[CPD Classification 2.5.13]
[PTS Vol Ap 1 ] [\z Ap /] [\f Ia /]
[PTS Page 001] [\q   1/]
[BJT Vol Ap 1 ] [\z Ap /] [\w Ia /]
[BJT Page 002] [\x   2/]

Suttapiṭake khuddakanikāye
Apadānapāḷi.
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
1. Buddhābadānaṃ.

* 1. Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ apucchi vedehamuni nataṅgo,
"Sabbaññabuddhā kira nāma honti bhavanti te hetuhi kehi vira?1-"

2. Tadā’ha sabbaññuvaro mahesī ānanandabhaddaṃ madhurassarena,
Ye pubba2- buddhesu katādhikārā aladdhamokkha jinasāsanesu.

3. Teneva3- sambodhimukhena dhīrā ajjhāsayenāpi mahābalena,
Paññāya teje sutikkhapaññā sabaññubhavaṃ anupāpuṇanti.

4. Ahampi pubbabuddhesu buddhattamabhipatthayiṃ,
Manasāyeva hutvāna dhammarājā asaṅkhiyā.

5. Atha buddhāpadānāni suṇātha suddhamānasā;+
Tiṃsapāramisampuṇṇā dhammarājā asaṅkhiyā.

6. Sambodhiṃ buddhaseṭṭhānaṃ sasaṅghe lokatāyake,
Dasaṅguli namassitvā sirasā abivādayiṃ4-

7. Yāvatā buddhakhettesu ratanā vijjanta’saṅkhiyā,
Ākāsaṭṭhā ca bhummaṭṭhā manasā sabbamāhariṃ5-

* Ādito paṭhāya imā canasso gāthāyo [PTS] potthakesu santi. + Catutthagāthāya dutiyadedhā ce pañcamagāthāya paṭhamandho ca syāmapotthake na santi 1. Dhīrā se 2. Sabba se 3. Tenidha se 4. Abhivādaye se 5. Māhare [PTS] se.

[BJT Page 004] [\x   4/]

8. Tattha rūpiyabhumiyaṃ pāsādaṃ māpayiṃ1- ahaṃ,
Nekabhummaṃ2- ratanamayaṃ ubbiddhaṃ nabhamuggataṃ.

9. Vicittathambhaṃ sukataṃ suvibhatta ṃmahārahaṃ,
Kanakāmayasaṅghāṭaṃ3- toraṇacchattamaṇḍitaṃ4-

10. Paṭhamā veḷuriyā bhumi vimalābbhasamā subhā,
Nalīni5- jalajākiṇaṇavarakañcanabhumiyā.

11. Pavāḷaṃsā6- pavāḷavaṇaṇā kāci lohitakā subhā,
Indagopakavaṇṇāhā bhumi obhāsati disā.

12. Suvibhattā gharamukhā niyyuhā sīhapañajarā,
Caturo vedikā jālagandhāvela7- manoramā.

13. Nīlā pītā lobhitā odātā suddhakāḷakā,
Kūṭāgāravarūpetā satatratanabhusitā8-

[PTS Page 002] [\q   2/]

14. Olokamayā9 padumā vāḷa - vihagasobhitā,
Nakkhattatārakākiṇṇā candasuriyehi10- maṇḍitā.

15. Hemajālena sañachannā soṇṇa - kiṅkiṇikāyutā,
Vātavegena kujanti soṇṇamālā manoramā.

16. Mañjeṭṭhakaṃ lohitakaṃ pitakaṃ haripiñjaraṃ,
Nānāraṅgehi suppitaṃ ussitaddhajamāliniṃ.

17. Nānā bahu nekasatā phaḷikā rajatāmayā,
Maṇimayā lohitaṅkā masāragallamayā tathā,
Kākādavakaniñcittā saṇhakāsikasatthatā.

18. Kambalā dukulā cinā patatuṇṇā paṇḍupāvurā,
Vividhattharaṇaṃ11- sabbaṃ manasā paññapesa’haṃ12-

19. Tāsu tāsveva bhumisu ratanakuṭalaṅkatā,
Maṇiverācanā ukkā dhārayantā sutiṭṭhare.

20. Sobhanti esikāthambhā subhā kañcanatoraṇā,
Jamebānadā sāramayā atho rajatamayāpi ca.

21. Kenā sandhi13- suvibhattā kavāṭaggaḷacittitā,
Ubhato puṇṇaghaṭā’nekā padumuppalaṃyutā.

22. Atite sababbuddhe ca sasaṃghe lokanāyake,
Pakativaṇaṇarūpena nimminitvā sasāvake.

1. Māpaye [PTS] se 2. Kekabhumiṃ [PTS] 3. Saṅghātaṃ ma 4. Kontacchattehi maṇḍitaṃ ma 5. Nalina ma 6. Pavāḷaṃsa [PTS] 7. Gandhavelā [PTS] 8. Vibhusitā [PTS] 9. Olokayamayā se 10. Candasurehi ma se 11. Vivittattharaṇaṃ 12. Paññapemahaṃ se [PTS] 13. Nekāsanti a mu se.

[BJT Page 006] [\x   6/]

23. Tena dvārena pavisitvā sabbe buddhā sasāvakā,
Sabbasovaṇṇaye= pīṭhe nisinnā ariyamaṇḍalā.

24. Ye ca etarahi atthi buddhā loke anuttarā,
Atitā1- vatatamānā ca bhavanaṃ sabbe samāruhuṃ2-

25. Paccekakhuddhe nekasate sayambhu aparājite,
Atite vattamāne3- ca bhavanaṃ sabbe samāruhuṃ4

26. Kapparukkhā bahu atthi ye dibbā ye ca mānusā,
Sabbaṃ dussaṃ samāhatvā acchādemi5- ticivarā.

27. Khajjaṃ bhojjaṃ sāyaniyaṃ sampannaṃ6- pānabhojanaṃ,
Maṇimaye pubhe patte sampuretvā adāsasahaṃ.

28. Dibbacakkhusamā hutvā maṭṭhacivarasaṃyutā, 7-
Madhunā sakkharā ceva telena madhuphāṇitā.

29. Tappitā paramannena sabbe te ariyamaṇḍalā,
[PTS Page 003] [\q   3/]
Ratanāgabbhaṃ pavisitvā kesariva guhāsayā.

30. Mahārahamhi sayane sīhaseyyamakappayuṃ,
Sampajānā samuḍhāya sayane pallaṅkamābhujuṃ,
Gocaraṃ sabbabuddhānaṃ jhānaratisamappitā.

31. Aññe dhammāni desenti aññe kiḷanti indhiyā,
Aññe abhiññā appenti abhiññāvasibhāvitā,
Vikubbanā vikubbanti aññe nekasahassiyo8-

32. Buddhāpi buddhe pucchanti visayaṃ sabbaññumālayaṃ,
Gambhiraṃ nipuṇaṃ ṭhānaṃ paññāya vinikhujjhare.

33. Sāvakā buddhe pucchanti buddhā pucchanti sāvake,
Aññamaññaṃ ca pucchanti9- aññoññaṃ10- byākaronti te.

34. Buddhā paccekabuddhā ca sāvakā paricārakā,
Evaṃ sakāya ratiyā11- pāsāde’ bhiramanti te.

35. Chattā tiṭṭhantu ratanā kañcanāvelapantikā12,
Muttājālaparikkhittā sabbe13- dhārentu14- matthake.

36. Bhavantu ceḷavitānā soṇṇatārakacitatinā,
Vicittamālyavitānā15- sabbe dhārentu matthake.

37. Vitatā mālyadāmehi gandhadāmehi sobhitā,
Dussadāmehi parikiṇṇā ratanadāmavibhusitā.

1. Atite ma 2. Samāhariṃ mu a 3. Cattamānā ma 4. Samāhariṃ mu a 5. Acchādesiṃ (?) 6. Sabbanta se ma 7. Maṭhā se ma a 8. Anekasatasahassiyo se aññeneka sahassiyo [PTS] se 11. Evaṃ ratisurammānā [PTS] se 12. Suvaṇṇajālābhi saṃyuttaṃ rajatajālamaṇihi ca [PTS] 13. Muttajālaparikkhittaṃ chattaṃ [PTS] 14. Dhārenti se 15. Vicittā malya - [PTS] * soṇṇamaye (aṭṭhakathā.)

[BJT Page 008] [\x   8/]

38. Pupphābhikiṇṇā sucittā surabhigandhudhupitā, 1-
Gandhapañcaṅgulikatā2- hemacchadanachāditā3-

39. Catuddisā pokkharañño padumuppalasanthatā,
Sovaṇṇarūpā khāyantu padumareṇurajaggatā.

40. Pupphanatu pādapā sabbe pāsādasasa samantato,
Sayaṃ ca pupphā ñcitvā gantvā4- bhavanamokiruṃ5-

41. Sikhino tattha naccantu dibbahaṃsā pakujare,
Karavikā ca gāyantu dijasaṃghā samantato.

42. Bheriyo sabbā vajjantu viṇā sabbā ravantu6- tā,
Sabbā saṃgini vattantu pāsādassa samantato.

[PTS Page 004] [\q   4/]

43. Yāvatā buddhakhettamhi cakkavāḷe tato pare,
Mahantā jotisampannā acchiddā ratanāmāya.

44. Niṭṭhantu soṇṇapalalaṅkā diparukkhā jalantu te,
Bhavantu ekapajjotā dasasahassiparamparā.

45. Gaṇikā lāsikā ceva naccantu accharāgaṇā,
Nānāraṅgā padissantu pāsādassa samantato.

46. Dumagge pabbatagge vā sinerugirimuddhani,
Ussāpemi dhajaṃ sabbaṃ vicittaṃ pañcavaṇṇikaṃ.

47. Narā nāgā ca gandhabbā sabbe devā apentu te,
Namassantā pañajalikā pāsādaṃ parivārayuṃ.

48. Yaṃ kiñci kusalaṃ kammaṃ kattabbaṃ kiriyaṃ mama,
Kāyena vācā manasā tidase sukataṃ kataṃ.

49. Ye sattā saññino atthi ye ca sattā asaññino,
Kataṃ puññaphalaṃ mayhaṃ sabbe bhāgi bhavantu te.

50. Yesaṃ kataṃ suviditaṃ dinnaṃ puññaphalaṃ mayā,
Ye ca tasmiṃ na jānanti devā gananvā nivedayuṃ.

51. Sababalokambhi7- ye sattā jivantā’hārahetukā,
Manuññaṃ bhojanaṃ sabbaṃ labhantu mama tejasā8-

52. Manasā dānaṃ māya dinnaṃ manasā pāsādamāvahiṃ, 9-
Pujitā sabbasambuddhā paccekā jinasāvakā.

53. Tena kammena sukatena cetanāpaṇidhīhi ca,
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ tāvatiṃsamagañachahaṃ.

54. Ave bhave pajānāmi devatte atha mānuse,
Aññaṃ gatiṃ na jānāmi manasā patthanāphalaṃ.

1. Bhusitā se 2. Gulaṅkitā se 3. Chadanamālikā se 4. Gandhā [PTS] 5. Motaruṃ se 6. Rasantu ma 7. Sabbe - [PTS] 8. Cetasā [PTS] se 9. Māpayiṃ se.

[BJT Page 010] [\x  10/]

55. Devānaṃ adhiko homi bhavāmi manujādhipo,
Rūpalakkhaṇasampanno paññāya asamo bhave.

56. Bhojanaṃ vividhaṃ seṭhaṃ ratanañca anappakaṃ,
Nānāvidhāni1- vatthāni nabhā khippaṃ upenti maṃ.

57. Pathavyā2- pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi dibbā bhakkhā upenati maṃ3-

58. Pathavyā2-pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi ratanā sabba upenati maṃ

[PTS Page 005] [\q   5/]

59. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi sabba gandhā upenati maṃ

60. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi sabba yānā upenati maṃ

61. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi sabbā mālā upenati maṃ

62. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi alaṅkārā upenati maṃ

63. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi sabbā kaññāupenati maṃ

64. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi upenati madhusakkharā.

65. Pathavyā pabbate ceva ākāse udake vane,
Yaṃ yaṃ hatthaṃ pasāremi sabba khajjā upenati maṃ

66. Adhane addhikajane yācake ca pathāvino,
Dadāma’haṃ4- dānavaraṃ sambodhivarapattiyā

67. Nādento pabbataṃ selaṃ gajjento5- bahalaṃ giriṃ,
Sadevalokaṃ hāsento6- buddho loke bhavāma’haṃ.

68. Disā dasavidhā loke yāyato natthi antakaṃ,
Tasmiñca disābhāgambhi buddhakkhettā7- asaṅkhiyā.

69. Pabhā pakittinā mayhaṃ yamakā raṃsivāhanā,
Etthantare raṃsijālaṃ āloko vipulo bhave.

70. Etatake lokadhātumbhi sabbe passantu maṃ janā,
Sabbe ca sumanā hontu sabbe maṃ anuvattare, *
(Sabbe maṃ anuvattanti yāva brahmanivesanaṃ) +

71. Vissaṭṭha8- madhunādena amataṃ bherimāhaniṃ9-,
Ethentare janā sabbe suṇantu madhuraṃ giraṃ

72. Dhammameghe pavassanne sabbe hontu anāsavā,
Ye’ttha pacchimakā sattā sotāpannā bhavantu te.

73. Datvā dātabbakaṃ dānaṃ sīlaṃ puretva’sesato,
Nekkhamme pāramiṃ gantvā10- patto sambodhimuttamaṃ.

[PTS Page 006] [\q   6/]

74. Paṇḍite paripucchitvā katvā viriyamuttamaṃ,
Khantiyā pāramiṃ gantvā patto sambodhimuttamaṃ,

75. Katvā daḷhamadhiṭṭhānaṃ11- puretvā saccapāramiṃ12-,
Mettāya pāramiṃ gantvā patetā sambodhimuttamaṃ.

76. Lābhālābhe sukhe sukkhe sammāne cāvamānane13,
Sabbattha samako hutvā patto sambodhimuttamaṃ.

1. Vividhāni ca ma se 2. Puthavyā [PTS] 3. Me [PTS] 4. Yammekataṃ [PTS] 5. Gacchento ma 6. Sadevakaṃ hāsayanto ma se 7. Khette ma 8. Visiṭṭha [PTS] 9. Māhane [PTS] se 10. Patvā [PTS] 11. Saccamadhiṭana [PTS] 12. Saccapārami puriya ma se 13. Ca vimānane ma [PTS] * [PTS] potthekesu dissati. + Addhacandakatihi anakariko bhāgo marammapotthakesu ceva seluttarārāmapotthake ca dissati.

[BJT Page 012] [\x  12/]

77. Kosajjaṃ bhayato disvā viriyañcāpi1- khemato,
Āraddhaviriyā hotha esā buddhānusāsanī.

78. Vivādaṃ bhayato disvā avivādañca khemato,
Samaggā sakhilā hotha esā buddhānusāsani.

79. Pamādaṃ bhayato disvā appamādaṃ ca khemato,
Bhavetha’ṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ esā buddhānusāsani.

80. Samāgatā bahu buddhā arahantā ca sabbaso,
Sambuddhe arahante ca vandamānā namassatha,

81. Evaṃ acintiyā buddhā buddhadhammā acintiyā,
Acintiyesu pasannānaṃ vipāko hoti acintiyo.

Itthaṃ sudaṃ bhagavā attano buddacariyaṃ2- sambhāvayamāna beddhāpadāniyaṃ nāma dhammapariyāyaṃ abhāsitthāni.

- Buddhāpadānaṃ samantaṃ. -


[PTS Page 007] [\q   7/]

2. Pacceka buddhāpadānaṃ

Atha paccekkhuddhāpadānaṃ suṇātha.

