[CPD Classification 2.5.15]
[PTS Vol Cp - ] [\z Cp /] [\f I /]
[PTS Page 097] [\q 97/]
[BJT Vol Cp - ] [\z Cp /] [\w I /]
[BJT Page 312] [\x 312/]
Cariyāpāpiṭaka pāḷi
Namo tassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa
5. Sacca pāramitā
7. Kapirāja cariyaṃ
307. Yadā ahaṃ kapi āsiṃ
nadī kule arīsaye
Pīḷito suṃsumārena1
gamanaṃ nalabhāmihaṃ2.
308. Yambhokāse ahaṃ ṭhatvā
ora 3 pāraṃ patāmahaṃ
Tatthacchi sattu 4 vadhako kumbhīlo
ludda5 dassano.
309. Somaṃ asaṃsi 6 ehīti ahamemīti
7 taṃ vadiṃ8
Tassa matthakamakkamma parakule patiṭṭhahiṃ.
310. Na tassa alikaṃ bhaṇitaṃ
yathā vācaṃ akāsahaṃ
Saccena me samo natthi esā me sacca
pāramīti.
Kapirāja cariyaṃ sattamaṃ.
8. Sacca tāpasa cariyaṃ
311. Punā paraṃ yadā homi
tāpaso saccasavhayo
Saccena lokaṃ pālesiṃ9 samaggaṃ
janamakāsahanti.
Sacca paṇḍita cariyaṃ aṭṭhamaṃ.
9. Vaṭṭapotaka cariyaṃ.
[PTS Page 098] [\q 98/]
312. Punāparaṃ yadā homi
magadhe vaṭṭa potako
Ajātapakkho taruṇo maṃsapesi
kulāvake.
313. Mukhatuṇḍake10 nāharitvā
mātā posayatī mamaṃ
Tassā phassena jīvāmi
natthi me kāyikaṃ balaṃ.
1. Susumārena-machasaṃ. 2. Labhā
mahaṃ-sīmu. 3. Orā-machasaṃ. 4. Satthu-nā-.
5. Rudda-nā-katthaci. 6. Āsiṃsi-sīmu-
7. Ahaṃpemīti-machasaṃ.
8. Vadi-nā-katthaci. 9. Pālemi-sīmu.
10. Tuṇḍenāharitvā-sumu-epa.
[BJT Page 314] [\x 314/]
314. Saṃvacchare gimhasamaye davaḍāho1
padippati
Upagacchati amhākaṃ pāvako
kaṇhavattanī.
315. Dhūmaṃ dhūmaṃ janitvevaṃ2
saddāyanto mahāsikhī
Anupubbena jhāpento aggī mama
mupāgami.
316. Aggivegabhayā bhītā
tasitā mātā pitā mama
Kulāvake maṃ chaḍḍhetvā
attānaṃ parimocayuṃ.
317. Pāde pakkhe pajahāmi natthi
me kāyikaṃ balaṃ
So, haṃ agatiko tattha evaṃ cintesahaṃ
tadā.
318. Yesāhaṃ upadhāveyyaṃ
bhīto tasitavedhito
Temaṃ ohāya pakkhantā kathaṃ
me ajja kātave.
319. Atthi loke sīlaguṇo saccaṃ
soceyya nuddayā
Tena saccena kāhāmi saccakiriyamuttamaṃ.
320. Āvajjetvā dhamma balaṃ
saritvā pubbako jine
Saccabalamavassāya sacca kiriya makāsahaṃ.
321. Santi pakkhā apatanā santi
pādā avañcanā3
Mātā pitā ca nikkhantā
jātaveda paṭikkama.
322. Saha sacce kataṃ mayhaṃ mahā
pajjalito sikhī
Vajjesi soḷasa karīsāni
udakampatvā4 yathā sikhī
Saccena me samo natthi esā me saccapāramīti.
Vaṭṭapotaka 5 cariyaṃ navamaṃ.
