[CPD Classification 2.5.12]
[PTS Vol Ps 1 ] [\z Paṭis /] [\f I /]
[BJT Vol Ps 1 ] [\z Paṭis /] [\w I /]
[PTS Page 055] [\q  55/]
[BJT Page 104] [\x 104/]

Suttantapiṭake
Khuddakanikāyo
Paṭisambhidāmaggo
1. Paṭhamo paṇṇāsako
1. Mahāvaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.

6. Udayabbayañāṇaṃ

Kathaṃ paccuppannānaṃ dhammānaṃ viparināmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ:

Jātaṃ rupaṃ paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.

Jātā vedanā paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
Jātā saññā paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
Jātā saṅkhārā paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
Jātaṃ viññāṇaṃ paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
Jātaṃ cakkhu paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāma lakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
Jāto bhavo paccuppanno, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.

Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.
Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto pañca vīsati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañcavisati lakkhaṇāti [PTS Page 055] [\q  55/]      passati, udayabbaṃ passanto paññāsa lakkhaṇāni passati.

Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.
Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.
Saññākkhandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.
Saṅkhārakkhandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.
Viññāṇakkhandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāti passati, udayabbaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati.

Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, udayabbaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, udayabbaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
Saññākkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, udayabbaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
Saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, udayabbaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
Viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, udayabbaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.

Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati: ’avijjāsamudayā rūpasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā rupasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā rūpasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati, ’āhārasamudayā rūpasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

[BJT Page 106] [\x 106/]

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: avijjānirodho rūpanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena rūpakandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho rūpanirodho’ti paccayavirodhaṭṭhena rūpakandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho rūpanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena rūpakandhassa vayaṃ passati, ’āhāranirodho rūpanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena rūpakandhassa vayaṃ [PTS Page 056] [\q  56/]      passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi rūpakandhassa vayaṃ passati, rūpakandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati:

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati. ’ Avijjāsamudayo vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’phassasamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: ’avijjānirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho vedanānirodho’ti paccayavirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho vedanānirodho’ti paccayavirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, phassanirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vedanākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Saññākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati: ’avijjāsamudayā saññāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhā samudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayo saññāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’phassasamudayo saññāsamudayo’ti paccayasumadayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi saññākkhandhassa udayaṃ passati. Saññākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhāṇāni passati

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati. ’Avijjāsamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā vedanāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, ’phassasamudayā vedanāsamudayo’ti paccasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: ’avijjānirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, phassanirodho vedanānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vedanākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
Saññākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati. ’Avijjāsamudayā saññāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā saññāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā saññāsamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, ’phassasamudayā saññāsamudayo’ti paccasamudayaṭṭhena saññākkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi saññākkhandhassa udayaṃ passati. Saññākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: ’avijjānirodho saññānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saññākkhandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho saññānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saññākkhandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho saññānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saññākkhandhassa vayaṃ passati, phassanirodho saññānirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saññākkhandhassa vayaṃ passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi saññākkhandhassa vayaṃ passati. Saññākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati. ’Avijjāsamudayā saṅkhārasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā saṅkhārasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā saṅkhārasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passati, ’phassasamudayā saṅkhārasamudayo’ti paccasamudayaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passati. Saṅkhārakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: ’avijjānirodho saṅkhāranirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho saṅkhāranirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho saṅkhāranirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passati, phassanirodho saṅkhāranirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passati. Saṅkhārakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati. ’Avijjāsamudayā viññāṇasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati, ’taṇhāsamudayā viññāṇasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati, ’kammasamudayā viññāṇasamudayo’ti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa [PTS Page 057] [\q  57/]      udayaṃ passati, ’phassasamudayā viññāṇasamudayo’ti paccasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.

[BJT Page 108] [\x 108/]

Vayaṃ passanto katamāni pañcalakkhaṇāni passati: ’avijjānirodho viññāṇanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati, ’taṇhānirodho viññāṇanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati, ’kammanirodho viññāṇanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati, phassanirodho viññāṇanirodho’ti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati, viparināmalakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañcalakkhaṇāni passati.

Udayabbaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.

Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati. Vayaṃ passanto imāni pañcavisati lakkhaṇāni passati. Udayabbaṃ passanto imāni paññāsa1 lakkhaṇāni passati.
Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati: paccuppannānaṃ dhammānaṃ viparināmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ.

Rūpakkhandho āhārasamudayo, 2 vedanā saññā saṅkhārā3 tayo khandhā phassasamudayā, viññāṇakkhandho nāmarupasamudayo4.

Udayabbayañāṇaniddeso