82. Tathāgataṃ jevane vasantaṃ apucchi vedehamuni nataṅgo,
"Paccekabuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetuhi kehi vīra"

83. Tadā’ha sabbaññuvaro mahesī ānandabhaddaṃ madhurassarena,
Ye pubbabuddhesu3- katādhikārā aladdhamokkhā jinasāsanesu.

84. Teneva saṃvegamukhena dhīrā vināpi buddhehi sutikkhapaññā,
Ārammaṇenāpi paritatakena pacekabodhiṃ anupāpuṇanti.

85. Sabbamhi lokamhi mamaṃ ṭhapetvā paccekabuddhehi samo’va natthi,
Tesaṃ imaṃ vaṇaṇapadesamattaṃ vakkhāmahaṃ sādhu mahāmuninaṃ.

86. Sayameva buddhānaṃ mahāisīnaṃ4- sādhuni vākyāni madhuṃva 5-khuddaṃ,
Anuttaraṃ bhesajaṃ patthayanatā suṇātha sabbesu pasannacittā.

87. Paccekabuddhānaṃ samāgatānaṃ6- paramparavyākaraṇāni yāni,
Ādīnavo yañca virāgavatthu yathā ca bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

1. Akosajjaṃ ca se 2. Buddhacaritaṃ ma 3. Sabbabuddhesu [PTS] mase
4. Mahesinaṃ ma 5. Madhuñca [PTS] madhuva ma 6. Sahagatānaṃ ma

[PTS Page 008] [\q   8/]
[BJT Page 014] [\x  14/]

88. Saṃrāgavatthusu1- virāgasaññi rattambhi lokambhi virattacittā,
Hitvā papañce2- vijiya endināni3- tatheva4- bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

89. Sabbesu bhutesu nidhāya daṇḍaṃ aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ,
Mettena cittena hitānukampi eko vare khaggavisāṇakappo*

90. Sabbesu bhutesu nidhāya daṇḍaṃ aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ,
Namettena cittena hitānukampi eko care khaggavisāṇakappo

91. Saṃsaggajātassa bhavanti senahā senahanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti,
Ādinaṃ senahajaṃ pekkhamāno eko vare khaggavisāṇakappo.

92. Mitte subhajje anukampamāno hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto,
Etaṃ bhayaṃ panthave pakkhemāno eko vare khaggavisāṇakappo.

93. Vaṃso visālova yathā visanettā puttesu dāresu ca yā apekkhā,
Vaṃsakaḷirova asajjamāno eko care khagagavisāṇakappo.

94. Migo araññambhi yathā abaddho ye nicchakaṃ gacchati gocarāya,
Viññu naro seritaṃ pekkhamāno eko vare khaggavisāṇakappo.

95. Āmantanā hoti sabāyamajjhe va ca5- ṭhāne gamane cārikāya,
Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno eko care khaggavisāṇakappo.

96. Khiḍḍhā rati hoti sahāyamajjhe puttesu pemaṃ vipulañca hoti,
[PTS Page 009] [\q   9/]
Piyavippayogaṃ6- vijigucchamāno eko care khaggavisāṇakappo.

97. Cātuddiso appaṭigho ca hoti santussamāno itaritarena,
Parissayānaṃ sabhitā achambhi eko care khaggavisāṇakappo.

1. Sarāgavatthūsu - ma se 2. Papañcaṃ [PTS] 3. Jita endanāni - [PTS]
4. Tattheva [PTS] *ayaṃ gāthā marammapotthake ca suttanipāte ca na vajjati
5. Vāse mu a 6. Piyababiyogaṃ ma

[BJT Page 016] [\x  16/]

98. Dussaṅgahā pabbajitāpi eke atho gahaṭṭhā gharamāvasantā,
Apposukko paraputtesu hutvā eko care khaggavisāṇakappo.

99. Oropayitvā gibhibyañajanāni saṃsinapatto1- yatā koviḷāro,
Chenvāna viro2- gigibandhanāni eko care khaggavisāṇakappo.

100. Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ saddhiṃvaraṃ sādhuvihāri dhiraṃ,
Abhibhuyya sabbāni parisasyāni careyya tenattamano satimā.

101. No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ saddhiṃvaraṃ sādhuvihāri dhiraṃ,
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya eko care mātaṅga’ raññeva’ nāgo3-

102. Addhā pasaṃsāma sabhāyasampadaṃ seṭṭhā samā sevitabbā sabhāyā,
Ete aladdhā anavajjabhoja eko care khaggavisāṇakappo.

103. Disvā suvaṇaṇasasa pabhassarāni kammāraputtena suniṭṭhitāni,
Saṃghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ eko care khaggavisāṇakappo.

104. Evaṃ dutiyena sabhā mama’ssa vācābhilāpo abhisajjanā ca,
Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno eko care khaggavisāṇakappo.

[PTS Page 010] [\q  10/]

105. Kāmā hi citrā madhurā manoramā virūparūpena mathetti cittaṃ,
Ādinavaṃ kāmaguṇesu disvā eko care khaggavisāṇakappo.

106. Īti ca gaṇḍo ca upadadavo ca rogo ca sallañca bhañcametaṃ,
Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā eko care khaggavisāṇakappo.

107. Sitañca aṇhañca khudaṃ pipāsaṃ vātātape ḍaṃsasiriṃsape ca,
Sabbāni pe’tāni abhibbhavitvā4- eko care khaggavisāṇakappo.

1. Saṃchinnapatto mu a 2. Dhīro se 3. Khaggavisāṇakappo su ni
4. Abhisambhavitva su ni.

[BJT Page 018] [\x  18/]

108. Nāgova yuthāni vivajjayitvā saṃjātakhandho padumi uḷāro,
Yathābhirantaṃ* viharaṃ1- araññe eko care khaggavisāṇakapepā.

109. Aṭṭhāna taṃ saṅgaṇikāratassa yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimutatiṃ,
Ādiccabandhussa vaco tisamma eko care khaggavisāṇakappo.

110. Diṭṭhivisukāni upātivatetā patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo,
Uppannañāṇe’mhi anaññanyo eko care khaggavisāṇakappo.

111. Tillolupo nikkuho nippipāso nimmakkha2niddhantakasāvamoho,
Nirāsayo3- sabbaloke bhavitvā eko care khaggavisāṇakappo.

112. Pāpaṃ sahāyaṃ pirivajjayetha anatthadassiṃ visame niviṭṭaṃ,
Sayaṃ4- na seve pasutaṃ pamattaṃ eko care khaggavisāṇakappo.

113. Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha mittaṃ uḷāraṃ paṭibhāṇavantaṃ,
[PTS Page 011] [\q  11/]
Aññāya atthāni vineyya kaṃkhaṃ eko care khaggavisāṇakappo.

114. Khiḍḍhaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke analaṅkaritvā anapekkhamano,
Vibhusanaṭṭhānā cirito saccavādi eko care khaggavisāṇakappo

115. Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ dhanāni dhaññāni ca khandhavāni,
Hitvāna kāmāni yathodhikāni5- eko care khaggavisāṇakappo.

116. Saṅgo eso parittaṃ ettha sobyaṃ appassādo dukkhamevettha bhiyyo,
Gaho6- eso iti ñatvā matimā eko care khaggavisāṇakappo.

117. Sandālayitvāna saṃyojanāni jālaṃ va’ bhotvā7salilambhucārī,
Aggiva daḍḍhaṃ anivattamāno eko care khagagavisāṇakappo.

118. Okkhittacakkhu na ca pādalolo guttindiyo rakkhitamānasāno,
Anavassuto apariḍayhamāno eko care khaggavisāṇakappo.

* Yathābhirataṃ? 1. Vihare su ni 2. Nimmakkho se [PTS] su ni 3. Nirāsaṃso ma se 4. Passaṃ se 5. Yatoṭṭhitāni se 6. Gāḷho ma kaṇḍo [PTS] kaḍḍho se gaḷo su ni 7. Hitvā ma se jālaṃ pahitvā [PTS]

[BJT Page 020] [\x  20/]

119. Ohārayitvā1- giyibyañajanāni saṃchinnapatto yathā pārichatto,
Kāsāyavattho abhinikkhamitvā eko care khaggavisāṇakappo.

120. Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo anaññaposi sapadānacārī,
Kule kule appaṭibaddhacitto eko care khagagavisāṇakappo.

121. Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso upakkilese byapanujja sabbe,
Anisasito chejja sinehadosaṃ2- eko care khaggavisāṇakappo.

[PTS Page 012] [\q  12/]

122. Vipiṭṭhi katvāna sukhaṃ ca dukkhaṃ3- pubebava ca somana - domanassaṃ, 4
Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ eko care khaggavisāṇakappo.

123. Āraddhavirayo5- paramatthapattiyā alinacitto akusitavutti,
Daḷhanikkamo thāmabaluppanno eko care khagagavisāṇakappo

124. Paṭisallānaṃ6- jhānamariñcamāno7- dhammesu niccaṃ anudhammacāri,
Ādinavaṃ sammasitā bhavesu eko care khagagavisāṇakappo.

125. Taṇhakkhayaṃ patthayaṃ appamatto aneḷamugo sutavā satimā,
Saṅkhātadhammo niyato padhānavā eko care khaggavisāṇakappo.

126. Sīhova saddesu asantasanto vātova jālambhi asajjamāno,
Padumaṃva toyena alippamāno eko care khaggavisāṇakappo.

127. Sīho yathā dāṭhabali pasayha rājā migānaṃ abhibhuyyacāri,
Sevetha pantāni senāsanāni eko care khaggavisāṇakappo.

128. Metaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ āsevamāno muditañca kāle,
Sabbena lokena virujjhamāno eko care khaggavisāṇakappo.

129. Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ sandālayitvāna saṃyojanāni,
Asantasaṃ jāvitasaṅkhayambhi eko care khaggavisāṇakappo.

1. Ohāpayitvā ma 2. Chetvā snehapadosaṃ [PTS] 3. Dukkhaṃ ca [PTS] 4. Somanassa - [PTS] se su ni 5. Āraddhaviro ma. 6. Paṭisallina ma paṭisallāna [PTS] 7. Jhānapariccamāno ma.

[PTS Page 013] [\q  13/]
[BJT Page 022] [\x  22/]

130. Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā nikkāraṇā dullabhā ajja mittā,
Anattatthapaññā asuci manussā eko care khaggavisāṇakappo.

131. Visuddhasīlā suvisuddhapaññā samābhitā jāgariyānuyuttā,
Vipassakā dhammavisesadassi maggaṅgabojjhaṅgagate vijaññā.

132. Suññatappaṇihinañcānimittaṃ1- āsevayitvā jinasāsanambhi,
Ye sāvakatataṃ na vajanti dhīrā bhavanti paccekajinā sayambhu.

133. Mahantadhammā bahudhammakāyā cittissarā sabbadukkhoghatiṇṇā,
Udaggacittā paramatthadassi sīhopamā khaggavisāṇakappo.

134. Santindriyā santamanā samādhi paccattagambhiramatappacārā2-
Dipā paratthaṃ idha vijjalantā paccekabuddhā sattaccitā’me3-

135. Pahīṇasabbāvaraṇā janindā lokappadīpā ghanakañcanābhā,
Nissaṃsayaṃ lokasudakkhiṇeyyā paccekabuddhā sattaccitā’me4-

136. Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni caranti lokamhi sadevakambhi,
Sutvā tathā ye na karonti bālā caranti dukkhesu punappunaṃ te.

137. Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni madhuṃ yathā buddamavassavanataṃ5-
Sutvā tathā ye paṭipattiyuttā bhavanti te saccadasā sapañña

[PTS Page 014] [\q  14/]

138. Paccekabudehi jinehi vuttā6- gāthā7- uḷārā abhinikkhamitvā,
Tā sakyasihena naruttamena pakāsitā dhammavijānanatthaṃ.

139. Lokānukampāya imāni tesaṃ paccekabuddhāna vikubbitāni,
Saṃvegā saṅgamati8- mativaḍḍhanatthaṃ sayambhusihena pakāsitāni.
- Pacecaka buddhāpadānaṃ samattaṃ. -

1. Paññappaṇidhiñca tathānimittaṃ [PTS] suññappanidhiṃ - ma 2. Paccantasattesu satippacārā [PTS] se 3. Satataṃ hitā me. Ma. [PTS] se 4. Satataṃ hitā me mase 5. Khuddamiva [PTS] 6. Bhāsitā ma 7. Kathā ma se 8. Saṃvegasaṅgaṃmati mu a

[PTS Page 015] [\q  15/]
[BJT Page 024] [\x  24/]

3. Atha therāpadānaṃ suṇātha

1. (Sāriputtattherāpadānaṃ)

140. Himavattasasa avidūre lambako nāma pabbato,
Assamo sukato mayahaṃ paṇṇasālā sumāpitā.

141. Uttānakulā nadikā supatitthā manoramā,
Susuddha1- pulinākiṇṇā avidūre mama’ssamā.

142. Asakkharā apabbhārā sādu appaṭigandhikā,
Sandati nadikā tattha sobhayantā mama’ssamaṃ.

143. Kumbhilā makarā cettha suṃsumārā ca kacchapā,
Caranti nadiyā2- tattha sobhayantā mama’ssamaṃ.

144. Pāṭhinā pāvusā macchā valajā3- mucaṃrohitā,
Maggurā4- papatāyantā5- sobhayanti mama’ssamaṃ.

145. Ubhokulesu nadiyā pupphino phalino dumā,
Ubhato abhilambantā sobhayanti mama’ssamaṃ.

146. Ambā sālā ca6- tilakā pāṭali sinduvārakā7-
Dibbagandhaṃ8- sampavantipphitā mama asasame.

147. Campakā salalā nīpā9- nāgapunnāgaketakā,
Dibbagandhaṃ8- sampavantipphitā mama asasame.

148. Atimuttā asokā ca bhaginimālā ca pupphitā,
Aṅkolā bimbijālā10- ca pupphitā mama asasame.

[PTS Page 016] [\q  16/]

149. Keṭakā11- kandali ceva godhukā12- tiṇasulikā,
Dibbagandhaṃ8- sampavanti sobhayantā13- mama’sasmaṃ.

150. Kaṇikārā kaṇṇikā14- ca asanā ajjunā15- bahu,
Dibbagandhaṃ sampavanti sobhayantā16- mamassa’maṃ.

151. Punnāgā giripunnāgā koviḷārā ca pupphitā,
Dibbagandhaṃ sampavanti sobhayantā16- mamassa’maṃ.

152. Uddālakā ca kuṭajā kadambā vakulā17- bahu,
Dibbagandhaṃ sampavanti sobhayantā mamassa’maṃ.

153. Āḷakā isimuggā ca kadali mātuluṅgiyo,
Gandhodakena saṃvaddhā phalāni dhārayanti te.

154. Aññe pupphanti padumā aññe jāyanti kesarī,
Aññe opupphā padumā pupphitā taḷāke18- sadā.

1. Saṃsuddha [PTS] 2. Sandati nadikā [PTS] se a 3. Balajā ma the jalajā [PTS] 4. Maṅgurā(?) 5. Ca patāyanti [PTS] 6. Ambā kolakā [PTS] 7. Sindhucārikā [PTS] a sindhacārikā ma se 8. Dibbāgandhā [PTS] a. Se 9. Nimbā the 10. Bimbajālā ma 11. Ketakā [PTS] 12. Kekhukā [PTS] se 13. Sampavannā sobhayanti ma se 14. Kaṇikā [PTS] 15. Aṃjani [PTS] se ajjanā ma the aṃjanā a 16. Sobhamānā [PTS] 17. Bahulā ma 18. Tadā ma [PTS] se.

