[CPD Classification 2.5.12]
[PTS Vol Ps 2 ] [\z Paṭis /] [\f II /]
[BJT Vol Ps 2 ] [\z Paṭis /] [\w II /]
[PTS Page 219] [\q 219/]
[BJT Page 202] [\x 202/]

Suttantapiṭake
Khuddakanikāyo
Paṭisambhidāmaggo
2. Yuganaddhavaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.

Paññāvagga

4. Viveka kathā

(Sāvatthinidānaṃ: )

Seyyathāpi bhikkhave, ye keci balakaraṇiyā kammantā kariyanti, sabbe te paṭhaviṃ nissāyapaṭhaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇiyā kammantā kariyanti. Evameva bhikkhave’ bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ magagaṃ bahulikaroti.

Kathañca bhikkhave bhikkhu sīlaṃ nisasāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaroti: idha bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammasaṅkappaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvācaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammākammanta bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāājiva bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvāyāmaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāsatiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Evaṃ kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nisasāya sile patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaroti" [a]
"Seyyathāpi bhikkhave, ye keci me 1- khijagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjati, sabbe te paṭhaviṃ nissāya paṭhaviyaṃ patiṭṭhāya evamete khijagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjatanti. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sile patiṭṭhāya [PTS Page 220] [\q 220/]      ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronto vuddhiṃ virūlhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu.

Kathañca bhikkhave bhikkhu sīlaṃ nisasāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronto: vuddhi virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu : idha bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammasaṅkappaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvācaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammākammanta bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāājiva bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvāyāmaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāsatiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Evaṃ kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nisasāya sile patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvente, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronetā vuddhiṃ virūḷhaṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu’ ti. [B]

Sammādiṭṭhiyā pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsaṅkappassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāvācāya pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammākammantassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāājivassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāvāyāmassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsatiyā pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsamādhissa pañca vivekā, pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā

1. Ye keci - machasaṃ, yepime - syā [PTS.]
[A] saṃyuttanikāya - mahāvagga - balakaraṇiyavagga 1-
[B] saṃyuttanikāya - mahāvagga - balakaraṇiyavagaga 2

[BJT Page 204] [\x 204/]

Sammādiṭṭhiyā katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivivoko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca virāgā: vikkhambhanavirāgo tadaṅgavirāgo samucchedavirāgo paṭippassaddhivirāgo nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavigo ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ. [PTS Page 221] [\q 221/]

Sammādiṭṭhiyā katame pañca nirodhā: vikkhambhanirodho daṅgavirodho samucchedinirodho paṭippassaddhinirodho nissaraṇanirodho vikkhambhanirodho nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirose chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca vossaggā: vikkhambhanavossaggo tadaṅgavossaggo samucchedavossaggā paṭippassaddhivossagagā nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossagegā ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivossaggā ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggā, ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vossagga. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā, pañcavirāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvāsada nissayā.

Sammāsaṅkappassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāvācāya katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammākammantassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāājivassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāvāyāmassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsatiyā katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa [PTS Page 222] [\q 222/]      ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

1. Nirodho nibbānaṃ - [PTS]
[BJT Page 206] [\x 206/]

Sammāsamādhissa katame pañca virāgā: vikkhambhanavirāgo tadaṅgavirāgo samucchedavirāgo paṭippassaddhivirāgo nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavigo ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissaime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca nirodhā: vikkhambhanirodho daṅgavirodho samucchedinirodho paṭippassaddhinirodho nissaraṇanirodho vikkhambhanirodho nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissa ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirose chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca vossaggā: vikkhambhanavossaggo tadaṅgavossaggo samucchedavossaggā paṭippassaddhivossagagā nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossagegā ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivossaggā ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggā, ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissa ime pañca vossagga. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā, pañcavirāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvāsada nissayā.
*** "Seyyathāpi bhikkhave, ye keci me 1- khijagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjati, sabbe te paṭhaviṃ nissāya paṭhaviyaṃ patiṭṭhāya evamete khijagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjatanti. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sile patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronto vuddhiṃ virūlhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu.

