bahūkāro
atthāya me idhāgato,
Sumuttāhaṃ kaṇḍamuṇḍassa
asokā akutobhayā.
370. Tāhaṃ deva namassāmi
yācāmi pañjalīkatā,
Bhuñja amānuse kāme rama
deva mayā saha.
371. Bhutvā amānuse kāme2
ramitomhi tayā saha,
Tāhaṃ subhage yācāmi
khippaṃ paṭinayāhi ma’nti.
Kaṇṇamuṇḍapetavatthu dvādasamaṃ.
2. 13
372. Ahu rājā brahmadatto pañcālānaṃ
rathesabho,
Ahorattānamaccayā rājā
kālaṅkarī tadā. 3
373. Tassa āḷāhanaṃ
gantvā bhariyā4 kandati ubbari,
Brahmadattaṃ apassanti brahmadattāni
kandati.
374. Isī5 ca tattha āgañji
sampannacaraṇo muni:
So ca tattha apucchittha ye tattha susamāgatā.
375. Kassa cidaṃ āḷāhanaṃ
nānāgandhasameritaṃ,
Kassāyaṃ kandati bhariyā
ito dūragataṃ patiṃ.
376. Brahmadattaṃ apassanti brahmadattāti
kandati,
Te ca tattha viyākaṃsu ye tattha
susamāgatā.
377. Buhmadattassa bhaddante buhmadattassa mārisa,
Tassa idaṃ āḷāhanaṃ
nānāgandhameritaṃ.
378. Tassāyaṃ kandati bhariyā
ito dūragataṃ patiṃ,
Brahmadattaṃ apassantī buhmadattāti
kandati.
379. Chaḷāsīti sahassāni
buhmadattasanāmakā, 6
Imasmiṃ āḷāhane daḍḍhā
tesaṃ kaṃ anusocasi.
380. Yo rājā cūḷanīputto
pañcālānaṃ rathesabho,
Taṃ bhante anusocāmi bhattāraṃ
sabbakāmadaṃ.
381. Sabbevahesuṃ rājāno
buhmadattasanāmakā,
Sabbeva cūḷanīputtā
pañcālānaṃ rathesabhā.
1. Satteva vassasatāni - sīmu
[i]
2. Bhūtatā amānusā
kāmā - sīmu. [I]
3. Kālamakubbatha - machasaṃ.
4. Bhariyaṃ - sīmu. [I]
5. Isī - sīmu. [I]
6. Brahmadattassa nāmakā - sīmu.
[I,] sīmu. [Ii,] pa.
[BJT Page 74] [\x 74/]
[PTS Page 033] [\q 33/]
382. Sabbesaṃ anupubbena mahesittamakārayi,
Kasmā purimake hitvā pacchimaṃ
anusovasi.
383. Ātume itthibhūtāya dīgharattāya
mārisa,
Yassā me itthibhūta saṃsāre
bahū bhāsasi.
384. Ahū itthi ahū puriso pasuyonimpi
āgamā,
Evametaṃ atītānaṃ pariyanto
na dissati.
385. Ādittaṃ vata maṃ santaṃ
ghatasittaṃva pāvakaṃ,
Vārinā viya osiñcaṃ
sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
386. Abbūḷhaṃ vata me sallaṃ
sokaṃ hadayanissitaṃ,
Yo me sokaparetāya patisokaṃ apānudi.
387. Sāhaṃ abbūḷhasallosmi
sītibhūtosmi nibbutā,
Na socāmi na rodāmi tava sutvā
mahāmuni.
388. Tassa taṃ vacanaṃ sutvā
samaṇassa subhāsitaṃ,
Pattacīvaramādāya pabbaji
anagāriyaṃ.
389. Sā ca pabbajitā santā
agārasmānagāriyaṃ,
Mettaṃ cittaṃ abhāvesi brahmalokūpapattiyā.
390. Gāmā gāmaṃ vicaranti
nigame rājadhāniyo,
Uruvelā nāma so gāmo yattha
kālamakubbatha.
391. Mettacittaṃ ābhāvetvā
buhmalokūpapattiyā,
Itthicittaṃ virājetvā buhmalokūpagā
ahū’ti.
Ubbarīpetavatthu terasamaṃ.
Ubbarīvaggo dutiyo.
Tassuddānaṃ:
Paṇḍumātā ca pitā
ca nandā kuṇḍalīneghaṭo.
Dve seṭṭhi tuṇṇavāyo
ca:
Vihārasutta sopāṇa ubbarī’ti.