[BJT Page 026] [\x  26/]

155. Gabbhaṃ gaṇhanti padumā niddhāvanti mulāliyo,
Siṅghāṭakapattamākiṇṇā1- sobhanti2- taḷāke sadā.

156. Nayitā ambagandhi ca uttālā3- bandhujīvakā,
Dibbagandhaṃ sampavanti taghāke pupphitā4- dasā3-.

157. Piṭhinā pāvusā macchā valajā muñaja - rohitā
Saṅgulā5- maṅgurā6- ceva vasanti taḷāke sadā.

158. Kumbhilā suṃsumārā ca tantigāhā ca rakkhasā,
Oguhā7- ajaharaṃ8- ca vasanti taḷāke sadā.

159. Pārevatā ravihaṃsā cakkavākā nadivarā,
Kokilā sukasāḷikā9- upajivantitaṃ saraṃ.

160. Kukutthakā kulirakā vane pokkharasātakā
Dindibhā suvapotā ca upajivanti taṃ saraṃ

[PTS Page 017] [\q  17/]

161. Haṃsā kokañcā mayurā ca kokilā tamba cuḷākā,
Pampakā10- jīvaṃjivā ca upajivanti taṃ saraṃ.

162. Kosikā poṭṭhasisā ca kurarā11- senakā bahu,
Mahākālā ca sakuṇā upajivanti taṃ saraṃ.

163. Pasadā ca varāgā ca cākā12- bheraṇḍakā13- bahu,
Rohiccā suggapotā14- ca upajivanti taṃ saraṃ.

164. Sīha vyagghā ca dipi ca acchakokataracchakā,
Tidhāpabhinnā mātaṅgā15- upajivantitaṃ saraṃ.

165. Kinnarā vānarā ceva atho pi vanakammikā,
Cetā ca ludadakā ceva upajivanti taṃ saraṃ.

166. Tindukāni piyālāni madhukā kāsumārayo16-,
Dhuvapphalāni17- dhārenti avidūre mama’ssamā.

167. Kosumbhā18- salalā nīpā19- sāduphalasamāyutā20-,
Dhuvapphalāni dhārenti avidūre mama’ssamā.

168. Haritakā āmalakā ambā jambuvibhīṭakā21-,
Kolā bhallātakā billā22- phalāni dhārayanti te.

169. Āluvā ca kalambā ca biḷālitakkaḷāni23- ca,
Jivakā sutakā24- ceva bahukā mama assame.

1. Siṅghāṭi [PTS] se ma saṅghāṭi the a sipāṭi mu a 2. Sobhenti mu a sobhayanti [PTS] 3. Utuḷahi [PTS] uttali mu a 4. Pupphitā taḷāke ma the 5. Saṅkulā [PTS] se 6. Maggurā ma the a 7. Ogahā [PTS] 8. Ajakārā mu a 9. Sāḷi ca [PTS] se sāḷikā ma the 10. Sampakā [PTS] 11. Kururā the 12. Camarā ma the okā se 13. Gaṇḍakā ma the 14. Sukapotā ma the puggasa 15. Tidhappahinnā ma the 16. Madhukekā sumāriyo [PTS] the a 17. Dhuvaṃ mathe a 18. Kosambā ma the 19. Nimbā ma the 20. Sāraphala [PTS] se a 21. Vibhedakā ma the se 22. Belā ma the se bellā [PTS] a 23. Bilāni [PTS] takkolāni the 24. Sabhakā [PTS] saraṇā the.

[BJT Page 028] [\x  28/]

170. Assamassāvidurambhi taḷākāsuṃ1- sunimmitā,
Acchodakā sitajalā supatitthā manoramā.

171. Padumuppalasaṃcchannā puṇḍarikasamāyutā,
Mandālakehi2- saṃchannā dibbagandho pavāyati3-

172. Evaṃ sabbaṅgasampanne pupphite phalite vane,
Sukate assame ramme viharāmi ahaṃ tadā4-

173. Sīlavā vatasampanno jhāyī jhānarato sadā,
Pañcābhiññābalappatto5- suruci nāma tāpaso.

174. Catubbisasahassāni sissā mayhaṃ upaṭṭhahuṃ,
Sabbeva brāhmaṇā ete jātimanto yasassino.

175. Lakkhaṇe itihase ca sanighaṇḍusakeṭubhe,
Padakā veyyākaraṇā sadamme6- pāramiṃ gatā.

[PTS Page 018] [\q  18/]

176. Uppātesu7- nimittesu lakkhaṇesu ca kovidā,
Pathavyā bhumyantalikkhe8- mama sisasā susikkhitā.

177. Appicchā nipakā ete appāhārā alolupā,
Lābhālābhena santuṭṭhā parivārenti maṃ sadā.

178. Jhāyī jhānaratā dhīrā santacittā samābhitā,
Ākiñcaññaṃ patthayantā parivārenti maṃ sadā.

179. Abhiññāpāramippattā pettike gocare ratā,
Antalikkhacarā dhīrā parivārenti maṃ sadā.

180. Saṃvutā chasu dvaresu anejā rakkhitindriyā,
Asaṃsaṭa ca te dhīrā mama sissā durāsadā.

181. Pallaṅkena nisajjāya ṭhāna9- vaṅkamanena ca,
Vitināmenti te rattiṃ mama sissā durāsadā.

182. Rajaniye na rajjanti dusasniye na dussare,
Mohaniye na muyhanti mama sissā durāsadā.

183. Iddhiṃ vimaṃsamānā te vattanti niccakālikaṃ,
Paṭhaviṃ te pakampenti sārambena durāsadā.

1. Taḷākāpi the taḷākāsu [PTS] 2. Mandārakehi the 3. Dibbagandhā pavāyare the 4. Tadā ahaṃ the 5. Phalappatto [PTS] se 6. Saddhamme [PTS] se 7. Uppadesu [PTS] se 8. Bhummantalikkhe the [PTS] 9. Ṭhānā [PTS] se.

[BJT Page 030] [\x  30/]

184. Kiḷamānā ca te sissā kīḷanti jhāyakīḷitaṃ,
Jambuto phalamānenti mama sissā durāsadā.

185. Aññe gacchanti goyānaṃ aññe pubbavidehakaṃ1-
Aññe ca uttarakuruṃ esanāya durāsadā.

186. Purato khāriṃ pesenti pacchato’va vajanti te,
Catubbisasahassehi chāditaṃ hoti ambaraṃ.

187. Aggipāki anaggica danto dukkhalikā pi ca,
Asamena koṭṭakā2- keci pavattaphalabhojane.

188. Udakorohanā3- keci sāyaṃ pāto sucitā,
Toyābhisecanakarā4- mama sissā durāsadā.

189. Parūḷhakacchanakhalomā paṅkadantā rajassirā,
Gandhitā silagandhena mama sissā durāsadā.

[PTS Page 019] [\q  19/]

190. Pātova sannipatitvā5- jaṭilā uggatāpanā,
Lābhālābhaṃ pakittetvā gacchanti ambare tadā.

191. Etesaṃ pakkamantānaṃ mahāsaddo pavattiti,
Ajinacammasaddena moditā6- honti devatā.

192. Diso disaṃ pakkamanti antalikkhacarā isī,
Sake balenupatthaddhā7- te gacchanti yadicchakaṃ.

193. Paṭhavikampakā ete sabbeva tabhacārino,
Uggatejā duppasahā sāgaro’va akhobhiyā.

194. Ṭhānavaṅkamino8- keci keci nesajjikā isī,
Pavattabhojanā keci mama sissā durāsadā.

195. Ttovihārino ete hitesī sabbapāṇinaṃ,
Anattukkaṃsakā sabbe na te vambhenti kassaci.

196. Siharājāva ’sambhitā9- gajarājāva thamavā,
Durāsadā vyagghāriva āgacchanti mama’ntike.

1. Pubbavidehanaṃ ma [PTS] se 2. Koṭṭhakā [PTS] koṭṭikā mu a 3. Rohakā [PTS] se 4. Sekacaraṇi [PTS] se secakaraṇā ma 5. Sannipātetvā ma se a 6. Muditā ma se a 7. Sakabale [PTS] 8. Ṭhānavaṅkamiyā [PTS] 9. Ca chambhitā the

[BJT Page 032] [\x  32/]

197. Vijjādharā devatā ca nāgāgandhabbarakkhasā,
Kumbhaṇḍā dānavā garuḷā upajivanti taṃ saraṃ.

198. Te jaṭākhāribharitā1- ajinuttaravāsanā2,
Antalikkhacarā sabbe upajivanti taṃ saraṃ.

199. Sadānucchavikā ete aññamaññaṃ sagāravā,
Catubbisasahassānaṃ khipitasaddo3- na vijjati.

200. Pāde pādaṃ nikkhipantā appasaddā susaṃvutā,
Upasaṅkamma sabbe’va sirasā vandare mamaṃ.

201. Tehi sissehi parivuto santehi ca tapassibhi,
Vasāmi assame tattha jhāyī jhānarato ahaṃ.

202. Isinaṃ silagandhena pupphagandhena cubhayaṃ,
Phalīnaṃ phalagandheṇa gandhito hoti assamo.

203. Rattindivaṃ na jānāmi arati me na vijjati,
Sake sisse ovadanto bhayyo hāsaṃ labhāma’haṃ.

204. Pupphānaṃ pupphamānānaṃ phaḷānañca vipaccataṃ
Dibbā gandhā pavāyanti sobhayantā mama’sasamaṃ

[PTS Page 020] [\q  20/]

205. Samādhimbhā vuṭṭhahitvā ātāpi nipako ahaṃ,
Khāribhāraṃ gahetvā vanaṃ ajjhogahiṃ tadā.
206. Uppāte supine cāpi lakkhaṇesu susikkhito,
Pavattamānaṃ4- mantapadaṃ dhārayāmi ahaṃ tadā5-

207. Anomadassi bhagavā lokajeṭṭho narāsabho,
Vivekakāmo sambuddho bhimavantamupāgami.

208. Ajjhogahetvā himavantaṃ aggo kāruṇiko muti,
Pallaṅkaṃ ābhujitvā nisīdi purisuttamo.

209. Tattha’ddasāsiṃ6- sambuddhaṃ sappabhāsaṃ manoramaṃ,
Indivaraṃ’va jalitaṃ ādittaṃ’va hutāsanaṃ.

210. Palantaṃ diparukkhaṃ’va vijjuṃ gagane7- yathā,
Suphullaṃ sālarājā va addasaṃ lokanāyakaṃ.

211. Ayaṃ nago mahāvīro dukkhassa’ntakaro muni,
Imaṃ dassanamāgamma sabbadukkhā8- pamuccare.

212. Disvāna’haṃ devadevaṃ lakkhaṇaṃ upadhārayiṃ,
Buddho nu kho na vā buddho handa passāmi9- cakkhumaṃ.

1. Bhārikā [PTS] the 2. Vāsino ma [PTS] se. 3. Khitta saddo [PTS]
4. Vattamānaṃ ma se 5. Sadā ma se 6. Tamaddasāhaṃ the ma se
7. Vijjutaṃgagane the vijjuṃvabbhaghane [PTS] 8. Sabbe dukkhā [PTS] 9. Taṃ namassāmi the

[BJT Page 034] [\x  34/]

213. Sahassārāni cakkāni dissanti caraṇuttame,
Lakkhaṇāni’sasa disvāna niṭṭhaṃ gacchiṃ tathāgate.

214. Sammajjaniṃ gahetvāna sammajjitvāna’haṃ kadā,
Atha1- pupphe samānetvā buddhaseṭṭhaṃ apūjayiṃ.

215. Pujayitvāna sambuddhaṃ oghatiṇṇamanāsavaṃ,
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā namassiṃ lokanāyakaṃ.

216. Yena ñāṇena sambuddho viharittha2- anāsavo,
Taṃ ñāṇaṃ kittayissāmi suṇātha mama bhāsato.

217. Samuddharasi’maṃ lokaṃ sayambhu amitodaya,
Tava dasasnamāgamma kaṅkhāsotaṃ taranti te.

218. Tuvaṃ sattathā ca ketu ca dhajo yupo ca pāṇinaṃ,
Parāyaṇo pātiṭa ca dipo ca dipaduttamo.

219. Sakkā samudde udakaṃ3- pametuṃ āḷhakena vā,
Na tveva tava sabbaññu ñāṇaṃ sakkā pametave.

220. Dharetuṃ paṭhaviṃ sakkā ṭhapetvā tulamaṇḍale,
Na tveva tava sabbañuñāṇaṃ sakkā dharetave.

[PTS Page 021] [\q  21/]

221. Ākāsaṃ manituṃ sakkā rajjuyā aṅgulena vā,
Na tveva tava sabbañuñāṇaṃ sakkā pametave.

222. Mahāsamudde udakaṃ paṭhaviṃ cā’khilaṃ jahe, 4-
Buddhañāṇaṃ upādāya upamāto5- na yujjare.

223. Sadevakassa lokassa cittaṃ yesaṃ6- pavattati.
Antojālikatā7- ete tava ñāṇambhi cakkhuma.

224. Yena ñāṇena pattosi kecalaṃ bodhimuttamaṃ,
Tena ñāṇena sabbaññu maddasi paratittiye.

225. Imā gāthā thavitvāna8- suruci nāma tāpaso,
Ajinaṃ pattharitvāna paṭhaviyaṃ nisīdi so.

226. Cullāsitisahassāni ajjhogāḷho mahaṇṇave,
Accuggato tāvadeva girirāja pavuccati.

1. Aṭṭhā [PTS] se 2. Vihareti ma viharati [PTS] 3. Samudde udakaṃ sakkā the 4. Paṭhavi cākhilā jahe [PTS] paṭhavi akhilā jaṭe ma 5. Upamā te [PTS] 6. Sesaṃ se 7. Antojālagatā [PTS] a 8. Payitvāna [PTS]

[BJT Page 036] [\x  36/]

227. Tāva accuggato nerū āyato vitthato ca so,
Cuṇṇito aṇubhedena koṭisatasahassaso1-

228. Lakkhe ṭhapiyamānambhi parikkhayamagacchatha,
Na ttheva tava sababaññu ñāṇaṃ sakkā pametave2-

229. Sukhumacchikena jālena udakaṃ yo parikkhipe,
Ye keci udake pāṇā antejālikatā siyuṃ.

230. Tatheva hi mahāvīra ye keci puthu titthiyā,
Diṭṭhigahanapakkhantā3- paramāsena mohitā.

231. Tava suddhena ñāṇena anāvaraṇadassinā,
Antojālagatā4- ete ñāṇaṃ te nātivattare.

232. Bhagavā tamhi samaye anomadassi mahāyaso,
Vuṭṭhahitvā samādhimhā disaṃ olokayi jino.

233. Anomadassi munino nisabho nāma sāvako,
Parivuto satasahassehi santacittehi tādihi.

234. Khiṇāsavehi suddhehi chaḷabhiññehi jhāyibhi, 5-
Cittamaññāya buddhassa upesi6- lokanāyakaṃ.

235. Antalikkhe ṭhitā tattha padakkhiṇamakaṃsu te,
Namassantā pañajalikā otaruṃ buddhasantike.

236. Anomadasasi bhagavā lokajeṭṭho narāsabho,
Bhikkhusaṅghe7- nisīditvā sītaṃ pātukari jino.

237. Varuṇo nāmu’paṭṭhāko sabbaññussa mahesino, 8-
Ekaṃsaṃ civaraṃ katvā apucchi lokanāyakaṃ.

[PTS Page 022] [\q  22/]

238. "Ko nu kho bhagavā hetu sitakammassa satthuno?
Na hi buddhā ahetu hi sītaṃ pātukaronti te"

239. Anomadassi bhagavā lokajeṭṭho narāsabho,
Saṅghamajjhe9- tisiditvā imaṃ gāthamabhāsatha.

140. ’Yo maṃ pupphena pujesi ñāṇañcāpi anutthavi,
Tamahaṃ kittayissāmi suṇātha mamabhāsato’

141. Buddhassa giramaññāya sabbe devā samāgatā,
Saddhammaṃ sotukāmā te sambuddhaṃ upasaṅkamuṃ.

1. Sahassiyo ma [PTS] 2. Khayeta ce the 3. Pakkhandā ma the [PTS]
4. Jālikā ma 5. Tādihi [PTS] 6. Upeti the 7. Bhikkhumajjhete 8. Anomadasasissa satthuno ma the se 9. Bhikkhumajjhe the se

[BJT Page 038] [\x  38/]

242. Dasasu1- lokadhātusu devatā yā2- mahiddhikā,
Saddhammaṃ sotukāmā te sambuddhaṃ upasaṅkamuṃ.

243. "Hatthi assā rathā patti senā ca caturaṅgini, parivāressanti ’maṃ3- niccaṃ buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.