Kathañca bhikkhave bhikkhu sīlaṃ nisasāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronto: vuddhi virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu : idha bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammasaṅkappaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvācaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammākammanta bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃvossaggaparināmi. . Sammāājiva bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāvāyāmaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammāsatiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Sammādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggaparināmi. . Evaṃ kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nisasāya sile patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvente, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulikaronetā vuddhiṃ virūḷhaṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu’ ti. [B]

Sammādiṭṭhiyā pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsaṅkappassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāvācāya pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammākammantassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāājivassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāvāyāmassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsatiyā pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā sammāsamādhissa pañca vivekā, pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nisasyā

Sammādiṭṭhiyā katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivivoko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca virāgā: vikkhambhanavirāgo tadaṅgavirāgo samucchedavirāgo paṭippassaddhivirāgo nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavigo ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca nirodhā: vikkhambhanirodho daṅgavirodho samucchedinirodho paṭippassaddhinirodho nissaraṇanirodho vikkhambhanirodho nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirose chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca vossaggā: vikkhambhanavossaggo tadaṅgavossaggo samucchedavossaggā paṭippassaddhivossagagā nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossagegā ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivossaggā ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggā, ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vossagga. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā, pañcavirāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvāsada nissayā.

Sammāsaṅkappassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāvācāya katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammākammantassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāājivassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāvāyāmassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsatiyā katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca niveraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokutatraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodhaṃ nibbānaṃ, sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca virāgā: vikkhambhanavirāgo tadaṅgavirāgo samucchedavirāgo paṭippassaddhivirāgo nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavigo ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissaime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca nirodhā: vikkhambhanirodho daṅgavirodho samucchedinirodho paṭippassaddhinirodho nissaraṇanirodho vikkhambhanirodho nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissa ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirose chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammāsamādhissa katame pañca vossaggā: vikkhambhanavossaggo tadaṅgavossaggo samucchedavossaggā paṭippassaddhivossagagā nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossagegā ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivossaggā ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggā, ca nirodho nibabānaṃ. Sammādhissa ime pañca vossagga. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā, pañcavirāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvāsada nissayā.

Seyyathāpi bhikkhave, ye keci me khijagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanati, sabbe te paṭhaviṃ nissāya paṭhaviyaṃ patipaṭṭhāya, evamete khijagāmabhūtagāma vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti. Evameva kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sile [PTS Page 223] [\q 223/]      patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāvento pañcinduriyāni bahulikaronto vuddhiṃ virūḷhi vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu.

[BJT Page 208] [\x 208/]

Kathañca bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nisasāya sile patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāvento pañci induyāni bahulikaronto vuddhiṃ virūḷhi vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu. Idha bhikkhave, bhikkhu saddhindriyaṃ bhaveti vivekatissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vosassaggaparināmiṃ. Viriyindriyaṃ bhāveti. Satindririyaṃ bhaveti vivekatissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vosassaggaparināmiṃ. Samādhindriyaṃ bhāveti. Vivekatissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vosassaggaparināmiṃ. Paññindriyaṃ bhāveti. Vivekatissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vosassaggaparināmiṃ. Evaṃ kho bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sile patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāvento pañci induyāni bahulikaronto vuddhiṃ virūḷhi vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu’ti. [A]

Saddhindriyassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasanissayā viriyindriyassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasanissayā satindriyassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasanissayā samādhindriyassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasanissayā paññindriyassa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nissayā

Saddhindriyassa katame pañca vivekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhiviveko nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavikā cai lokkuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhivikā cai
Phalakkhaṇe nissaraṇaviveko ca nirodho nibabānaṃ saddhanduyassa ime pañca vimekā [PTS Page 224] [\q 224/]      imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃ casasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca virāgā: vikkhambhanavirāgo tadaṅgavirāgo samucchedavirāgo paṭippassaddhivirāgo nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavigo ca lokuttaraṃ khayagāmi magagaṃ bhāvayato, paṭippassasaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibabānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittaṃcasasa svādhiṭṭhitaṃ.

Sammādiṭṭhiyā katame pañca nirodhā: vikkhambhanirodho daṅgavirodho samucchedinirodho paṭippassaddhinirodho nissaraṇanirodho vikkhambhanirodho nīvaraṇānaṃ, paṭhamajjhānaṃ bhāvayato. Tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ

Viriyindriyassa me pañca vimekā: vikkhambhanaviveko tadaṅgavikā smaiucchedaviveko paṭippassaddivikā nissaraṇaviaiveko satiindiyassa pañca viko vikkhambhanaviveko tadaṅgaviveko samucchedaviveko paṭippassaddhivikā nissaraṇaviaiveko samādindriyassa pañca vimekā vikkhambhanaviveko tadaṅgavivekā samucchedavike paṭippassaddhivaveko nissaraṇaviko paññindriyayassa katame pañca vivekā vikkhambhanaviveko tatadaṅgavaveko samachedavikā paiṭippassaddivakā nissaraṇaviaivekā - pe - paññindriyassa ime pañca vivekā, pañcaña virāgā, pañca nirodhā. Pañca vossagaggā, dvādasa nisasyāti.

Vivekakathā samattā

[A] saṃyuttanikāya