10. Maccharāja cariyaṃ
[PTS Page 099] [\q 99/]
323. Punāparaṃ yadā homi
maccharājā mahāsare
Uṇhe suriyasantāpe sare udakaṃ
khīyatha 6.
324. Tato kākā ca gijjhā
ca bakā7 kuḷala senakā
Bhakkhayantī divā rattiṃ
macche upanisīdiya.
1. Vanadāho-machasaṃ-davadhāho-nā.
2. Dhuma dhūmaṃ iti evaṃ-machasaṃ.
3. Avañjanā-sīmu-katthaci.
4. Udakampatetā-nā. 5. Vaṭṭakarāja cariyaṃ-pa.
6. Khīyyatha-machasaṃkhīyetha-sīmu-.
7. Kaṃkā-machasaṃ.
[BJT Page 316] [\x 316/]
325. Evaṃ cintesahaṃ tattha saha ñātīhi
pīḷito
Kena nukho upāyena ñāti
dukkhā pamocaye.
326. Vicintayitvā dhammatthaṃ saccaṃ
addasa passayaṃ
Sacce ṭhatvā pamocesiṃ ñātīnaṃ
taṃ atikkhayaṃ.
327. Anussaritvā saddhammaṃ1 paramatthaṃ
vicintayaṃ
Akāsiṃ saccakiriyaṃ yaṃ
loke dhuvasassataṃ.
328. Yato sarāmi attānaṃ
yato pattosmi viññutaṃ
Nābhijānāmi sañcicca
ekapāṇaṃ vihiṃsitaṃ2
Etena saccavajjena pajjunno abhivassatu.
329. Abhitthanaya pajjunna nidhiṃ kākassa
nāsaya
Kākaṃ sokāya rundhehi 3
macche sokā pamocaya.
330. Sahakate saccavare pajjunto4 cābhigajjiya
Thalaṃ ninnañca pūrento khaṇena
abhivassatha.
331. Evarūpaṃ saccavaraṃ katvā
viriyamuttamaṃ
Vassāpesiṃ mahā meghaṃ5
saccateja balassito
Saccena me samo natthi esā me saccapāramīti.
Maccharāja cariyaṃ dasamaṃ.
11. Kaṇhadīpāyana cariyaṃ
332. Punāparaṃ yadā homi
kaṇhadīpāyano isī
Paro paññāsavassāni
anabhirato cariṃ6 ahaṃ.
333. Na koci etaṃ jānāti
anabhiratimanaṃ mama
Ahaṃ7 kassavi nācikkhiṃ arati
me carati 8 mānase.
[PTS Page 100] [\q 100/]
334. Sabrahmacāri maṇḍabyo9
sahāyo me mahāisī
Pubbakammasamāyutto sūlamāropaṇaṃ
labhī.
1. Sataṃ dhamma-machasaṃ. 2. Ekaṃpāṇaṃ
pihiṃsitaṃ-nā-machasaṃ.
Ekapāṇampi hiṃsitaṃ-sīmu.
3. Randhehi-machasaṃ.
4. Cagigajjiya-nā-abhigajjiya-katthaci.
5. Vassāpesimahaṃ meghaṃ-machasaṃ.
6. Cariyaṃ-katthaci-cariṃ-nā-.
7. Ahampi-katthaci-nā-.
8. Araṃtimeratimānasaṃ-katthaci-.
Araṃti merati mānase-nā-.
9. Maṇḍabbo-katthaci.
[BJT Page 318] [\x 318/]
335. Tamahaṃ upaṭṭhahitvāna
ārogya manupāpayiṃ1
Āpucchitvāna āgañjiṃ2
yaṃ mayhaṃ sakamassamaṃ.
336. Sahāyo brāhmano mayhaṃ
bhariyaṃ3 ādāya puttakaṃ
Tayo janā samāgantvā4
āgañjuṃ pāhunāgataṃ.