244. Saṭṭhituriyasahassāni bheriyo samalaṅkatā,
Upaṭṭhissanti’maṃ 4- niccaṃ buddhapujāyi’daṃ.

245. Soḷasitthisahassāni nāriyo samalaṅkatā,
Vicittavatthābharaṇā āmuttamaṇikuṇaḍalā.

246. Aḷārapambhā hasulā5- susaññā tanumajjhimā,
Parivāressanti’maṃ niccaṃ buddhapurāyi’daṃ.

247. Kappasatasahassāni devaloke ramissati,
Sahassakkhantuṃ cakakvatti rājā raṭṭhe bhavissati.

248. Sahassakkhantuṃ devindo devarajjaṃ karissati,
Padesarajjaṃ vipulaṃ gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

249. Pacchimbhave sampatte6- manussattaṃ gamissati,
Brāhmaṇi ’sāriyā’ nāma dhārayissati kucchinā.

250. Mātuyā nāmagottena paññāyissata’yaṃ naro,
Sāriputto’ti nāmena tikkhapañño bhavissati.

251. Asitikoṭi7- chaḍḍetvā pabbajissata’kiñcano,
Gavesanto santipadaṃ carissati mabhiṃ imaṃ.

252. Aparimeyye8- ito kappe okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma gottena satthā loke bhavissati.

253. Tassa dhammesu dāyādo oraso dhammanimmito,
Sāriputto ti nāmena hessati aggasāvako.

[PTS Page 023] [\q  23/]

254. Ayaṃ bhāgirathi9-gaṅgā himavantā pabhāvitā,
Mahāsamuddamappeti tappayanti mahodadhiṃ.

255. Tathevā yaṃ sāriputetā sake tisu10- visārado,
Paññāya pāramiṃ gananvā tappayissati pāṇino.

156. Himavantaṃ upādāya sāgarañca mahosadadhiṃ,
Ettha’ntare yaṃ pulinaṃ gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

157. Tampi sakkā asesena saṅkhātuṃ gaṇanā yathā,
Na tveva sāriputtassa paññāya nto bhavissati.

1. Sabbesu the 2. Devakāyā mu a 3. Parivārenti taṃ [PTS] 4. Taṃ [PTS] 5. Phasulā [PTS] 6. Pacchime bhavasampatte ma the 7. Koṭiṃ ma the
8. Appameyya ma 9. Bhāgirasi ma [PTS] 10. Sāke tisu ma the a

[BJT Page 040] [\x  40/]

258. Lakkhe ṭhapiyamānambhi khiye gaṅgāya vālukā,
Na tveva sāriputtassa paññāya nto bhavissati.

259. Mahāsamudde ūmiyo gaṇanāto asaṅkhiyā,
Tatheva sāriputtasasa paññāya’nto na hessati.

260. Ārādhayitvā sambuddhaṃ gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ,
Paññāya pāramiṃ gantvā hessati agagasāvako

261. Pavattinaṃ dhammacakkaṃ sakyaputtena tādinā,
Anuvantessani sammā1- vassento2- dhamamavuṭṭhiyota

262. Sabbametaṃ abhiññāya gotamo sakapuṅgavo,
Bhikkhusaṅghe nisīditvā aggaṭṭhāne ṭhapessati.

263. Aho me sukataṃ kammaṃ anomadassissa satthuno,
Yassā’haṃ kāraṃ katvāna sabbattha pāramiṃ gato.

264. Aparimeyye kataṃ kammaṃ phalaṃ dassesi me idha,
Sumutto saravegova kilese jhāpayiṃ ahaṃ.

265. Asaṅkhataṃ gavesanto nibbāṇaṃ acalaṃ padaṃ,
Vicinaṃ titthiye sabbe tadā’haṃ saṃsariṃ bhave.

266. Yathāpi vyādhito poso pariyeseyya osadhaṃ,
Vicineyya vanaṃ3- sabbaṃ vyādhito parimuttiyā.

267. Asaṅkhataṃ gavesanto nibbāṇaṃ amataṃ padaṃ,
Abbokiṇṇaṃ4- pañcasataṃ pabbajiṃ isipabbajaṃ.

268. Jaṭibhārena bharito ajinuttaranivāsano5-
Abhiññāpāramiṃ gantvā brahmalokaṃ agaccha’haṃ

[PTS Page 024] [\q  24/]

269. Natthi bāhirake6- suddhi ṭhapetvā jinasāsanaṃ,
Ve keci buddhimā sattā sujjhanti jinasāsane.

270. Attakāramayaṃ7- etaṃ nayidaṃ itihitihaṃ, 8-
Adaṅkhataṃ gavesanto kutitthaṃ sañcariṃ ahaṃ.

1. Anuvattisasti sadadhammaṃ ma the 2. Vassanto ma the [PTS] se
3. Dhanaṃ ma the 4. Avyakiṇṇaṃ [PTS] 5. Nivāsaha ma [PTS] se
6. Bāhiyake the 7. Atthakāmaṃ mamaṃ [PTS] se 8. Itihaṃ tadā [PTS] se.

[BJT Page 042] [\x  42/]

271. Yathā sāratthiko poso kadaliṃ chetvāna phālaye,
Na tattha sāraṃ vindeyya sārena ritatako hi so.

272. Tatheva titthiyā loke nānādiṭṭhi bahujjanā,
Asaṅkhatena rittā’se1- sārena kadali yathā

273. Pacchīmabhave sampatte2- brahmabandhu ahosa’haṃ,
Mahābhogaṃ3- chaḍḍhayitvā pabbajiṃ anagāriyaṃ.
( Paṭhamabhāṇavāraṃ )

274. Ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānapāragu,
Brāhmaṇo sañajayo nāma tassa mule vasāmahaṃ.

275. Sāvako te mahāvīra assaji nāma brāhmaṇo,
Durāsado uggatejo piṇḍāya carati tadā4-

176. Tamaddasāsiṃ5- sappaññaṃ muniṃ mone samāhitaṃ,
Santacittaṃ mahānāgaṃ suphullaṃ padumaṃ yathā.

277. Disvā me cittamuppajji6- sudannaṃ suddhamānasaṃ,
Usabhaṃ pavaraṃ viraṃ arahā yaṃ bhavissati.
278. Pāsādiko iriyati abhirūpo susaṃvuto,
Uttame damathe danto amatadassi7- bhavissati.

279. Yannunā’haṃ uttamatthaṃ puccheyyaṃ tuṭṭhamānasaṃ,
So me puṭṭhā kathessati paṭipucchāma haṃ tadā.

280. Piṇḍapātaṃ8- carantassa pacchato agamāsa’haṃ,
Okāsaṃ paṭimānetto pucchituṃ amataṃ padaṃ.

281. Vithantare9- anuppatataṃ upagantvāna puccha’haṃ,
Kathaṃ gotto’si tvaṃ vīra kassa sisso’si mārisa?

282. So me puṭṭhā viyākāsi asambhitova10- kesarī,
Buddho loke samuppanto tasasa sisso’mbhi āvuso

[PTS Page 025] [\q  25/]

283. Kidisaṃ te mahāvīra anujāta mahāyasa, 11-
Buddhassa sāsanaṃ dhammaṃ? Sādhu me kathayassu bho.

1. Rittāva [PTS] 2. Pacchime bhava ma the 3. Koṭiyo sataṃ [PTS]
4. Sadā [PTS] 5. Tamaddasāhaṃ ma the tamaddasāmi se 6. Vitatimuppajji ma the
7. Anomadassi ma 8. Piṇḍacāraṃ [PTS] 9. Vithintare ma the 10. Ajambhitova the 11. Mahāyaso [PTS]

[BJT Page 044] [\x  44/]

284. So me puṭṭhā kathi1- sabbaṃ gambhiraṃ nipuṇaṃ padaṃ,
Taṇhāsallassa bhantāraṃ sabbadukkhāpanudanaṃ2-

285. "Ye dhammā hetuppabhavā tesaṃ hetuṃ tathāgato āha,
Tesañca yo nirodho, evaṃvādi mahāsamaṇo"

286. So’haṃ vissajjite pañeha paṭhamaṃ phalamajjhagaṃ,
Virajo vimalo āsiṃ sutvāna jinasāsanaṃ.

287. Sutvāna munino vākyaṃ passitvā dhammamuttamaṃ,
Pariyogāḷhasaddhammo ima gāthaṃ abhāsa’haṃ.

288. "Eso’ va dhammo yadi tāvadeva paccabyathā padamasokaṃ,
Adiṭṭhaṃ abbhathītaṃ bahukehi3- kappanahutehi.

289. Svāhaṃ dhammaṃ gavesanto kutitthe sañcariṃ ahaṃ,
So me attho anuppatto kālo me nappamajjituṃ"

290. Tosiko’haṃ assajinā patvāna acalaṃ padaṃ,
Sahāyakaṃ gavesanto assamaṃ agamā’sabhaṃ

291. Duratova mamaṃ disvā sahāyo me susikkhito,
Iriyāpathasampanno4- idaṃ vacanamabravi.

292. Pasannamukhanetto’si munibhāvova dissati
Amatādhigato kacci nibbāṇaṃ accutaṃ padaṃ?

293. Subhānurūpo āyāsi āneñajakārito viya,
Dantova dantadamathe5- upasantosi brāhmaṇa.

294. Amataṃ mayā adhigataṃ sokasallapanudanaṃ, 6-
Tvampi taṃ adhigacchāhi7- gacchāma buddhasantikaṃ.

295. Sādhu’ti so paṭissutvā6- sahāyo me susikkhito,
Hatthena hatthaṃ gaṇhitvā upāgami9- tava ntikaṃ10-

1. Kathaṃ ma 2. Dukkha - ma the 3. Bahuhi ma 4. Ariyāpathaṃ mama disvā ma the
5. Dannovuttamadamathe mu a 6. Salla visodhanaṃ the sallavinodāṃ [PTS] se
7. Adhigacchasi ma [PTS] se 8. Sādhuni paṭisuṇitvā ma the se 9. Upagamma ma
10. Santhusantikaṃ [PTS]

[BJT Page 046] [\x  46/]

296. Ubhopi pabbajissāma sakyaputta tava’ntike, 1-
Tava sāsanamāgamama viharāma anāsavā.

297. Kolito iddhiyā seṭṭho ahaṃ paññāya pārago,
Ubhova ekato hutvā sāsanaṃ sobhayāmase.

[PTS Page 026] [\q  26/]

298. Apariyositasaṅkappo kutitthe sañcariṃ ahaṃ,
Tava dassanamāgamma saṅkappo purito mama.

299. Paṭhaviyaṃ patiṭṭhāya pupphanti samaye dumā,
Dibbagandhā sampavanti nosenti sabbapāṇinaṃ2-

300. Tathevā’haṃ mahāvīra sakyaputta mahāyasa,
Sāsane te patiṭṭhāya samaye’sāmi pupphituṃ.

301. Vimuttipupphaṃ esanto bhavasaṃsāramocanaṃ,
Vimuttipupphalābhena tosemi sabbapāṇinaṃ.

302. Yāvatā buddhakhettambhi ṭhapetvāna mahāmuniṃ,
Paññāya sadiso natthi tava puttassa cakkhuma.

303. Suvinitā ca te sissā parisā ca susikkhitā,
Uttame damathe dantā parivārenti taṃ sadā.

304. Jhāyī jhānaratā dhīrā santacittā samāhitā,
Munī moneyyasampannā parivārenti taṃ sadā.

305. Appicchā nipakā dhīrā appāhārā ālolupā,
Vivekābhiratā dhīrā parivārenti taṃ sadā.

306. Āraññakā dhutadharā jhāyino lukhacīvarā,
Vivekābhirātā dhīrā parivārenti taṃ sadā.

307. Paṭipannā phalaṭṭhā ca sekhā phalasamaṅgino,
Āsiṃsakā3- uttamatthaṃ parivārenti taṃ sadā.

308. Sotāpannā ca vimalā sakadāgāmino ca ye,
Anāgāmi ca arahā parivārenti taṃ sadā.

309. Satipaṭṭhanakusalā bojjhaṅgabhāvanāratā,
Sāvakā te bahu sabbe parivārenti taṃ sadā

1. Sakya puttassa santike the 2. (Evaṃ sabbattha) 3. Āsisakā ma the.

[BJT Page 048] [\x  48/]

310. Iddhipādesu1- kusalā samādhibhāvanāratā,
Sammappadhānamanuyuttā parivārenti taṃ sadā.

311. Tevijjā chaḷabhiññā ca iddhiyā pāramiṃ gatā,
Paññāya pāramiṃ pattā parivārenti taṃ sadā.

312. Edisā te mahāvira tava sissā susikkhitā,
Durāsadā uggatejā parivārenti taṃ sadā.

313. Tehi sissehi parivuto saññatehi tapassihi,
Migarājāva’sambhito2- uḷurājava sobhasi.

314. Paṭhaviyaṃ patiṭṭhāya ruhanti dharaṇirūhā,
Vepullataṃ pāpuṇanti phalañca adadyanti te.

[PTS Page 027] [\q  27/]

315. Paṭhavisadiso tvaṃ’si sakyaputta mahāyasa,
Sāsane te patiṭaya labhanti amataṃ phalaṃ.

316. Sindhu sarasasati ceva tadiyo candabhāgikā, 3-
Gaṅgā ca yamunā ceva sarakhu ca atho mahi

317. Etāsaṃ sandamānānaṃ sāgaro sampaṭicchati,
Jahanti purimaṃ nāmaṃ sāgarotve’va ñāyati.

318. Tathe’vime catubbaṇṇā4- pabbajitvā tava’ntike,
Jahanti purimaṃ nāma buddhaputtāni ñāyare.

319. Yathāpi cando vimalo gacchaṃ ākāsadhātuyā,
Sabbe tāragaṇe loke ābhāya atirocati.

320. Tathe tvaṃ mahāvīra parivuto devamānuse,
Ete sabbe atikkamma jalasī sabbadā tuvaṃ.

321. Gambhire uṭṭhitā ūmi na velaṃ ativattare, 5-
Sabbāva velaṃ6- phusanti, saṃvuṇṇā vikiranti tā

322. Tatheva titthiyā loke nānādiṭṭhi bahujjanā,
Dhammaṃ vaditukāmā7- te nātivattanti taṃ muniṃ.

323. Sace ca taṃ pāpuṇanti paṭivādehi8- cakkhuma,
Tavantikaṃ upāgantvā sañcuṇṇāva bhavanti te.

324. Yathāpi udake jātā kumudā mandālakā9- bahu,
Upalimpanti toyena kadadama10- kalalena ca.

325. Tatheva bahukā sattā loke jātā virūhare,
Aṭṭitā rāgadosena kadadame kumudaṃ yathā.

326. Yathāpi padumaṃ jalajaṃ jalamajjhe virūhati,
Na so11- limpati toyena pariyuddho12- hi kesarī.

1. Iddhipāde ca ma 2. Cambhito the 3. Bhāgiyo [PTS] 4. Catuvaṇṇā ma [PTS] 5. Ativattani ma [PTS] se 6. Sabbā velaṃ ma [PTS] the 7. Vāditukāmā ma the dhāritukāma [PTS] se 8. Parivārehi se 9. Maddālikā [PTS]
10. Kassamaṃ ma the 11. Taṃ the 12. Parisuddhaṃ the.

[BJT Page 050] [\x  50/]

327. Tatheva tvaṃ mahāvīra goke jato mahāmuni,
No palimpasi1- lokena toyena padumaṃ yathā.

328. Yathāpi ramamake mase bahu pupphanti vārijā,
Nātikkamanti taṃ māsaṃ samayo pupphanāya so.

[PTS Page 028] [\q  28/]

329. Tatheva tvaṃ sakyaputta pupphito te vimutatiyā,
Sāsanaṃ nātivattanti2- padumaṃ vārijaṃ yathā.

330. Supupphito sālarājā dibbaṃ gandhaṃ pavāyati,
Aññasālehi parivuto sālarājāva sobhani.

331. Tatheva tvaṃ mahāvīra buddhañāṇena pupphito,
Bhikkhusaṅghaparivuto sālarājāva sobhasi.

332. Yathāpi solo himavā osadho sabbapāṇinaṃ,
Nāgānaṃ asurānañca devatānañca ālayo.

333. Tatheva tvaṃ vahāvīra osadho viya pāninaṃ,
Tevijjā chaḷabhiññā ca iddhiyā pāramiṃ gatā.

334. Anusiṭṭhā mahāvīra tayā kāruṇikena te,
Ramanti dhammaratiyā vasanti tava sāsane.

335. Vigarājā yathā sīho abhinikkhamma āsayā,
Catuddisā viloketvā3- tikkhantuṃ abhinādati4-

336. Sabbe migā uttasanti migarājassa gajjato,
Tathā hi jātimā eso pasu5- tāseti sabbadā.

337. Gajjato te mahāvīra vasudhā sampakampati, 6-
Bodhaneyyaṃ cakkhujjhanta tasanti mārakāyikā.

338. Tasanti titthiyā sabbe nadato te mahāmune, 7-
Kākasenāva vibabhantā8- migaraññā yathā migā.

339. Ye keci gaṇino loke satthāroti pavuccare,
Paramparāgataṃ dhammaṃ desenti parisāya te.

340. Na he vaṃ9- tvaṃ mahāvīra dhammaṃ desesi pāṇinaṃ,
Sāmaṃ saccāni bujjhitvā kevalaṃ bodhipakkhiyaṃ.

1. Limpati ma the 2. (Evaṃ sabbattha) 3. Disānuloketvā ma catuddisaṃ the
4. Abhinādayi ma the se 5. Pasuṃ ma 6. Vasudhāyaṃ pakampani the ma 7. Mahāmunima the 8. Kākā senāva vibbhanti ma the 9. Naheva [PTS] natvevaṃ ma the

[BJT Page 052] [\x  52/]

341. Āsayānusayaṃ ñatvā indriyānaṃ balābalaṃ,
Bhabbābhabbe viditvāna mahāmeghova gajjasi.

342. Cakkavāḷapariyantaṃ1- nisinnā parisā bhave,
Nānādiṭṭhā vicintentā2- vimaticchedanāya taṃ.

[PTS Page 029] [\q  29/]

343. Sabbesaṃ cittamaññāya opammakusalo muni,
Ekaṃ pañahaṃ kathentova vimatiṃ chindasi3- pāṇinaṃ.

344. Upatissasadiseheva4- vasudhā puritā bhave,
Sabbeva te pañajalikā kittayuṃ lokanāyakaṃ.

345. Apatissasadiseheva4- vasudhā puritā bhave,
Parimetuṃ na sakkeyyuṃ5- appameyyā tathāgatā.

346. Yathā sakena thāmena kittito hi mayā6- jino,
Kappakoṭimpi kittentā evameva pakittayuṃ.

347. Sace hi koci devo vā manusso vā susikkhito,
Pametuṃ parikappeyya7- vighātaṃ va labheyya so.

348. Sāsane te patiṭṭhāya sakyaputta mahāyasa,
Paññāya pāramiṃ gantvā viharāmi anāsavo.

349. Titthiye sampamaddāmi vattemi jinasāsanaṃ,
Dhammasenāpati ajja sakyaputassa sāsane.

350. Aparimeyye kataṃ kammaṃ phalaṃ dassesi me idha,
Sukhitto saravegova kilese jhāpayiṃ ahaṃ8-

351. Yo koci manujo bhāṃ dhāreyya matthake sadā,
Bhārena dukkhito asasa bhārehi bharito tathā.

352. Ḍayhamāno tihagagihi bhavesu saṃsariṃ ahaṃ,
Bharito bhavabhārena neruṃ uccārito9- yathā.

353. Oropito ca me bhāro bhavā ugghāṭitā mayā,
Karaṇiyaṃ kataṃ sabbaṃ sakyaputtassa sāsane.

354. Yāvatā buddhakhettambhi ṭhapetvā sakyapuṅgavaṃ,
Ayaṃ aggomhi paññāya sadiso me na vijjati.

1. Pariyantā ma the se 2. Vicintenti [PTS] vicinattā the 3. Chindi ( sabbattha) 4. Apadisasadiseheva [PTS] a 5. Na pappeyyuṃ. Te [PTS] napabbeyyuṃ ma 6. Mahā [PTS] se 7. Puritaṃ parikaḍiḍhesya [PTS] se a 8. Jhāpayi mama a mu. 9. Giriṃ uccārito mu a giriṃ udadharito the se

[BJT Page 054] [\x  54/]

355. Samādhimhi sukusalo iddhiyā pāramiṃ gato,
Icchāmāno ca’haṃ ajja sahassaṃ abhinimminena.

[PTS Page 030] [\q  30/]

356. Anupubbavihārassa visabhuto mahāmuni,
Kathesi sāsanaṃ mayhaṃ nirodo sayanaṃ mama.

357. Dibbacakkhu visuddhaṃ me samādhikusalo ahaṃ,
Sammappadhānānuyutto bojjhaṅgabhāvanārato.

358. Sāvakena hi pattabbaṃ sabbameva kataṃ mayā, 1-
Lokatāthaṃ ṭhapetvāna sadiso me na vijjati.

359. Samāpattinayakusalo2- jhānavimokkhānaṃ khippalābhi3,
Bojjhaṅgabhāvanārato sāvakaguṇapāramiṃ gato’smi4-

360. Sāvakaguṇenāpi phussena5- buddhiyā purisuttamagāravā, 6-
Saddhāya saṅgahitaṃ7- cittaṃ sadā sabrahmacārisu.

361. Uddhaṭaviso va 8- sappo chinnavasāṇova usabho,
Nikkhittamānadappo9- upemi garugāravena gaṇaṃ.

362. Yadi rūpani bhatvayya paññā me vasumati na sameyya,
Anomadassissa bhagavato phalametaṃ ñāṇathavanāya10-

363. Pavattinaṃ dhammacakkaṃ sakyaputtena tādinā,
Anuvattemahaṃ sammā11- ñāṇathavanāyidaṃ phalaṃ.

364. Mā me kadāci pāpicechā kusito hinavīriyo,
Appassuto anācāro sameto ahu katthaci.

365. Bahussuto ca medhāvi sīlesu susamābhito,
Cetosamathānuyutetā api muddhati tiṭṭhatu.

366. Taṃ vo vadāmi bhadhadante yāvantettha samāgatā,
Appicchā hotha santuṭṭhā jhāyī jhānaratā sadā.

[PTS Page 031] [\q  31/]

367. Yamahaṃ paṭhamaṃ disvā virajo vimalo ahuṃ,
So me ācariyo dhīro assaji nāma sāvako.

368. Tassāhaṃ vāhasā ajja dhammasenāpati ahuṃ,
Sabbattha pāramiṃ patvā12- viharāmi anāsavo.

369. Yo me ācariyo āsi assaji nāma sāvako,
Yassaṃ disāyaṃ vasati usasisamhi karomahaṃ.

1. Kataṃ mama [PTS] se 2. Samāpattinaṃ kusalo ma the samāpattivinaya se
3. Jhānavimokkhapaṭilābhi the vimokkhakhippalābhi ma. 4. Sāvakapāramiṃ gato the sāvakapāramiṃ ma 5. Phusena se [PTS] 6. Parisuttamabhāravā [PTS] se gāravaṃ the 7. Sabbesaṃ sahinaṃ the yaṃ saddhāsaṅgahitaṃ ma 8. Udadhata ma [PTS] the
9. Dappova ma the 10. Ñāṇathomanāya se 11. Anuvattesahaṃ sabbaṃ ma the 12. Patto se.

[BJT Page 056] [\x  56/]

370. Mama kammaṃ saritvāna gotamo sakyapuṅgavo, .
Bhikkhusaṅghe nisīditvā aggaṭṭhāne ṭhapesi maṃ.

371. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

372. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

373. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*
Itthaṃ sudaṃ āyasmā sāriputto thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Sāriputtattherassa apadānaṃ paṭhamaṃ. -

2. Mahāmoggallānattherāpadānaṃ.

374. Anomadassī bhagavā lokajeṭṭho narāsabho,
Vihāsi himavantamhi devasaṅghapurakkhato.

375. Varuṇo nāma nāmena nāgarājā ahaṃ tadā,
Kāmarūpī vikubbāmi1- mahodadhinivāsahaṃ2-

376. Saṅgaṇiyaṃ3- gaṇaṃ hitvā turiyaṃ paṭṭhapesahaṃ,
Sambuddhaṃ parivāretvā vādesuṃ accharā tadā.

377. Vajjamānesu turiyesu4- devā turiyāni5- vajjayuṃ, 6-
Ubhinnaṃ saddaṃ sutvāna budedhāpi7- sampabujjhatha.

378. Nimantiyitvā sambuddhaṃ sakaṃ bhavanamupāgamiṃ,
Āsanaṃ paññapetvāna kālamārocayiṃ ahaṃ.

379. Khiṇāsavasahassehi parivuto lokanāyako,
Ohāsento disā sabbā bhavanaṃ me upāgami.

[PTS Page 032] [\q  32/]

380. Upaviṭṭhaṃ vahāvīraṃ devadevaṃ narāsabhaṃ,
Sabhikkhusaṅghaṃ tappesiṃ8- annapānena’haṃ tadā

381. Anumodi mahāvīro sayambhu aggapuggalo,
Bhikkhusaṅghe nisīditvā imā gāthā abhāsatha.

1. Vikuppāmi the 2. Nivāsayaṃ ma the 3. Aṅgiṇiyaṃ se abiniyaṃ a
4. Turesu ma the 5. Turāni ma the 6. Vajjiṃsu [PTS] se a
7. Sambuddho the 8. Tappemi the ma *372-73 imā devā gāthāyo - se [PTS] potthakesu na vijjanti

[BJT Page 058] [\x  58/]

382. "Yo1- so saṅghaṃ apūjesi2- buddhañca lokanāyakaṃ,
Tena cittappasādena devalokaṃ gamissati.

383. Santasattatikkhantuṃ ca devarajjaṃ karisasti,
Pathavyā rajjaṃ3- aṭṭhasataṃ vasudhaṃ āvasissati.

384. Pañca paññāsakkhantuñca cakakvatti bhavissati.
Bhogā asaṅkhiyā tassa uppajjissanti tāvade.

385. Aparimeyye ito kappo okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma nāmena4- satthā loke bhavissati.

386. Nirayā so cavitvāna manussattaṃ gamissati,
Kolito nāma nāmena brahmabandhu bhavissati.

387. So pacchā pabbajitvāna kusalamulena codito
Gotamassa bhagavato dutiyo hessati sāvako

388. Āraddhavirayo pahitatto iddhiyā pāramiṃ gato,
Sabbāsave pariññāya nibabāyissatanāsavo"

389. Pāpamittopanissāya kāmarāgavasaṃ gato,
Mātaraṃ pitarañcāpi ghatayiṃ duṭṭhamānaso.

390. Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi nirayaṃ atha mānusaṃ,
Pāpakammasamaṅgittā5- bhinanasīso marāmahaṃ. 6-

391. Idaṃ pacchāmakaṃ mayahaṃ carimo cattate bhavo,
Idhāpi edisaṃ7- mayhaṃ maraṇakāle bhavissati.

392. Pavivekamanuyutto samādhibhāvanārato,
Sabbāsave pariññāya viharāmi anāsavo.

393. Dharaṇimpi sugambhiraṃ bahalaṃ duppadhaṃsiyaṃ,
Vāmaṅguṭṭhena khobheyyaṃ8- iddhiyā pāramiṃ gato.

394. Asmimānaṃ na passāmi māno mayhaṃ na vijjati,
Sāmaṇere upādāya garucittaṃ karomahaṃ.

395. Aparimeyye ito kappe yaṃ kammamabhinihariṃ,
Tāhaṃ bhūmimanuppatto patto’mahi āsavakkhayaṃ.

396. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

397. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ

[PTS Page 033] [\q  33/]

398. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

(379, 397, 398, Gāthā 371, 372, 373, gāthāhi samā)
Itthaṃ sudaṃ āyasmā moggallāno thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Moggallānattherassa apadānaṃ dutiyaṃ. -

1. Yaṃ ma te 2. Ahojesi the 3. Pathavya rajjaṃ mu a 4. Gottena se 5. Samaṅgito the samaṅginaṃ [PTS] 6. Bhavāma’haṃ [PTS] se 7. Tādiso the ediso ma 8. Caleyyaṃ the

[BJT Page 060] [\x  60/]

3. Mahākassapattherāpadānaṃ

399. Padumuttarassa bhagavato lokajeṭṭhassa tādino
Nibbute lokanāthambhi pujaṃ kubbanti satthuno.

400. Udaggacittā1- janatā āmoditapamoditā,
Tesu saṃvegajātesu piti me upapajjatha2-

401. Ñātimitte samānetvā idaṃ vacanamabraviṃ,
"Parinibbuto mahāvīro handa pujaṃ karomaye"

402. Sādhuni te paṭissutvā bhiyo hāsaṃ janiṃsu me,
"Buddhasmiṃ lokanāthasmiṃ kāhāma puññasañcayaṃ"

403. Agghiyaṃ sukataṃ katvā satahatthasamugagataṃ,
Diyaḍḍhatthapatthaṭaṃ3- vimānaṃ nabhamuggataṃ.

404. Katvāna hammiyaṃ4- tattha tālapattihi citatitaṃ,
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā cetiyaṃ pujayuttamaṃ.

405. Aggikkhandheva jalito sālarājā’va5- phullito,
Indalaṭṭhiva ākāse obhāseti catudadisā.

406. Tattha cittaṃ pasādetvā katvana kusalaṃ bahuṃ,
Pubbakammaṃ saritvāna nidasaṃ upapajjahaṃ.

[PTS Page 034] [\q  34/]

407. Sahassayuttabhayavābhiṃ dibbayānamadhiṭṭhito,
Ubbiddhaṃ6- bhavanaṃ mayhaṃ sattabhumaṃ7- samuggataṃ.

408. Kuṭāgārasahassāni sabbasoṇṇamayā8- ahu,
Jalanni sakatejena disā sabbā pabhāsayaṃ.

409. Santi aññepi niyyuhā lohitaṅkamayā tadā,
Tepi jotenti ābhāya samantā caturo disā.

410. Puññakamāmabhinibbattā kuṭāgārā sunimmitā,
Maṇimayāpi jotenti disā dasa samantato

411. Tesaṃ ujjotamānānaṃ obhāso vipulo ahu,
Sabbe deve atibhomi puññakammassidaṃ phalaṃ.

412. Saṭṭhikappasahassamhi ubbiddho9- nāma khattiyo,
Cāturanto vijitāvi paṭhaviṃ10- āvasiṃ ahaṃ.

413. Tatheva11- bhaddake kapepa tiṃsakkhattuṃ ahosahaṃ,
Sakakammābhīraddhomhi cakakavatti mahabbalo,
Satatratanasampanno catudipamhi isasaro.

414. Tatthāpi bhavanaṃ mayahaṃ indalaṭṭhi’va uggataṃ,
Āyāmato catubbisaṃ12- vitthārena ca dvādasaṃ13-.

1. "Aggiṃ minannatā janatā"ti samuho aggiṃ ādāhanatthāya minantā - rāsi karontā" - aṭṭhakathā. 2. Udapajjatha ma [PTS] 3. Diyaḍḍhahatthasatampi [PTS] 4. Agaghiyaṃ [PTS] se 5. Kiṃsuko viya se 6. Ubabhidaṃ the 7. Sattabhumi [PTS] se 8. Sabbe sovaṇṇayā [PTS] sabbe the 9. Catubbisa ma the se 10. Pathacayyaṃ the 11. Tattheva the 12. Catubbisa ma the se 13. Davādasa se ma the dvādasā [PTS]

[BJT Page 062] [\x  62/]

415. Ramakaṃ nāma nagaraṃ daḷahapākāratoraṇaṃ,
Āyāmato pañcacasataṃ vitthārena tadaḍḍhakaṃ,
Ākinnaṃ janakāyehi tidasānaṃ puraṃ viya.