337. Sammodamāno tehi 5 saha nisinno
sakamassame
Dārako vaṭṭamanukkhipaṃ
āsivisamakopayī.
338. Tato so vaṭṭagataṃ maggaṃ
anve 6 santo kumārako
Āsivisassa hatthena uttamaṅgaṃ
parāmasī.
339. Tassa āmasane kuddho sappo visa
balassito
Kupito paramakopena aḍaṃsi 7 dārakaṃ
khaṇe.
340. Saha daṭṭho āsivisena
8 dārako papati bhūmiyaṃ
Tenāhaṃ dukkhito āsiṃ
mama vāhasi taṃ dukkhaṃ.
341. Tyāhaṃ assāsa yitvāna
dukkhite sokasallite
Paṭhamaṃ ākāsiṃ9
tiriyaṃ aggaṃ saccaṃ varuttamaṃ.
342. Sattāhamevāhaṃ pasannacitto
puññatthiko acariṃ brahmacariyaṃ
Athāparaṃ yañcaritaṃ
mamayidaṃ vassāni paññāsa samādhikāni.
10
343. Akāmako vāhi11 ahaṃ
carāmi etena saccena suvatthi hoti
Hataṃ visaṃ jīvatu yaññadatto.
344. Sahasacce kate mayhaṃ visavegena
vedhito
Abujjhitvāna vuṭṭhāsi
ārogo cāsi māṇavo
Saccena me samo natthi esā me saccapāramīti.
Kaṇhadīpāyana cariyaṃ ekādasamaṃ.
1. Manupāpayi-nā-katthaci. 2.
Āgañji-nā-tatthami. 3. Bhāriyaṃ-katthami-ariyaṃ-machasaṃ.
4. Samā- machasaṃ. 5. Teti-nā-.
Bhariyamādāya-nā-. 6. Anne santo-nā-. 7. Adasiṃ-nā-katthaci.
8. Ativisena-nā-katthaci. 9. Akāsī-machasaṃ.
10. Samādhikāki-nā-.
11. Akāma kevāhaṃ-machasaṃ.
[BJT Page 320] [\x 320/]
Sutasoma cariyaṃ
345. Punāparaṃ yadā homi
sutasomo mapīpatī
Gahito porisādena brāhmaṇo
saṅgaraṃ1 sariṃ.
346. Khattiyānaṃ ekasataṃ
āvuṇitvā karatale 2
Ete sampamilāpetvā yaññatthe
upanayī 3 mamaṃ.
[PTS Page 101] [\q 101/]
347. Apucchi4 maṃ porisādo kintvaṃ
icchasi nissajaṃ5.
Yathāmati te kāhāmi yadi
me tvaṃ punehisi.
348. Tassa paṭissuṇitvāna
6 paṇhe āgamanaṃ mama
Upāgantvā puraṃ rammaṃ
rajjaṃ nīyādayiṃ tadā
349. Anussaritvā saddhammaṃ7 pubbakaṃ
jinasevitaṃ
Brāhmaṇassa dhanaṃ datvā
porisādaṃ upāgamiṃ.
350. Natthi me saṃsayo tattha ghātayissati
8 vā navā
Saccavācānurakkhanto jīvitaṃ
cajitu mupāgamiṃ
Saccena me samo natthi esā me sacca
pāramīti.
Sutasoma cariyaṃ dvādasamaṃ.
Sacca pāramitā niṭṭhitā.
1. Sakhakāraṃ-nā-katthaci.
2. Karaṃtale-katthaci-karattale-machasaṃ.
3. Upanāmayī-katthaci.
4. Āpucchiṃ-sīmu.
5. Nissajjaṃ-machasaṃ.
6. Paṭisuṇitvā-machasaṃ.
7. Sataṃ dhammaṃ-machasaṃ-nā-katthaci.
8. Ghātayissāmi-nā.