416. Yathā sucighare suci pakkhittā paṇṇavisati,
Aññamaññaṃ paghaṭṭenati ākiṇṇaṃ hoti taṃ tadā1-

417. Evampi nagaraṃ mayhaṃ hatthassarathasaṅkulaṃ,
Manussehi sadākiṇṇaṃ2- rammakaṃ nagaruttamaṃ.

418. Tattha bhutvā pivitvā3- ca puna devattanaṃ4- gato,
Bhave pacchimake mayhaṃ ahosi kulasampadā.

[PTS Page 035] [\q  35/]

419. Brahmaññakulasambhuto mahāratanasañcayo,
Asitikoṭiyo hitvā hiraññassā’pi pabbajiṃ5-

420. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

421. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

422. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākassapo thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Mahākassapattherassa apadānaṃ tatiyaṃ. -

4. Anuruddhattherāpadānaṃ

423. Sumedhaṃ bhagavantāhaṃ lokajeṭṭhā narāsabhaṃ,
Vupakaṭṭhaṃ viharantaṃ addasaṃ lokanāyakaṃ.

424. Upagantvā sambuddhaṃ sumedhaṃ lokanāyakaṃ,
Añajalimpaggahetvāna buddhaseṭṭhamayāva haṃ.

425. "Anukampa6- mahāvīra lokajeṭṭha narāsabha,
Padīpaṃ te padassami rukkhamulambhi jhāyato"

426. Adhivāsesi so dhīro sayambhu vadataṃ varo,
Dumesu vinivijjhitvā yantaṃ yojetva haṃ7- tadā.

427. Sahassavaṭṭiṃ pādāsiṃ buddhassa lokabandhuno,
Sattāhaṃ pajjalitvāna dīpā vupasamiṃsu me8-

428. Tena cittappasādena cetanāpaṇidhīhi ca,
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ vimānamupapajjahaṃ.

429. Uppannassa devattaṃ vyamhaṃ āsi sunimmitaṃ, 9-
Samantato pajjalati dipadānassi’daṃ phalaṃ

[PTS Page 036] [\q  36/]

430. Samantā yojanasataṃ virocesiṃ10- ahaṃ tadā,
Sabbe deve atibhomi dipadānassi’daṃ phalaṃ.

1. Hoti laṅkataṃ ma the laṅkato se 2. Tadākiṇṇaṃ [PTS] se. 3. Bhuttāca pītvā [PTS] bhutvā vasitvā ca se 4. Punapi devataṃ ma the 5. Paribbajiṃ [PTS] se 6. Anukampi [PTS] 7. Yojiya’haṃ ma the 8. Padipa vupasammisu [PTS] 9. Thambho āsi sunimamito ma [PTS] se 10. Virocemi. [PTS]

[BJT Page 064] [\x  64/]

431. Tiṃsa kappāni devindo devarajjamakārayiṃ,
Na maṃ keva’timaññanti1- dipadānassi’daṃ phalaṃ.

432. Aṭṭhavisatikkhattuñca cakkavatti ahosa’haṃ,
Divārattiñca passāmi samantā yojanaṃ tadā.

433. Sahassalokaṃ ñāṇena passāmi santhusāsane,
Dibbacakkhuṃ anuppatto dipadānassi’daṃ phalaṃ.

434. Sumedho nāma sambuddho tiṃsakappasahassi’no,
Tassa dīpo mayā dinno vippasanne cetasā.

435. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

436. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

437. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*
Itthaṃ sudaṃ āyasmā anuruddho thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Anuruddhattherassa apadānaṃ catutthaṃ. -

5. Puṇṇattherāpadānaṃ

438. Ajjhayako mattadharo tiṇṇaṃ vedāna pāragu,
Purakkhato’mahi sissehi upagacchiṃ naruttamaṃ.

439. Padumuttaro lokavidu āhutinaṃ paṭiggaho,
Mama kammaṃ pakittesi saṅkhittena mahāmuni.

440. Tā’haṃ dhammaṃ suṇitvāna abhivādetvāna satthuno,
Añajalimpaggahetvāna pakkāmiṃ dakkhiṇamukho.

441. Saṅkhittena suṇitvāna vitthārena adesayiṃ, 2-
Sabbe sissā3- attamanā sutvāna mama bhāsato.

442. Sakadiṭṭhiṃ vinodetvā buddhe cittaṃ pasādayuṃ,
Saṅkhittenapi desemi4- vitthārena tatheva haṃ5-

[PTS Page 037] [\q  37/]

443. Abhidhammanayaññu’haṃ6- kathāvatthuvisuddhiyo,
Sabbesaṃ viññapetvāna viharāmi anāsavo.

444. Ito pañcasate kappe caturo suppakāsakā,
Sattaratanasampannā catudipambhi issarā.

445. Paṭisambhidā catasso ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

Itthaṃ sudaṃ āyasmā puṇeṇā mattāniputto thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Puṇṇamattāniputtattherassa apadānaṃ pañcamaṃ. -

1. Kevitimaññanti the ma 2. Abhāsayiṃ ma 3. Piyā the 4. Desesiṃ ma
5. Pibhāsayiṃ ma 6. Nayaññehaṃ ma [PTS]

[BJT Page 066] [\x  66/]

6. Upālittherāpadānaṃ

446. Nagare haṃsavatiyā sujāto nāma brāhmaṇo,
Asitikoṭinicayo pahutadhanadhaññacā.

447. Ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedāna pāragu,
Lakkhaṇe itihāse ca sadhamme1- pāramiṃ gato.

448. Paribbājā ekasikhā2- gotamā3- buddhasāvakā,
Carakā4- nāpasā ceva caranti mabhiyā tadā

449. Tepi maṃ parivārenti brāhmaṇo vissuto iti,
Bahujjano maṃ pujeti nāhaṃ pujemi kañcanaṃ.

450. Pujārahaṃ na passāmi mānatthaddho ahaṃ tadā,
Buddhoti vacanaṃ6- natthi tāva nupapajjate jano.

451. Accayena ahorattā padumuttaranāyako7, -
Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā loke uppajji cakkhumā.

452. Vitthārino8- bāhujaññe puthubhute ca sāsane,
Upāgami tadā buddho nagaraṃ haṃsasavhayaṃ.

[PTS Page 038] [\q  38/]

453. Pitu atthāya so buddho dhammaṃ desesi cakkhumā,
Tena kālena parisā samantā yojanaṃ tadā.

454. Sammato manujānaṃ so9- sunando nāma tāpaso,
Yāvatā buddhaparisā puppheha’cchādayi tadā.

455. Catusaccaṃ pakāsente seṭṭhe ca10- pupphamaṇḍape,
Koṭisatasahassānaṃ dhammābhisamayo ahu.

456. Sattarattindivaṃ buddho vassetvā11- dhammavuṭṭhiyo, 12-
Aṭṭhame divase patte sunandaṃ kittayī jino.

457. "Devaloke manusse vā saṃsaranto ayaṃ bhave,
Sabbesaṃ pavaro hutvā bhavesu saṃsarissati.

458. Kappasatasahassambhi okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma gottena satthā loke bhavissati.

459. Tassa dhammesu dāyādo oraso dhammanimmito,
Mattāniputto puṇeṇāti hessati santhusāmako"

460. Evaṃ kittayi sambuddho13- sunandaṃ tāpasaṃ tadā,
Bhāsayanto janaṃ sabbaṃ dassayanto sakaṃ balaṃ.

1. Saddhamme [PTS] the 2. Ekabhikkhā ma 3. Gotama [PTS] 4. Varaṇā the
5. Kiñcanaṃ a mu 6. Savanaṃ ma 7. Nāmako ma 8. Vitthārike ma [PTS]
9. Yo ma se 10. Heṭṭhā ca ma heṭṭhato the 11. Vasasitvā ma [PTS]
12. Vuṭṭhiyā [PTS] the 13. So buddho. Ma

[BJT Page 068] [\x  68/]

461. Katañajali namassanti sunandaṃ tapasaṃ janā1-,
Buddhe kāraṃ karitvāna sodhesi2- gatimattano.

462. Tattha me ahu saṅkappo sutvāna munito vacaṃ,
Ahampi kāraṃ kassāmi yathā pasasāmi gotamaṃ.

463. Evā’haṃ cintayitvāna kiriyaṃ cintayiṃ3- mamaṃ,
Kyāhaṃ kammaṃ ācarāmi puññakkhette anuttare?

464. Ayañca pāṭhiko1- bhikkhu sabbapāṭhina5- sāsane,
Vinaye ca agganikkhitetā taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ6- ahaṃ.

465. Idaṃ me amitaṃ bhogaṃ akkhobhaṃ sāgarūpamaṃ,
Tena bhogena buddhassa ārāmaṃ māpayiṃ7- ahaṃ.

466. Sobhanaṃ nāma ārāmaṃ nagarassa puratthato,
Kitvā8- satasahassena saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.

[PTS Page 039] [\q  39/]

467. Kūṭāgāre ca pāsāde maṇḍape hammiye guhā,
Caṅkame sukate katvā saṅghārāmaṃ amāpayiṃ.

468. Jantāgharaṃ aggisālaṃ atho udakamāḷakaṃ,
Nahānagharaṃ māpayitvā bhikkhusaṅghassa’dāsabhaṃ.

469. Āsandiyo piṭhake ca paribhoge ca bhājane,
Ārāmikañca bhesajjaṃ sabbametaṃ adāsabhaṃ.

470. Ārakkhaṃ paṭṭhapetvāna pākāraṃ kārayiṃ daḷhaṃ,
Mā naṃ koci viheṭhesi santacittāna tādinaṃ.

471. Āvāsaṃ satasahassena9- saṅghārāme10- amāpayiṃ,
Vepullataṃ pāpayitvā11- sambuddhaṃ upanāmayiṃ.

472. "Niṭṭhāpito mayā rāmo sampaṭiccha tuvaṃ muni,
Niyyādesasāmi12- te13- vīra adhivāsehi cakkhuma"

473. Padumuttaro lokavidu āhutinaṃ paṭiggaho,
Mama saṅkappamaññāya adivāsesi nāyako

474. Adhivāsanamaññāya sabbaññussa mahesino,
Bhojanaṃ paṭiyādetvā kālamārocayiṃ ahaṃ.

475. Ārocitambhi kālambhi pudumuttaranāyako,
Khiṇāsamasahassehi ārāmaṃ me upāgami

476. Nisinnaṃ kālamaññāya annapānena tappayiṃ,
Bhuttāviṃ kālamaññāya idaṃ vacanamabuviṃ:

1. Tadā [PTS] se 2. Sodheti the 3. Citatayi the 4. Pāṭhito ma pāṭiko the 5. Sabbapāṭhissa ma sabbapāṭhiva the sabbapāṭhika a mu 6. Patthaye a mu 7. Māpaye a mu 8. Katvā [PTS] the 9. Satasahassenāvāsaṃ ma āvāsasatasahasse se āvāsasatasabhassena the 10. Saṅghārāmaṃ [PTS] 11. Vepullaṃ taṃ māpayitvā ma the 12. Niye jessami the 13. Taṃ ma se the

[BJT Page 070] [\x  70/]

477. "Kito satasahassena tattakene’va kārito,
Sobhano nāma ārāmo sampaṭiccha tuvaṃ muni1-

478. Iminā’rāmadānena vetanāpaṇidhibhi ca,
Bhave nibbattamāno’haṃ labhāmi mama patthitaṃ".

479. Paṭiggahetvā sambuddho saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ,
Bhikkhusaṅghe nisīditvā idaṃ vacanamabravi:

480. "Yo so buddhassa pādāsi saṅghārāmaṃ sumāpitaṃ,
Tamahaṃ kittayissāmi puṇātha mama bhāsato.

[PTS Page 040] [\q  40/]

481. Hatthi assā rathā patti senā ca caturaṅgini,
Parivāressanti’maṃ niccaṃ saṅghārāmassi’daṃ phalaṃ.

482. Saṭṭhituriyasahassāni bheriyo samalaṅkatā,
Parivāressanti’maṃ niccaṃ saṅghārāmassi’daṃ phalaṃ.

483. Chaḷāsītisahassāni nāriyo samalaṅkatā,
Vicittavatthābharaṇā āmuttamaṇikuṇḍalā.

484. Āḷārapamhā hasulā susaññā tanumajjhimā,
Parivāressanti’maṃ niccaṃ saṅghārāmassi’daṃ phalaṃ

485. Tiṃsakappasahassāni devaloke ramissati,
Sahassakkhattuṃ devindo devarajajaṃ karissati.

486. Devarājena pattabbaṃ sabbaṃ paṭilabhissati,
Anunabhogo hutvāna idavarajjaṃ karissati.

487. Sahassakkhattuṃ cakkavattī rājā raṭṭhe bhavissati,
Pathavyā rajjaṃ vipulaṃ gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

488. Kappasatasahassambhi okkākakulasambhavo. ,
Gotamo nama gottena satthā loke bhavissati.

489. Tassa dhammesu dāyādo oraso dhammanimmito,
Upāli nāma nāmena hessati satthusāvako.

490. Vinaye pāramiṃ patthā2- ṭhānāṭhāne ca kovido,
Jinasāsanaṃ dhārayanto3- viharissa’nāsavo.

491. Sabbametaṃ abhiññāya gotamo sakyapuṅgavo,
Bhikkhusaṅghe nisīditvā etadagge ṭhapesasti"

492. Aparimeyyu’pādāya patthemi tava sāsanaṃ,
So me attho anuppatto sabbasaṃyojanakkhayo.

1. Mune the 2. Patto [PTS] the 3. Jotayanto the dhārento [PTS] se

[BJT Page 072] [\x  72/]

493. Yathā sulāvuto poso rājadaṇḍena tajjito,
Sule sātaṃ avindanto1- parimuttiṃva icchati.

494. Tathehā’haṃ mahāvīra bhavadaṇḍena tajjito,
Kammasulāvuto santo pipāsāvedanaṭṭito2-

495. Bhave sātaṃ na vindāmi ḍayahanto tihi aggihi,
Parimuttiṃ gavesāmi yathāpi rājadaṇḍito.

[PTS Page 041] [\q  41/]

496. Yathā visādo3- puriso visena paripiḷito,
Agadaṃ so gaveseyya visaghātāyupānaṃ4-

497. Gavesamāno passeyya agadaṃ visaghātakaṃ,
Taṃ pivitvā5- sukhī assa visamhā parimuttiyā.

498. Tathehā’haṃ mahāvīra yatā visahato6- naro,
Samapiḷito avijjāya saddhammādamesayiṃ7-

499. Dhammāgadaṃ8- gavesanto adadakkhiṃ sakyasāsanaṃ,
Aggaṃ sabbosadhānaṃ taṃ sabbasallavinodanaṃ.
500. Dhammosadhaṃ pipitvāna visaṃ sabbaṃ samuhaniṃ9-,
Ajarāmaraṃ sitibhāvaṃ nibbāṇaṃ phassayiṃ10- ahaṃ.

501. Yathā bhūtaṭṭito11- poso bhūtagāhena piḷito,
Bhūtavejjaṃ gaveseyya bhūtasmā parimuttiyā.

502. Gavesamāno passeyya bhūtavijjāsu kovidaṃ, 12-
Tassa so vihane13- bhūtaṃ samulañca vināsaye.

503. Tathevā’haṃ mahāvīra tamaggāhena piḷito,
Ñāṇālokaṃ gavesāmi tamato parimuttiyā.

504. Atha’ddasaṃ sakyamuniṃ kilesatamasodhanaṃ,
So me tamaṃ vinodesi bhūtavejjova bhūtakaṃ14-

505. Saṃsārasotaṃ saṃchindiṃ tuṇhāsotaṃ nivārayiṃ,
Bhavaṃ ugghāṭayiṃ sabbaṃ bhūtavejjova mulato.

506. Garuḷo yathā opatati15- pannagaṃ bhakkhamattano,
Samantā yojanasataṃ vikkhobheti mahāsaraṃ.

507. Pannagaṃ so gahetvāna adhosisaṃ viheṭhayaṃ16-,
Ādāya so pakkamati yena kāmaṃ vihaṅgamo.

508. Tathevāhaṃ17- mahāvīra yathāpi garuḷo khalī18-,
Asaṅkhataṃ gavesanto dose vikkhālayiṃ ahaṃ

509. Diṭṭho ahaṃ dhammavaraṃ santipadamanuttaraṃ,
Ādāya viharāmetaṃ garuḷo pannagaṃ yathā.

1. Na vindanto [PTS] the 2. Vedanaddito the 3. Visārado the
4. Yupāyanaṃ ma se a yupāyaso [PTS] 5. Pivitvāna the 6. Visato ma 7. Mesa’haṃ [PTS] the 8. Dhammosadha the 9. Samuhataṃ the 10. Passayiṃ ma[PTS] 11. Bhūtaddito the 12. Bhūtavejjaṃ sukovidaṃ the 13. Vihite the 14. Bhūtikaṃ (sabbesu) 15. Yathopatti ma opatti [PTS] opatitaṃ the 16. Vipoṭhayaṃ the 17. Tatheva tvaṃ ma [PTS] 18. Balaṃ the.

[BJT Page 074] [\x  74/]

510. Āsāvati nāma latā jātā cittalatāvane,
Tassā vassasahassena ekaṃ nibbattate phalaṃ.

[PTS Page 042] [\q  42/]

511. Taṃ devā paṭirūpāsanti tāva dūre phale sati, 1-
Devānaṃ sā piyā2- evaṃ āsāvatilatuttamā.

512. Satasahassupādāya tā’haṃ3- paricare muniṃ,
Sāyaṃ pātaṃ namassāmi devā āsāvatiṃ yathā.

513. Avañajhā pāricariyā amoghā ca namassanā,
Durāgatampi maṃ mantaṃ khaṇo maṃ4- na virādhayī.

514. Paṭisandhiṃ na pasasāmi vicinanto bhave ahaṃ,
Nirūpadhi vippamutto upasanno carāma’haṃ.

515. Yathāpi padumaṃ nāma suriyaraṃsena pupphati,
Tathevā’haṃ mahāvīra buddharaṃsena pupphito.

516. Yathā balākāyonimbhi na vijjati pumā5- sadā,
Meghesu gajjamānesu gabbhaṃ gaṇhanti tā sadā.

517. Cirampi gabbhaṃ dhārenti yāva megho na vassati, 6-
Bhārato parimuccanti yadā megho pavassati.

518. Padumuttarabuddhassa dhammameghena gajjato,
Saddena dhammameghassa dhammagabbhaṃ agaṇhi’haṃ.

519. Satasahassupādāya7- puññagabbhaṃ dhatrama’haṃ,
Nappamuñcāmi bhārato dhammameghe8- na gajjati9-

520. Yadā tuvaṃ sakyamune ramme kāpilavatthave,
Gajjasi10- dhammameghena bhārato parimutta’haṃ. 11-

521. Suññataṃ animitataññaca tathāppaṇihitampi12- ca,
Caturo ca phale sabbe dhamme vijanayiṃ ahaṃ13-
- Dutiyabhāraṇavāraṃ -

1. Tāva duraphalaṃ pati the 2. Devānaṃ bhāsiyā the 3. Nāhaṃ the 4. Yaṃ ma 5. Pumo ma 6. Na vacchati ma gajjati [PTS] se the a 7. Satasahassaṃ upādāya [PTS] the 8. Megho the 9. Vacchati ma 10. Vaccasi ma gajajito the 11. Parimucca’haṃ se parimuñcihaṃ the 12. Athappa se the 13. Dhammagabbhe vijayāhaṃ the dhamme ca vijaṭāyahaṃ [PTS] a.

[BJT Page 076] [\x  76/]

522. Aparimeyyupādāya patthemi tava sāsanaṃ,
So me attho anuppatto sannipadamanuttaraṃ.

[PTS Page 043] [\q  43/]

523. Vinaye pāramiṃ patto yathāpi pāṭhiko1- isi,
Na me samasamo atthi2- dhāremi sāsanaṃ ahaṃ.

524. Vinaye khandhake cāpi tikacchede ca pañcame,
Ettha me3- vimati natthi akkhare vyañajanepi vā.

525. Niggahe paṭikamme ca ṭhānāṭhāna ca kovido,
Osāraṇe vuṭṭhāpane sabbattha pāramiṃ gato.

526. Vinaye khandhake cāpi nikkhipitvā padaṃ ahaṃ,
Ubhato viniveṭhetvā rasato osareyya’haṃ.

527. Niruttiyā sukusalo atthānatthe ca kovido,
Anaññātaṃ mayā natthi ekaggo satthusāsane.

528. Rūpadakkho ahaṃ ajja sakyaputtasasa sāsane,
Kaṅkhaṃ sabbaṃ vinodemi chindāmi sabbasaṃsayaṃ.

529. Padaṃ anupadañcāpi akkharañcāpi vyañajanaṃ4-,
Nidāne pariyosāne sabbattha kovido ahaṃ.

530. Yathāpi rājā balavā niggaṇhitvā parantape, 5-
Vijinitvāna saṅgāmaṃ nagaraṃ tattha māpaye.

531. Pākāraṃ parikhañcāpi esikaṃ dvārakoṭṭhakaṃ,
Aṭṭālake ca vividhe kāraye nagare bahu.

532. Siṅghāṭakaṃ vaccarañca6- suvibhatta’ntarāpaṇaṃ,
Kārayeyya7- sabhaṃ tattha atthānatthavinicchayaṃ.

533. Nigghātatthaṃ amittānaṃ chiddāchiddañca jānituṃ,
Balakāyassarakkhāya8- senāpaccaṃ ṭhapeti9- so.

534. Ārakkhatthāya bhaṇḍassa nidhānakusalaṃ naraṃ,
Mā me bhaṇḍaṃ vinasasiti bhaṇḍarakkhaṃ ṭhapeti10- so.

1. Paṭiko se the pāṭako ma 2. Na mogho idānatthi the 3. Ettake the
4. (Evaṃ sabbesu) 5. Nihanatvā parakhattiye the 6. Ovaraṃ ca the 7. Kāraye so ma 8. Sametuṃ balakāyassa the rakkhāya balakāyassa [PTS] se 9-10 ṭhapesi ma se the

[BJT Page 078] [\x  78/]

535. Māmako1- hoti yo rañño vuddhiṃ yasa ca icchati,
Tassādhikaraṇaṃ deti mittassa paṭipajjituṃ.

536. Uppātesu nimittesu lakkhaṇesu ca kovidaṃ,
Ajjhāyakaṃ mantadharaṃ porohicce ṭhapeti2- so.

[PTS Page 044] [\q  44/]

537. Etebhaṅgehi sampanno khattiyoti pavuccati.
Sadā rakkhanti rājānaṃ cakkavākova dukkhitaṃ3-

538. Tatheva tvaṃ mahāvīra hatāmittova4- khattiyo,
Sadevakassa lokassa dhammarājāti vuccati.

539. Titthiye nihanitvāna5- mārañcāpi sasenakaṃ,
Tamandhakāraṃ vidhamitvā dhammanagaraṃ amāpayī.

540. Sīlaṃ pākārakaṃ6- tattha ñāṇaṃ te dvārakoṭṭhakaṃ,
Saddhā te esikā dhira dvārapālo ca saṃvaro.

541. Satipaṭṭhānamaṭṭālaṃ paññā te vaccaraṃ mute,
Iddhipādañca siṅghāṭaṃ dhammavithi sumāpitā7-

542. Suttantaṃ abhidhammo8- ca vinayo9- cā pi kevalaṃ,
Navaṅgaṃ buddhavacanaṃ esā10- dhammasabha tava.

543. Suññataṃ animittañca appaṇibhitavihārakaṃ11-,
Anejaṃ12- ca nirodho ca esā dhammakuṭi tava.

544. Paññāya agganikkhitto13- paṭibhāne ca kovido,
Sāriputtoti nāmena dhammasenāpiti tava.

545. Cutupapātakusalo iddhiyā pāramiṅgato,
Kolito nāma nāmona mune tava purobhito14-

546. Porāṇakavaṃsadharo uggatejo durāsado,
Dhutavādiguṇena’ggo15- akkhadhasso tavaṃ mune.

1. Mamattho ma se mamato a samattho te 2. Ṭhapesi ma se the 3. Dukkhinaṃ ma pakkhinaṃ the 4. Mahāmittova the 5. Niharitvāna se a 6. Pākārikaṃ ma [PTS] se 7. Sumāpitaṃ ma [PTS] 8. Abhidhammaṃ [PTS] ma se
9. Vinayaṃ [PTS] ma se 10. Ettha [PTS] 11. Vihārañcappaṇihitaṃ (sabbesu)
12. Anejjaṃ the 13. Aggo ma [PTS] 14. Porohicco tavaṃ mune ma [PTS] se the 15. Guṇe aggo ma dhutaṅgādi - the

[BJT Page 080] [\x  80/]

547. Bahussuto dhammadharo sabbapāṭhi ca sāsane,
Ānando nāma nāmena dhammārakkho tavaṃ mune.

548. Ete sabbe atikkamma pamesi1- bhagavā mamaṃ,
Vinicchayamme pādāsi vinaye2- viññudesitaṃ3-

549. Yo koci vinaye pañahaṃ pucchati buddhasāvako,
Tattha me cittanā natthi taññeva’tthaṃ kathema’haṃ.

550. Yāvatā buddhakhettamhi ṭhapetvā taṃ mahāmuniṃ,
Vinaye mādiso4- natthi kuto bhīyyo bhavissati.

[PTS Page 045] [\q  45/]

551. Bhikkhusaṅghe nisīditvā evaṃ gajjati gotamo,
Upālissa samo natthi vinaye khandhakesu ca5-

552. Yāvatā buddhabhanitaṃ navaṅgaṃ satthusāsanaṃ,
Vinayogadhitaṃ6- sabbaṃ vinayamulaṃti passato7-

553. Mama kammaṃ saritvāna gotamo sakyapuṅgavo,
Bhikkhusaṅghe nisīditvā etadagge ṭhapesi maṃ.

554. Satasahassupādāya imaṃ ṭhānamapatthayiṃ,
So me atthā anuppatto vinaye pāramiṅgato.

555. Sakyānaṃ nandijanano kappako āsa’haṃ pure,
Vijahitvāna8- taṃ jātiṃ putto jāto mahesino.

556. Ito dutiyake kappe añajaso nāma khattiyo,
Anantatejo amitayaso bhumipālo mahaddhano.

557. Tassa rañño ahaṃ putto candano9- nāma khattiyo,
Jātimadenupatthaddho yasabhogamadena ca.

558. Nāgasatasahassāni sababālaṅkārabhusitā,
Tidhā pabhinnamātaṅgā parivārenti maṃ sadā.

559. Sabalehi parīto’haṃ10- uyyānaṃ gantukāmako,
Ārūyha sirikaṃ nāgaṃ nagarā nikkhamiṃ tadā.

560. Caraṇena ca sampanno guttadvāro susaṃvuto,
Dovalo nāma sambuddho āgacchi purato mama.

561. Pesetvā sirikaṃ nāgaṃ budadhaṃ āsādayiṃ tadā,
Tato sañajātakopo so nago nuddharate11- padaṃ.

562. Nāgaṃ duṭṭhamanaṃ12- disvā buddhe kopaṃ akāsahaṃ,
Vihesayitvā13- sambuddhaṃ uyyānaṃ agamāsa’haṃ.

1. Mahesi ma the pihesi [PTS] 2. Vinayaṃ ma 3. Vinayaññunadesitaṃ the
4. Sadiso ma 5. Vā the 6. Vinaye kathitaṃ the 7. Vinaya mulapassino ma[PTS] mulakapassino se 8. Vijayitvāna the 9. Sunando the 10. Paretohaṃ [PTS] a 11. Muddharate the 12. Ruṇṇamanaṃ ma se the a
13. Viheṭhayitvā (katthivi)

[BJT Page 082] [\x  82/]

563. Sātaṃ tattha vindāma siro1- pajjalito yathā,
Pariḷāhena ḍayhāmi macchova baḷisādako.

[PTS Page 046] [\q  46/]

564. Sasāgarantā paṭhavi ādittā viya hoti me,
Pitusantiku’pāgamma idaṃ vacanamabraviṃ:

565. "Āsīvisaṃ va kupitaṃ aggikkhandhaṃ’va āgataṃ,
Matataṃ’va kuñajaraṃ dantiṃ yaṃ sayambhumasādadhiṃ.

566. Āsādito mayā buddho ghoro ugagatapo jino,
Purā sabbe vinassāma khamāpessāma taṃ muniṃ.

567. No ce taṃ nijjhapessāma2- attadantaṃ samābhitaṃ,
Orena sattadivasā3- raṭṭhaṃ me vidhamissati.

568. Sumekhalo kosiyo ca siggavo cāpi sattuko, 4-
Āsādayitvā isayo duggatā te saraṭṭhakā5-

569. Yadā kuppanti isayo saññatā brahmacārino6,
Sadevakaṃ vināsenti sasāgaraṃ sapabbataṃ"

570. Tiyojanasahassambhi purise sannipātayiṃ,
Accayaṃ desanatthāya sayambhuṃ upasaṅkamiṃ.

571. Alalavatthā allasirā sabbeva pañajali katā,
Buddhassa pāde nipatitvā idaṃ vacanamabravuṃ: 7-

572. "Khamassu tvaṃ mahāvīra abhiyācati taṃ jano,
Pariḷāhaṃ vanodehi mā no raṭṭhaṃ vināsaya.

573. Sadevamānusā sabbe sadānavasarakkhasā,
Ayomayena kuṭena siraṃ bhindeyyu me sadā. "

574. Udake8- aggi na saṇṭhāni khijaṃ selena rūhati,
Agade kimi na saṇṭhāni kopo buddhe na jāyati.

575. Yathāpi bhumi acalā appameyyo ca sāgaro,
Anannako ca ākāso evaṃ buddhā akhobhiyā9-

576. Sadā khantā mahāvīrā khamitā ca tapassino,
Khantānaṃ khamitānañca gamanaṃ taṃ10- na vijjati11"

1. Sire a mu 2. Nikkhamessāmi the 3. Sattame divase [PTS] the 4. Sattako ma 5. Sasenakā [PTS] the 6. Brahmacārayo se [PTS] the 7. Mabuviṃ ma [PTS] the 8. Dake ma 9. Buddho akhobhiyo a ma [PTS] 10. Khamanaṃ vo the

[BJT Page 084] [\x  84/]

577. Idaṃ vatvāna sambuddho pariḷāhaṃ vinodayaṃ1-
Mahājanassa purato nabhaṃ abbhuggami tadā.

[PTS Page 047] [\q  47/]

578. Tena kammena’haṃ dhira bhinattataṃ ajjhupāgato,
Samatikkamma taṃ jātiṃ pāvisiṃ abhayaṃ puraṃ.

579. Tadāpi maṃ mahāvīra ḍayahamānaṃ susaṇṭhitaṃ2-,
Pariḷāhaṃ vinodesi sayambhuñca khamāpayi.

580. Ajjāpi maṃ mahāvīra ḍayahmānaṃ tiha’ggihi,
Nibbāpesi tayo aggi sitibhāvañca pāpiyī

581. Yesaṃ sotāvadhāna’tthi3- suṇātha mama bhāsato,
Atthaṃ tumhaṃ pavakkhāmi yathā diṭṭhaṃ padaṃ mama.

582. Sayambhuṃ taṃ vimānetvā4- santacittaṃ samāhitaṃ,
Tena kammena’haṃ ajja jāto’mhi nicayotiyaṃ.

583. Mā vo khaṇaṃ virādhetha khaṇātītā hi socare,
Sadatthe vāyameyyātha khaṇo vo paṭipādito.

584. Ekaccānañca vamanaṃ ekaccānaṃ virecanaṃ,
Visaṃ halāhalaṃ eke5- ekaccānaṃ va osadhaṃ.

585. Vamanaṃ paṭipapannānaṃ phalaṭṭhānaṃ virecanaṃ,
Osadhaṃ phalalābhinaṃ puññakkhettaṃ gavesitaṃ.

586. Sāsanena viruddhānaṃ visaṃ hālāhalaṃ yathā,
Āsiviso diṭṭhiviso evaṃ jhāpeti taṃ naraṃ.

587. Sakiṃ pitaṃ6- halāhalaṃ uparundhati jīvitaṃ,
Sāsanena virujjhitvā kappakoṭimbhi ḍayhati.

588. Khantiyā avihiṃsāya mettacittavatāya ca,
Sadevakaṃ so tāreti7- tasmā vo avirodhiyo8-

589. Lābhālābhe na sajjanti sammanana - vimānane,
Paṭhavisadisā buddhā tasmā te na virodhiyā9-

1. Vinodayī se [PTS] the 2. (Evaṃ sabbattha) 3. Sotapathā atthi the
4. Khamāpetvā the 5. Ete [PTS] 6. Sakiṃ bhuttaṃ the 7. Tarati ma [PTS] se 8. Avirādhiyā ma 9. Virādhiyā [PTS] ma

[BJT Page 086] [\x  86/]

590. Devadatte ca vadhake vore aṅgulimālake,
Dhanapāle rāhule ca sabbesaṃ samako muni.

[PTS Page 048] [\q  48/]

591. Etesaṃ paṭigho1- natthi rāgo’seṃ na vijjati,
Sabbesaṃ samako buddho vadhakassorasassa ca.

592. Panthe disvāna kāsāvaṃ chaḍḍhinaṃ miḷhamakkhitaṃ,
Sirasmiṃ2- añjaliṃ katvā vanditabbaṃ iḍasiddhajaṃ3
593. Abbhatitā ca ye buddhā vattamānā anāgatā,
Dhajenānena sujjhanti tasmā ete namassiyā.

594. Satthukappaṃ suvinayaṃ dhāremi hadayenahaṃ
Namasasmāno vinayaṃ viharissāmi sabbadā.

595. Vinayo āsayo4- mayhaṃ vinayo ṭhānacaṅkamaṃ,
Kappami vinaye vāsaṃ vinayo mayha gocaro.

596. Vinaye pāramippatto samathe5- cāpi kovido,
Upāli taṃ mahāvīra pade vandati satthuno.

597. So ahaṃ vicarissāmi gāmā gāmaṃ purā puraṃ,
Namasasmāno sambuddheṃ dhammassa ca sudhammataṃ.
598. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Sabbāsavā parikkhiṇā6- natthi dāni punabbhavo.

599. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

600. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*
Itthaṃ sudaṃ āyasmā upālithero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Upālittherāpadānaṃ chaṭṭhaṃ -

7. Aññākoṇḍaññattherāpadānaṃ

601. Padumutatrasambuddhaṃ lokajeṭṭhaṃ vināyakaṃ,
Buddhabhumimanuppattaṃ paṭhamaṃ addasaṃ ahaṃ.

602. Yāvatā bodhiyā yakkhā sabbe samāgatā,
Sambuddhaṃ parivāretvā vandanti pañajalikatā.

[PTS Page 049] [\q  49/]

603. Sabbe devā tuṭṭhamanā ākāse sañcaranti te,
"Buddho ayaṃ anuppatto andhakāratamonudo".

1. Paṭighaṃ ma [PTS] se a 2. Sirasā se the 3. Canditabbo isiddhajo the 4. Āsayaṃ [PTS] the 5. Samaye the 6. Sabbāsavaparikkhiṇo ma

[BJT Page 088] [\x  88/]

604. Tesaṃ hāsaparetānaṃ mahānādo pavattatha:
"Kilese jhāpayissāmi sammāsambuddhasāsane"

605. Devānaṃ giramaññāya vācāsabhimudiritaṃ,
Haṭṭho haṭṭhena cittena ādibhikkhamadāsa’haṃ.

606. Mama saṅkappamaññāya satthā loke anuttaro,
Devasaṅghe nisīditvā imā gāthā abhāsatha:

607. "Sattāhaṃ abhinikkhamma bodhiṃ ajjhagamaṃ ahaṃ,
Idaṃ me paṭhamaṃ bhattaṃ brahmacariyassa1- yāpanaṃ.

608. Tusitā hi idhā’gantvā yo me bhikkhaṃ upānayī,
Tama’haṃ kittayissāmi suṇātha mama bhāsato

609. Tiṃsakappasahassāni2- devarajjaṃ karissati,
Sabbe deve abhibhotvā tidivaṃ āvasissati.

610. Devalokā civitvāna manussattaṃ gamissati,
Sahassadhā cakkavatti tattha rajjaṃ karissati.

611. Kappasatasahassambhi okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma gottena satthā loke bhavissati.

612. Tidasā so cavitvāna manussattaṃ gamissati,
Agārā pabbajitvāna chabbassāni vasisasti.

613. Tato sattamake vasse buddho saccaṃ kathessati,
Koṇḍaññā nāma nāmena paṭhamaṃ sacchikābhiti"

614. Nikkhantenā’nupabbajiṃ3- padhānaṃ sukataṃ mayā,
Kilese jhāpanatthāya pabbajiṃ anagāriyaṃ.

615. Abhigantvāna sabbaññu buddho loke sadevake,
Isināme4- migāraññe amataṃ bherimāhahani.

616. Sodāni patto amataṃ santaṃ padamanuttaraṃ,
Sababāsave pariññāya viharāmi anāsavo.

[PTS Page 050] [\q  50/]

617. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

618. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

619. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*
Itthaṃ sudaṃ āyasmā aññā5-koṇḍaññā thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Añña koṇḍaññattherassa apadānaṃ sattamaṃ. -

1. Brahmacārissa ma the [PTS] brahmacariya se 2. Sahassena [PTS] tiṃsamatte kappasahasse ma se 3. Pabbajjaṃ [PTS] 4. Imināme ma [PTS] se 5. Aññāta a mu aññā si mu

[BJT Page 090] [\x  90/]

8. Piṇḍolabhāradvājattherāpadānaṃ.

620. Padumuttaro nāma jino sayambhu aggapuggalo,
Purato himavantassa cittakuṭe vasi tadā.

621. Abhitarūpo tatthā’siṃ migarājā catukkamo,
Yassa saddaṃ suṇitvāna vikkhambhanti bahujjanā.

622. Suphullaṃ padumaṃ gayha upagañajiṃ narāsabhaṃ,
Vuṭṭhitassa samādhimhā buddhassa abhiropayiṃ.

623. Catuddisā namassitvā buddhaseṭṭhaṃ naruttamaṃ,
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā sihanādaṃ nadiṃ ahaṃ.

624. Padamuttaro lokavidu āhutinaṃ paṭiggaho,
Sakāsane nisīditvā imā gāthā abhāsatha.

625. Buddhassa giramaññāya sabbe devā samāgatā,
Āgato vadataṃ seṭṭho dhammaṃ sossāma.

626. Tesaṃ hāsaparetānaṃ purato lokanāyako,
Mama saddhaṃ pakittesi dighadassi mahāmuni.

627. "Yeni’daṃ padumaṃ dinnaṃ sihanādo ca nādito,
Tamahaṃ kittayissāmi suṇātha mama bhāsato.

628. Ito aṭṭhamake kappe cakkavatti bhavissati,
Sattaratanasampanno catudipambhi issaro,

629. Kārayissati issariyaṃ1- mahiyā catusaṭṭhiyā, 2
Padumo nāma nāmena cakkavatti mahabbalo.

[PTS Page 051] [\q  51/]

630. Kappasatasahassambhi okkākakulasambhavo,
Gotamonāma gottena satthā loke bhavissati.

631. Pakāsite pāvacane brahmabandhu bhavissati,
Brahmaññā abhinikkhamma pabbajissati tāvade.

632. Padhānapabhitatto so upasanto nirūpadhi,
Sabbāsave pariññāya nibbāyissata’nāsavo.

633. Vipane pannaseyyambhi vāḷamigasamākule,
Sabbāsave pariññāya nibbāyissata’nāsavo".

634. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

635. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

636. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ*

Itthaṃ sudaṃ āyasmā piṇḍolabhāradvā thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Piṇḍolabharadvājattherassa apadānaṃ aṭṭhamaṃ. -

1. Issaraṃ ma [PTS] se 2. Catusattiyā a mu *theragāthaṭṭhakathāya na sametidaṃ apadānaṃ.

[BJT Page 092] [\x  92/]

9. Khidiravaniyarevatattherāpadānaṃ

637. Gaṅgā bhagirathi1- nāma himavantā pabhāvitā, 2-
Kutitthe3- nāviko āsiṃ orime ca tariṃ ahaṃ.

638. Pubbe mayhaṃ sutaṃ āsi padumuttaranāyako, 4
Vasīsatasahassehi gaṅgāsotaṃ tarissati5-

639. Bahu nāvā samānetvā vaḍḍhakihi susuṅkhataṃ,
Nāvāya chadanaṃ katvā patimāniṃ narāsabhaṃ.

640. Āgantvāna ca sambuddho āruhi tañca nāvukaṃ, 6
Vārimajjhe ṭhito satthā imā gāthā abhāsatha:
641. "Yo so tāresi sambuddhaṃ saṅghañcāpi anāvaṃ,
Tena cittappasādena devaloke ramissati.

642. Nibbattissati te vyambhaṃ sukataṃ nāvasaṇṭhitaṃ,
Ākāse pupphachadanaṃ dhārayissati sabbadā.

643. Aṭṭhapaññāsakappambhi tārako7- nāma khattiyo,
Cāturanto vijitāvi cakkavatti bhavissati.

[PTS Page 052] [\q  52/]

644. Sattapaññāsakappambhi campako nāma khattiyo,
Uggacchantova suriyo jotissati mahabbalo.

645. Kappasatasahassambhi okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma gottena satthā loke bhavissati.

646. Tidasā so cavitvāna manussattaṃ gamissati,
Revato nāma nāmena brahmabandhu bhavissati.

647. Agārā nikkhamitvāna sukkamūlena codito,
Gotamassa bhaghavato sāsāne pabbajissati.

648. So pacchā pabbajitvāna yuttayogo vipasasako, 3
Sabbāsave pariññāya nibbāyissata’nāsavo"

649. Ciriyaṃ me dhuradhorayhaṃ yogakkhemādhivāhanaṃ,
Dhāremi antimaṃ dehaṃ sammāsambuddhasāsane.

650. Satasahasse kataṃ kammaṃ phalaṃ dassesi me idha,
Sumutto saravego’va kilese jhāpayī mama*

561. Tato maṃ vananirataṃ9-disvā lokantagu muni,
Vanavāsibhikkhunaggaṃ10- paññapesi mahāmati, *

562. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ
Itthaṃ sudaṃ āyasmā khadiravaniyo revato thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Khadiravaniyarevatattherassa apadānaṃ navamaṃ. -

1. Bhāgirasi ma [PTS] se 2. Pabhūtā bhimavantato the 3. Titthassa the 4. Padumuttaranāyako sambuddho dipaduttemo ma [PTS] a 5. Gaṅgātiramupāgato ma the 6. Nāvālañachakaṃ [PTS] se the a 7. Tāraṇo the se a 8. Vipasastithe 9. Jhānanirataṃ the 10. Jhāyinaṃ bhikkhunaṃ the *imā dve gāthā [PTS] se petthakesu na vijjanti.

[BJT Page 094] [\x  94/]

10. Ānandattharāpadānaṃ

653. Ārāmadvārā nikkhamma padumuttaro mahāmuni,
Vassento1- amataṃ vuṭṭhiṃ nibbāpesi mahājanaṃ.

654. Satasahassā te vīrā2- chaḷabhiññā mahiddhikā,
Parivārenti sambuddhaṃ chāyāva anapāyini3-

655. Hatthikkhandhāgato āsiṃ setacchattaṃ varuttamaṃ,
Sucārurūpaṃ disvāna vitti me upapajjatha.

656. Oruyha hatthikkhandhamhā upagacchiṃ narāsabhaṃ,
Ratanāmayachattaṃ me buddhaseṭṭhassa dhārayiṃ.

[PTS Page 053] [\q  53/]

657. Mama saṅkappamaññāya padumuttaro mahāisi,
Taṃ kathaṃ ṭhapayitvāna imā gathā abhāsata:

658. "Yo so chattaṃ adhāresi soṇṇālaṅkārabhusitaṃ,
Tamahaṃ kittayissāmi suṇātha mama bhasato

659. Ito gantvā ayaṃ poso tusitaṃ āvasissati,
Anubhossati sampattiṃ accharāhi purakkhato.

660. Catuntiṃsanikkhantuñca devarajjaṃ karissati,
Balādhipo aṭṭhasataṃ vasudhaṃ āvasissati.

661. Aṭṭhapaññāsakkhattuñca cakkavatti bhavissati,
Padesarajjaṃ vipulaṃ mabhiyā kārayissati.

662. Kappasatasahassamhi okkākakulasambhavo,
Gotamo nāma gottena4- satthā leke bhavissati.

663. Sakyānaṃ kulaketussa cātibandhu bhavissati,
Ānando nāma nāmena upaṭṭhāko mahesino.

664. Ātāpi nipako cāpi5- bāhusaccesu kovido,
Nivātavutti atthaddho sabbapāṭhi bhavissati.

665. Padhānapahitatto so upasanto nirūpadhi,
Sabbāsave pariññāya nibbāyissata’nāsavo"

666. Santi āraññakā nāgā kuñajarā saṭṭhihāyanā,
Nidhā pabhinnamātaṅgā īsādantā urūḷhavā.

667. Anekasatasahassā paṇḍitāpi mahiddhikā,
Sabbe te buddhanāgassa na hontu’panidhimbhi te6-

1. Vassanto ma [PTS] 2. Satasahassāni virā [PTS] 3. Anupāyini ma the 4. Nāmena the 5. Saddho the 6. Honti paṇidimbhi ma na honta parivimbhitā [PTS]

[BJT Page 096] [\x  96/]

668. Ādiyāme namassāmi majjhime atha pacchime,
Pasannacitto sumano buddhaseṭṭhaṃ upaṭṭhahiṃ

669. Ātāpi nipako cāpi sampajāno patissato,
Sotāpattiphalampatto sekkhabhumisu kovido.

670. Tappe’to satasahasse yaṃ kammamabhinihariṃ,
Tā’haṃ bhumimanuppatto ṭhito saddhammamācalo

[PTS Page 054] [\q  54/]

671. Kilesā jhāpitā mayhaṃ bhavā sabbe samuhatā,
Nāgova bandhanaṃ chetvā viharāmi anāsavo.

672. Svāgataṃ vata me āsi buddhaseṭṭhassa santike,
Tisso vijjā anuppattā kataṃ buddhassa sāsanaṃ

673. Paṭisambhidā catasse ca vimokkhā’pi ca aṭṭhime,
Chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanaṃ

Itthaṃ sudaṃ āyasmā ānanado thero imā gathāyo abhāsitthāti.
- Ānandattherāpadānaṃ dasamaṃ. -

Buddhavaggo paṭhamo Uddānaṃ:
Buddho paccekabuddho ca2- sāriputto ca koḷito,
Kassapo anuruddho ca puṇṇatthero upāli ca.
Aññāsikoṇḍaññā piṇḍolo revatā’nandapaṇḍito.
Chasatāni ca paññāsa gāthāyo sabbapiṇḍitā.

1. Ṭhitā calā the
2. Paccekasambuddho se.